Narody w kontakcie i w konflikcie. Stosunki polsko-niemieckie 1806-1918. Polska-Niemcy. Wspólna historia tom III

Autorzy: Jörg Hackmann, Marta Kopij-Weiß

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 331

Okładka: twarda

Format: 14,00 cm x 22,00 cm

Seria: Polska-Niemcy / Wspólna historia

Jak można opowiedzieć wspólną historię polsko-niemiecką od czasów napoleońskich do I wojny światowej? Na początku tej epoki nie istniało ani państwo polskie, ani niemieckie w rozumieniu XX-wiecznym. Mieszkańcy terytorium Rzeczypospolitej znajdowali się pod władzą trzech imperiów, a Cesarstwo Niemieckie, które powstało pod dominacją Prus w 1871 r., miało znaczną mniejszość polską.

W omawianym tu okresie również oba narody, niemiecki i polski, przeżyły głęboką ewolucję. Tożsamości narodowe początkowo kształtowane były przez elity społeczne – szlachtę w Polsce i burżuazję w Niemczech – w obu społeczeństwach z udziałem intelektualistów. Na początku XX wieku zjawiskiem masowym stał się nacjonalizm, a wcześniejsza solidarność narodowa ustąpiła miejsca postrzeganiu sąsiada jako wroga.

Czy zatem w ogóle istniały cechy wspólne obu narodom w fazie narastającego konfliktu? Rozpatrywanie kontaktów polsko-niemieckich wyłącznie z perspektywy doświadczeń XX wieku byłoby krótkowzroczne. W omawianej tu epoce istniały jednak liczne powinowactwa w sferach kultury, polityki i w życiu codziennym, co prawda znacznie węższe niż po roku 1918.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Od wydawcy niemieckiego  /7

Od wydawcy polskiego  /9

Wstęp   /11

1. Pruski Wschód - współdzielona przestrzeń  /11

2. Regiony, granice, ludzie  /15

I. Panorama  /25

1. Polska i Prusy między Tylżą a Wiedniem  /27

2. Naród polski i niemiecki po kongresie wiedeńskim  /37

3. Restauracja i reformy   /47

4. Od przyjaźni narodów do narodowego antagonizmu   /53

5. Między integracją państwową a narodową autonomią   /85

6. Nowoczesne państwo - nowoczesne narody  /101

7. Pierwsza wojna światowa jako przełom epok   /117

II. Pytania i perspektywy  /145

1. Społeczeństwo niemieckie i polskie: podobieństwa i różnice  /147

2. Narodowe tożsamości i powinowactwa kulturowe   /185

3. Naród, państwo i społeczeństwo   /221

4. Regiony graniczne i przestrzenie transkulturowe /263

5. Perspektywy badań   /287

Indeks osobowy  /295

Indeks geograficzny   /309

Indeks rzeczowy  /315

Bibliografia  /319

Źródła ilustracji   /331