Niemiecka kampania w Rosji Planowanie i operacje (1940-1942)

Autor: George E. Blau

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 194

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: DWŚ Tom IX

 

Pisząc o Rosji, Clausewitz stwierdził, że „był to kraj, który mógł zostać pokonany tylko przez swoje własne słabości i efekty wewnętrznych sporów. By uderzyć w te czułe punkty jej politycznej struktury, należy wstrząsnąć Rosją w samym jej centrum”. Przeglądając to opracowanie, czytelnik przekona się, jak bardzo kosztowało Niemców zignorowanie rad Clausewitza.

Celem tej książki jest opisanie niemieckiego planowania i operacji w pierwszej fazie kampanii przeciw Rosji. Narracja rozpoczyna się wraz z początkowymi planami Hitlera dotyczącymi inwazji na ZSRR, a kończy w okresie największych zdobyczy terytorialnych Niemców, w czasie bitwy pod Stalingradem. Kolejny tom poświęcony będzie wydarzeniom pomiędzy rosyjską kontrofensywą w listopadzie 1942 roku a zdobyciem Berlina w kwietniu 1944 roku.

Materiały do tego opracowania pochodzą głównie z niemieckich archiwów wojskowych, które obecnie znajdują się w gestii Departamentu Armii. Dodatkowe informacje zapewniły monografie autorstwa byłych niemieckich oficerów, którzy brali aktywny udział w planowaniu i operacjach. Autorzy tych monografii, przygotowanych dla Działu Historycznego Armii Stanów Zjednoczonych w Europie, to m.in. generał Franz Halder, szef sztabu Oberkommando des Heeres w latach 1938-42; generał Gotthard Heinrici, były dowódca korpusu, armii i grupy armii na froncie wschodnim; oraz kilku innych.

Praca ta została napisana przez George’a E. Blau z Oddziału Badań Specjalnych w Biurze Szefa Historii Wojskowości. Autor dołożył wszelkich możliwych starań, by swoim dziele ukazać obiektywny obraz pierwszej fazy niemieckich wysiłków podbicia ZSRR w trakcie drugiej wojny światowej.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Od tłumacza  /11

Od autora  /12

Część pierwsza. Planowanie

Rozdział I

Planowanie strategiczne  /14

Wstępne dyskusje (lipiec 1940 r.)  /14

Plan Marck'a (5 sierpnia 1940 r.)  /18

Prace sztabowe (sierpień-wrzesień 1940 r.)   /24

Sugestie admirała Raedera (26 września 1940 r.)  /25

Przegląd strategiczny (październik 1940 r.)   /25

Plan wstępny (listopad-5 grudnia 1940 r.)  /28

Ćwiczenia sztabu generalnego i dowództw (listopad-grudzień 1940 r.)  /29

Przegląd gospodarczy  /30

Dyrektywa Barbarossa (18 grudnia 1940 r.)  /31

Rozdział II

Planowanie operacyjne  /37

Rozkaz operacyjny dla Armii (3 luty 1941 r.)  /37

Wtajemniczanie sztabów niższego szczebla (luty-marzec 1941 r.)  /42

Zmiany w planach (marzec-kwiecień 1941 r.)  /43

Grupa Armii Południe  /43

Daleka Północ  /45

Opóźnienie terminy rozpoczęcia  /46

Szkic Dyrektywy nr 32 (11 czerwca 1941 r.)  /46

Koncepcja strategiczna (21 czerwca 1941 r.)  /47

Wsparcie lotnicze  /48

Inne czynniki  /50

Szacowana siła Armii Czerwonej  /51

Szacowana siła sowieckich sił lotniczych  /51

Część druga. Operacje w 1941 roku

Rozdział III

Początkowe operacje

(22 czerwca - 31 lipca 1941 r.)  /54

Dzień D  /54

Sytuacja 30 czerwca 1941 roku   /54

Rozwój sytuacji w pierwszej połowie lipca 1941 r.  /55

Ocena sytuacji z połowy lipca   /58

Dyrektywa nr 33 (19 lipca 1941 r.)  /60

Szacowana siła oddziałów rosyjskich (23 lipca 1941 r.)  /61

Lista Armii do OKW   /63

Sytuacja pod koniec lipca 1941 r.  /66

Rozdział IV. Planowanie przyszłych działań  /68

Rozkaz dla Armii z 28 lipca 1941 r.   /69

Dyrektywa nr 34 (30 lipca 1941 r.)   /70

Wahania Hitlera nad strategią  /70

Suplement do Dyrektywy nr 34 (12 sierpnia 1941 r.)   /72

Rozwój sytuacji do połowy sierpnia 1941 r.   /73

Memorandum Armii z 18 sierpnia 1941 r.   /74

Decyzja Hitlera (2o sierpnia 1941 r.)  /77

Rozdział V. Zmiana kierunku natarcia i przegrupowanie  /79

Sytuacja kadrowa  (koniec sierpnia 1941 r.)   /79

Rosnące trudności logistyczne (wczesny wrzesień 1941 r.)  /80

Materiały pędne i smary  /80

Pojazdy gąsienicowe i kołowe  /81

Rozwój sytuacji do połowy września 1941 r.   /81

Dyrektywa nr 36 (6 września 1941 r.)   /82

Sytuacja pod koniec września 1941 r.  /84

Przegląd militarno-ekonomiczny (2 października 1941 r.)  /86

Okres błot i jego wpływ na operacje (październik 1941 r.)  /86

Plan Hitlera by zdobyć Moskwę (12 października 1941 r.)  /88

Rozdział VI. Niemiecki atak na Moskwę  /90

Czynniki strategiczne   /90

Planowanie w ostatniej chwili i operacje do 13 listopada 1941 r.  /93

Przebieg ofensywy (14 listopada-5 grudnia 1941 r.)  /93

Stan osobowy (Koniec listopada 1941 r.)  /94

Krytyka  /95

Część trzecia. 1942 0 rok niezdecydowania 

Rozdział VII. Rosyjska kontrofensywa (grudzień 1941-luty 1942 r.)  /100

Pierwsze niemieckie niepowodzenia  /100

Dyrektywa Hitlera nr 39 (8 grudnia 1941 r.)  /101

Rozkaz OKH z 8 grudnia 1941 r.  /103

Ocena wywiadu   /103

Plany   /104

Misje grup armii  /104

Przebieg operacji  /105

Organizacja  /105

Armia Czerwona przejmuje inicjatywę   /106

Rozwój sytuacji do 15 grudnia 1941 r.   /108

Niemiecki kryzys w połowie stycznie 1942 r.   /111

Szczyt kryzysu (początek lutego 1942 r.)   /113

Rosyjska ofensywa zostaje zatrzymana (20 lutego 1942 r.)  /115

Krytyka   /116

Rozdział VIII. Wstępne planowanie niemieckiej ofensywy na Kaukaz, 1942 r.  /118

Kroki wstępne (lipiec 1940-wrzesień  1941 r.)  /118

Pierwsze plany Operacji Kaukaskiej (październik 1941 r.)  /119

Planowanie ofensywy kaukaskiej w listopadzie 1941 r.  /121

Efekty moskiewskiego niepowodzenia (styczeń 1942 r.)   /122

Pierwsze rozkazy przygotowawcze (luty 1942 r.)  /123

Rola marynarki (luty 1942 r.)  /125

Ocena wywiadu (20 luty 1942 r.)   /126

Troski Hitlera w pierwszej połowie marca 1942 r.  /126

Sytuacja pod koniec marca 1942 r.  /128

Rozdział IX. Przygotowania Niemców do ofensywy letniej  /130

Dyrektywa nr 41 (5 kwietnia 1942 r.)  /130

Raporty, opóźnienia i rozczarowania w kwietniu 1942 r.   /133

Raport wywiadu   /133

Opóźnienie operacji wstępnych   /134

Sytuacja Grupy Armii Środek   /134

Łańcuch Dowodzenia  /134

Sytuacja transportowa    /135

Turcja pozostaje neutralna   /135

Przygotowania logistyczne  /135

Zgranie w czasie  /135

Łańcuch dowodzenia   /136

Zapasy   /136

Park motorowy   /136

Transport kolejowy   /137

Podsumowanie  /137

Problemy organizacyjne  /137

Odtwarzanie jednostek   /137

Niedostatek specjalistów   /137

Budowa fortyfikacji   /138

Brygada Naftowa Kaukaz   /138

Straty i uzupełnienia  /139

Udział niemieckich sojuszników  /139

Bezpieczeństwo tyłów frontu  /140

Linia obronna Grupy Armii Południe  /141

Rola Grupy Armii A   /141

Zwód i kontra   /141

Sygnały ostrzegawcze (maj 1942 r.)  /143

Potencjał sił zbrojnych wiosną 1942 r.  /143

Operacje wstępne (maj-czerwiec 1942 r.)  /143

Wydarzenia i wrażenie tuż przed rozpoczęciem ofensywy (czerwiec 1942 r.)   /150

Rozdział X. Pierwsze operacja i nowe plany (lipiec 1942 r.)  /152

Faza pierwsza (28 czerwca-6 lipca 1942 r.)   /152

Faza druga (30 czerwca-7 lipca 1942 r.)   /153

Zmiany w niemieckiej organizacji (lipiec 1942)  /153

Ofensywa Grupy Armii A  /155

Plan działania  /155

Atak Grupy Armii A   /155

Niemieckie i rosyjskie słabości   /156

Dyrektywa nr 43   /157

Dalszy przebieg operacji  /157

Sytuacja w pozostałych grupach armii do 20 lipca 1942 r.   /158

Dyrektywa nr 44 (21 lipca 1942 r.)  /159

Dyrektywa nr 45 (23 lipca 1942 r.)  /160

Niemieckie niedobory   /162

Czołgi   /162

Benzyna  /163

Stalingrad otrzymuje pierwszeństwo przed Kaukazem (koniec lipca 1942 r.)  /163

Rozdział XI. Okres stagnacji  (sierpień-październik 1942 r.)    /165

Stany osobowe i inne problemy (16-18 sierpnia 1942 r.)   /168

Sytuacja na Kaukazie (druga połowa sierpnia 1942 r.)   /169

Początek bitwy o Stalingrad (koniec sierpnia 1942 r.)   /171

Kryzys niemieckiego dowództwa (wrzesień 1942 r.)   /172

Błędne dane wywiadu i ich interpretacja  /174

Niemiecka ofensywa zatrzymuje się (26 września 1942 r.)   /174

Niemieckie oceny w październiku i wczesnym listopadzie 1942 r.   /176

Grupa Armii A  /176

Grupa Armii B  /176

Raport wywiadu z 6 listopada   /177

Kaukaska ropa  /178

Niemieckie próby uruchomienia produkcji   /179

Rosyjskie zapasy  /179

Lokalne starcia (październik - połowa listopada 1942 r.)   /180

Rozdział XII. Krytyczna analiza niemieckiej ofensywy letniej w roku 1942   /182

Różne koncepcje strategii   /182

Różnice opinii co do celów kampanii   /183

Błędy w realizacji niemieckiej ofensywy  /183

Aneksy   /

A. Lista niemieckich dowódców wojskowych (lipiec 1940 r.-listopad 1942 r.)  /186

B. Chronologia wydarzeń   /190

C. Uwagi bibliograficzne  /194

Mapy   /195