Niechciana kultura. Odbudowa i instrumentalizacja dziedzictwa kulturowego w Bośni i Hercegowinie

Autor: Maciej Falski

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 214

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Po zakończeniu wojny domowej w 1995 roku Bośnia i Hercegowina została państwem federacyjnym podzielonym na dwie autonomiczne części, w którym rywalizują ze sobą elity trzech narodów. Dla spoistości państwa kluczowa jest legitymizacja, a więc powszechne wsparcie obywateli dla idei jego istnienia.

Punktem wyjścia badań przedstawionych w książce jest teza, że zasadniczym elementem wykorzystywanym przez elity i instytucje państwowe jest kultura, a więc sfera symboliczna. Poszczególne rozdziały koncentrują się na obiektach architektonicznych zaliczonych do dziedzictwa kulturowego, spory wokół ich odbudowy odsłaniają bowiem głębokie podziały w sferze symbolicznej i w dyskursie publicznym. Konsekwencją konfliktów w sferze symbolicznej jest słabe poparcie dla państwa i dominacja odśrodkowych ideologii etnonarodowych Serbów, Boszniaków i Chorwatów.

Spis treści:

Podziękowania    /7 

Wstęp     /9 

Kultura i polityka    /9 

Badania    /21 

Rozdział 1 . 

Kategoria dziedzictwa w definiowaniu kultury     /29 

Obsesja dziedzictwa    /29 

National heritage według Dayton    /36 

Rozdział 2 . 

Wojna semiotyczna: przypadek Stolaca    /43 

Miasto jako semiotyczna arena walki    /43 

Meczety na kościołach    /56 

Krzyże w Hercegowinie     /62

Miasto jako signifiant     /74

Rozdział 3 .

Dziedzictwo Jugosławii    /83

Jedność w wielości    /83

Dziedzictwo antyfaszyzmu: dwa mauzolea    /91

„I narody, i obywatele”   /112

Rozdział 4 .

Dialektyka przestrzeni miejskiej: Trebinje i Foča    /119

Zawłaszczanie przestrzeni    /119

Najpiękniejsze serbskie miasto    /128

Dwa meczety    /133

Cerkiew i meczet    /145

Rozdział 5.

Tworzenie i rozbijanie wspólnoty: dwa Sarajewa    /153

Biblioteka     /153

Jerozolima podzielona    /162

Wnioski. Dobro wspólne    /181

Bibliografia    /191

Spis ilustracji    /205

Indeks osób    /207

Indeks nazw geograficznych    /211