Największa klęska polskiego wywiadu. Sowiecka akcja dezinformacyjna „Trust” 1921-1927

Autor: Marek Świerczek

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 432

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 15,6 cm x 22,5 cm

Jak zapewnić nowopowstałemu bolszewickiemu państwu okres oddechu dla ustabilizowania sytuacji wewnętrznej? Jak uniknąć interwencji zbrojnej państw zachodnich oszukując „białą“ emigrację i obce wywiady? Wystarczy rozgłaszać, że Związek Sowiecki upadnie z hukiem, bo na jego terenie działa rozbudowana konspiracja, która obali władzę czerwonych? Jak zwabić przy okazji liderów „białej“ rosyjskiej opozycji do Rosji i jak przewerbować oficerów służb zachodnich penetrujących Bolszewię?

Pomysł tej – nie da się ukryć – błyskotliwej operacji wyszedł z gabinetu Feliksa Dzierżyńskiego. „Trust“ to precyzyjnie przygotowana i brawurowo poprowadzona akcja dezinformacyjna – matka wszystkich późniejszych akcji sowieckich służb wywiadu. Czerwona bezpieka stworzyła fikcyjną organizację podziemną „przygotowującą przewrót“ w Sowieckiej Rosji i restaurację dawnej władzy. Smutną rolę w tej paneuropejskiej zagrywce odegrał polski wywiad, wywiedziony umiejętnie w pole.

Rosyjskie służby przejęły aktywa wywiadowcze swoich sowieckich poprzedniczek i udoskonaliły akcje dezinformacyjne montowane według schematu kombinacji Trust.

Spis treści: 

Wstęp /7

Rozdział I. Inspiracja jako metoda pracy operacyjnej /22

1. Elementy operacji dezinformacyjnych /22
a. System podwójnych agentów /29
b. Dezinformacja a kłamstwo, manipulacja i prowokacja /33
2. Operacje dezinformacyjne schyłku XIX i początku XX wieku /35
a. Dezinformacja w arsenale środków służb specjalnych /35
b. Pierwsze operacje o charakterze dezinformacyjnym /43

Rozdział II. Uwarunkowania operacji MOCR-Trust /59
1. Zapotrzebowanie polityczne /59
2. Rola sowieckich służb specjalnych /66
3. Obiekty dezinformacji /70
a. Biała emigracja /70
b. Oddział II SG WP /75
4. Zakładane cele operacji /80

Rozdział III. Charakterystyka kanałów informacyjnych /95

1. Nawiązanie kontaktu operacyjnego z białą emigracją /95
2. Podwójni agenci jako element operacji /125
3. Organizacja przykrycia /129
4. Nawiązanie kontaktu z Oddziałem II SG WP i wywiadami państw limitrofowych /136
5. Uwiarygodnienie agentury /143

Rozdział IV. Zablokowanie alternatywnych źródeł informacji. Sprzężenie zwrotne /225

1. Działania wobec Attachatu Wojskowego przy Poselstwie RP w Moskwie /225
2. Modus operandi GPU stosowany wobec Attachu Wojskowego przy Poselstwie RP w Moskwie /237
3. Dekryptaż polskiej korespondencji dyplomatycznej /240
4. Kontakty agentury GPU z oficerami Oddziału II SG WP w Warszawie i w Moskwie /242

Rozdział V. Zakończenie operacji /250

1. "Ucieczka" Eduarda Opperputa /250
2. Samodekonspiracja Trustu z perspektywy Oddziału II SG WP /257
3. Prawdopodobne cele operacyjne "ucieczki" Eduarda Opperputa /275

Rozdział VI. Źródła porażki Oddziału II SG WP w starciu z GPU /312

1. Czynniki psychologiczne /314
2. Czynniki strukturalne /324
3. Czynniki polityczne /340
4. Krety /350

Zakończenie /401

Bibliografia /407

Indeks osobowy /426