Nazwy miejscowości dawnej Ziemi Przemyskiej

Autor: Władysław Makarski

Rok wydania: 1999

Liczba stron: 429

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, narożnik okładki lekko zagięty

Niniejsza książka to studium językoznawcze poświęcone nazwom blisko 1200 miejscowości, występujących od X wieku do dziś na obszarze historycznej ziemi przemyskiej. Widoczna od dawna obecność na całym tym terenie dwóch etnosów - polskiego i ruskiego (staroruskiego i ukraińskiego) - narzuciła porównawczy polsko-ruski typ analizy materiału onomastycznego. Na podstawie obfitego materiału źródłowego polskiego i skromniejszego ruskiego przeprowadzono jego szczegółową analizę gramatyczną oraz znaczeniową. Sporządzony słownik toponimiczny stał się podstawą syntezy, w której przedstawiono zróżnicowanie nazw ze względu na ich typ znaczeniowo-formalny oraz językowy charakter: polski, ruski oraz hybrydalny polsko-ruski. Na podstawie tych danych - ujętych statystycznie w porządku geograficznym i chronologicznym - wyprowadzono wnioski historyczno-osadnicze oraz językowo-etniczne dotyczące tego terytorium: w okresie staroruskim od początku X do połowy wieku XIV, w okresie intensywnej kolonizacji polskiej od połowy XVI do końca wieku XVI oraz coraz to słabszej polskiej i ukraińskiej w czasie późniejszym. Oprócz wyników, które odnoszą się do historii tej ziemi, analizowany materiał dostarczył danych ściśle lingwistycznych dotyczących dialektu kresowopolskiego i zachodnich gwar ukraińskich.

Spis treści:

Wprowadzenie  /7

Przedmiot i cel pracy  /7

Zasięg badanego obszaru  /8

Stan badań  /10

Źródła  /12

Słownik nazw  /15

Komentarz do słownika  /329

Przegląd historycznych znaczeniowo-formalnych typów nazw  /331

Nazwy dzierżawcze  /334

Nazwy patronimiczne  /336

Nazwy etniczne  /338

Nazwy zawodowe (służebne)  /340

Nazwy rodowe i stanowe  /340

Nazwy fizjograficzne  /341

Nazwy kulturowe  /346

Nazwy dzierżawczo-fizjograficzne   /351

Nazwy dzierżawczo-kulturowe   /351

Nazwy fizjograficzno-kulturowe  /353

Nazwy fizjograficzne lub dzierżawcze  /354

Nazwy kulturowe lub dzierżawcze   /354

Nazwy etniczne lub patronimiczne  /355

Nazwy rodowe lub etniczne   /355

Nazwy zawodowe lub patronimiczne    /355

Nazwy etniczne lub kulturowe   /356

Nazwy fizjograficzne lub patronimiczne   /356

Nazwy fizjograficzne lub  etniczne  /356

 Nazwy fizjograficzne lub rodowe  /356

Nazwy kulturowe lub  patronimiczne    /356

Nazwy fizjograficzne lub kulturowe   /357

Nazwy fizjograficzne lub fizjograficzno-kulturowe   /358

Nazwy kulturowe lub fizjograficzno-kulturowe   /358

Nazwy kulturowe lub  dzierżawczo-kulturowe /358

Nazwy dzierżawczo-kulturowe lub fizjograficzno-kulturowe   /359

Nazwy fizjograficzne, kulturowe lub dzierżawcze   /359

Nazwy kulturowe,  dzierżawczo-kulturowe lub fizjograficzno-kulturowe   /359

Nazwy niejasne  /359

Chronologiczno-geograficzne zróżnicowanie nazw  /360

Statystyka znaczeniowo-formalnych typów nazw  /360

Językowe i pozajęzykowe uwarunkowania stratygrafii nazw  /362

Nazwy a system języka  /363

Toponimy w kontekście innych nazw geograficznych  /363

Nazwy a rzeczywistość pozajęzykowa  /369

Kontakty międzyjęzykowe w świetle nazw  /371

Nazwy o cechach ukraińskich  /371

Wyznaczniki fonetyczne  /371

Wyznaczniki morfologiczne  /379

Wyznaczniki leksykalne  /381

Stratygrafia nazw o cechach ruskich  /386

Nazwy o cechach polskich  /392

Wyznaczniki leksykalne  /392

Wyznaczniki inne   /398

Stratygrafia nazw o cechach polskich  /398

Stratygrafia nazw o cechach polsko-ruskich  /401

Nazwy ukraińskie o cechach polskich   /403

Nazwy neutralne  /405

Nazwy ukraińskie o cechach niemieckich  /411

Nazwy ukraińskie o cechach węgierskich, turańskich i wołoskich  /412

Nazwy ukraińskie o cechach bałtyckich i czeskich  /413

Podsumowanie  /415

Objaśnienia skrótów  - bibliografia  /419

Skróty tytułów źródeł i opracowań drukowanych  /419

Skróty źródeł rękopiśmiennych  /424

Skróty tytułów czasopism i wydawnictw zbiorowych /424

Skróty nazw powiatów w Polsce i rejonów na Ukrainie  /425

Skróty inne  /425

Summary  /427

Załącznik: mapa