Niedoszły sojusznik czy trzeci agresor? Wojskowo-polityczne aspekty sąsiedztwa Polski i Słowacji 1918-1939

Autor: Andrzej Olejko

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 544

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Zdarzyło się w XX wieku

Trudne sąsiedztwo Polski i Słowacji, „wybuchło” na przełomie 1918 i 1919 roku. Dla wielu Polaków sporym zaskoczeniem okazał się fakt, iż za południową granicą mają odtąd za sąsiadów Słowaków. Wszak od tysiąclecia za Karpatami były zawsze Węgry i Węgrzy! O istnieniu narodu Słowaków wiedzieli więcej jedynie mieszkańcy historycznego polsko-węgierskiego pogranicza. Niniejsza praca pró­buje odpowiedzieć na szereg fundamentalnych pytań: Jak obie strony przyjęły wspólne są­siedztwo w nowych realiach politycznych Europy środkowej po 1918 roku? Co sprzyjało, a co przeszkadzało polsko-słowackim kontaktom? Jak była droga Słowaków do auto­nomii w ramach Republiki Czechosłowackiej, a następnie do pełnej niepodległości? Co ten fakt oznaczał dla obu nacji i jak układały się stosunki między Warszawą a Bratysławą? Oraz co najważniejsze – jak doszło do udziału Państwa Słowackiego w niemieckiej agresji na Polskę we wrześniu 1939 roku i jaką rolę odegrały w niej słowackie siły zbrojne? Dla znalezienia odpowiedzi na te pytania Autor podjął benedyktyński trud przewertowania setek stron materiałów archiwalnych i prasy, dziesiątków tomów dzienników, wspomnień, relacji i opracowań.

Spis treści:

Wstęp  /9

Rozdział I. Wojskowe i polityczne aspekty sporu polsko-czechosłowackiego o Spisz i Orawę w latach 1918-1938  /28

1.1. Si vis pacem...zapalne pogranicze podczas wojny tatrzańskiej 1918/1919 r. i jej skutki /28

1.2. Wybrane elementy kwestii słowackiej w polskiej polityce zagranicznej na tle ogólnych stosunków polsko-czechosłowackich do 1938 r.  /78

Rozdział 2. Polsko-czechosłowacki konflikt graniczny w okresie rozpadu I Republiki Czechosłowackiej w 1938 r. czyli od dyplomacji do wojny  /90

2.1. Polak-Słowak...Dyplomacja państw regionu wobec rozpadu I Republiki Czechosłowackiej  /90

2.2. Inter arma silent Musae - militarny aspekt rozstrzygnięcia granicznego sporu polsko-słowackiego w 1938 r.   /114

2.3. Węgier (Magyar) i Polak (Lengyel)... - polskie działania wywiadowczo-dywersyjne na terenie Rusi Zakarpackiej jesienią 1938 r.  /143

Rozdział 3. Ku wojnie - Republika Słowacka i RP wobec groźby rozstrzygnięcia zbrojnego (marzec-sierpień 1939 r.)  /167

3.1. Polskie działania wywiadowcze na kierunku czecho-słowackim wobec umacniania się wpływów niemieckich w I Republice Słowackiej   /167

3.2. Ostatnie miesiące pokoju w Karpatach /189

Rozdział 4. Siły zbrojne przeciwników. Polskie przygotowania obronne południowego pogranicza. Koncentracja armii słowackiej /223

4.1. Wojsko Polskie oraz Slovenska Armada w 1939 r. /223

4.2. Polskie przygotowania do obrony południowej granicy - odeB oraz zadania Armii "Kraków" i Armii "Karpaty"  /254

Odcinek "Węgierska Górka"  /257

Odcinek "Chabówka"  /257

4.3 Koncentracja Slovenskiej Armady oraz jednostek Wehrmachtu i Luftwaffe na terenie Słowacji w 1939 r.  /274

Rozdział 5. Agresja Słowackiej Armii Polowej "Bernolak" i Wehrmachtu oraz przebieg działań wojennych na odcinku słowackim  w dniach 1-3 IX 1939 r.  /297

5.1. Bitwa Graniczna Armii "Kraków" i "Karpaty" na odcinku słowackim 1-3 IX 1939 r.  /297

5.2. Działania lotnictwa polskiego i słowackiego w okresie bitwy granicznej 1-3 IX 1939 r.  /331

Rozdział 6. Działania wojenne Armii "Kraków" o "Karpaty" w dniach 4-6 IX 1939 r.  /345

6.1. Walki sił polskich z oddziałami Słowackiej Armii Polowej "Bernolak" oraz Wehrmachtu na południowym odcinku frontu w okresie 4-6 IV 1939 r.  /345

6.2. Działania lotnictwa polskiego i słowackiego w walkach w okresie 406 IX 1939 r.  /370

Rozdział 7. Działania Słowackiej Armii Polowej "Bernolak" oraz Wehrmachtu podczas walk odwrotowych Armii "Małopolska" w okresie 7-19 IX 1939 r.  /381

7.1. Na drogach polskiego odwrotu... - niemiecko-słowackie działania na południowym skrzydle Armii "Małopolska" 7-19 IX 1939 r.  /381

7.2. Działania lotnictwa słowackiego i polskiego w końcowym okresie kampanii 1939 r.  /407

Rozdział 8. Bilans działań Słowackiej Armii Polowej "Bernolak" w kampanii wrześniowej polskiej 1939 r.  /420

Aneksy /445

Aneks nr 1 /445

Aneks nr 2  /447

Aneks nr 3 /450

Aneks nr 4  /451

Aneks nr 5  /451

Aneks nr 6  /452 

Aneks nr 7   /452

Aneks nr 8  /453

Aneks nr  9  /453

Aneks nr 10  /454

Aneks nr 11  /454

Aneks nr 12  /459

Aneks nr 13   /461

Aneks nr 14  /462

Aneks nr 15   /462

Aneks nr 16   /463

Aneks nr 17  /463

Aneks nr 18  /465

Aneks nr 20  /467

Bibliografia  /469

Źródła archiwalne  /469

Instytucje wojskowe /469

Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu /469

Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie /469

Instytut Polski i Muzeum im. Generała Sikorskiego w Londynie /469

Muzeum Tatrzańskie im. T. Chałubińskiego w Zakopanem /470

Vojenski Historicky Archiv w Bratysławie /470

Slovensky Narodny Archiv w Bratysławie /470

Vojensky Ustredni Archiv - Vojensky Historycky Archiv Praha  /471

Zbiory Specjalne Biblioteki Naukowej Wojskowego Biura Badań Historycznych /471

Dokumenty publikowane, pamiętniki i relacje /471

Opracowania zwarte /472

Artykuły  /489

Prasa /499

Zbiory prywatne /500

8.1. Opis map /501

Skorowidz osób /513

Skorowidz miejsc /525