Najjaśniejsza Rzeczypospolita. Studia ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Stroynowskiemu

Redakcja: Małgorzata Durbas

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 1038

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 25,0 cm

Uwaga! Okładka posiada zarysowania

Prof. Andrzej Stroynowski wywodzi się z łódzkiej szkoły historyków. Meandry warsztatu historyka zgłębiał pod bacznym okiem mistrzów prof. Bohdana Baranowskiego oraz prof. Wojciecha Szczygielskiego, którzy zaszczepili w nim bakcyla historyka oraz wyuczyli cierpliwości i rzetelności badawczej w tym trudnym fachu [...]

Zainteresowania naukowe Profesora Andrzeja Stroynowskiego koncentrują się głównie na dziejach wewnętrznych Polski w XVIII w., zwłaszcza w drugiej połowie. Swą uwagę poświęca głównie badaniom mechanizmów funkcjonujących w Polsce stanisławowskiej, wzajemnym zależnościom między środowiskami politycznymi popierającymi politykę dworu i króla oraz grupami nastawionymi do tej polityki opozycyjnie. [...] dostrzega też rolę przywódców "partii" i wybitnych parlamentarzystów pojawiających się na arenie politycznej w XVIII w. Słowem, szeroko pojęta kultura polityczna znalazła odzwierciedlenie w wielu publikacjach naukowych oraz odczytach popularyzujących historię.

(fragment Zamiast wstępu, Naukowiec i badacz)

Spis treści:

Tabula Gratulatoria  /11

Zamiast wstępu (M. Durbas)  /13

Wykaz publikacji Profesora dr. hab. Andrzeja Stroynowskiego (M. Durbas)  /21

I. Z dziejów parlamentaryzmu  /35

A. Czerniecka-Haberko - Marszałkowie sejmów stanisławowskich Andrzeja Stroynowskiego  /37

E. Opaliński - Wota senatorskie na sejmie 1607  /51

T. Kempa - Prawosławni trybuni szlacheccy na sejmach Rzeczypospolitej w końcu XVI i w pierwszej połowie XVII wieku  /61

A. Korytko - Sejm 1646 roku jako przykład sprzeciwu wobec polityki królewskiej  /81

M. R. Drozdowski - Kwestia kozacka na sejmie grudniowym 1650 roku  /93

H. Gmiterek - Lubelskie sejmiki deputackie z doby panowania Wazów  /109

R. Kołodziej - Odpowiedzialność posłów przed wyborcami. Przykład sejmiku relacyjnego słonimskiego z 1677 r.  /119

J. Dygdała - Rady senatorskie króla Stanisława Leszczyńskiego z lat 1706-1708  /133

W. Filipczak - Sejmowa Kontrola Komisji Skarbu Koronnego w 1784 roku  /143

I. Wołyniec - Hasła populacjonistyczne w mowach sejmowych i publicystyce Jacka Jezierskiego /163

J. Kiełbik - Zarządzanie Warmią w świetle ustaw krajowych  /181

O. Morozowa - Ustanowienie parlamentaryzmu na ziemiach ukraińskich  /191

S. Archemczyk - Skłócona szlachta Prus Królewskich. Zerwany sejmik generalny 27 marca 1764 roku  /203

T. Srogosz - Kłopoty z konstytucją szpitalną z 1775 roku  /227

R. Smigelskyte-Stukiene - Przemiany w życiu politycznym szlachty powiatu mereckiego (od Sejmu Wielkiego do Sejmu Grodzieńskiego)  /237

W. Szczygielski - Debata sejmowa z 13 września 1790 roku  /251

II. W kręgu elit dawnej Rzeczypospolitej  /261

M. Chachaj - Od ubogiego studenta do burgrabiego zamku krakowskiego. Niełatwy żywot Hieronima Godziątkowskiego (1558-1636)  /263

A. Odrzywolska-Kidawa - Fulwiusz Ruggieri na temat preferencji kulinarnych Polaków w poł. XVI w.  /273

J. Tęgowski - Fundacja zboru ewangelickiego w Świnarach w powiecie oszmiańskim  /285

S. Augusiewicz - Uwarunkowania polityki Bogusława Radziwiłła wobec polskiego Dworu w latach 1661-1662  /297

A. Skrzypietz - Dwór królewicza Jakuba Sobieskiego w Oławie /309

I. Krywoszeja - Codzienne życie starszyzny kozackiej na przełomie XVII i XVIII wieku: historia dwóch setników  /319

M. Gonera - Adam Kazimierz Czartoryski - orator Sejmu Wielkiego (w latach 1788-1789)  /331

I. Krywoszeja - Humańszczyzna we władaniu Franciszka Salezego Potockiego  /343

N. Sliż - Park w Dereczynie w końcu XVIII wieku  /355

D. Rolnik - "W życiu Jedyny najukochańszy mężulku". O żonach parlamentarzystów czasów stanisławowskich i ich rolach - Marianna z Orańskich Chmarowa ostatnia wojewodzina mińska /365

J. Kita - Aleksander Potocki - założyciel linii chrząstowskiej Pilawitów Potockich  /379

Z. Anusik - Zapomniany potomek sławnego rodu - Kajetan Potocki (zm. 1802), starosta urzędowski, dymirski i korytnicki  /389

D. Nawrot - Pułkownik Michał Pruszak - bohater spod Częstochowy w służbie Napoleona  /407

III. Sprawy wojny i wojskowości  /419

A. Makowski - Polityka bałtycka Zygmunta Augusta oraz jej wpływ na postrzeganie spraw morskich w Rzeczypospolitej  /421

J. Urwanowicz - Przyczynek do ekspedycji moskiewskiej Zygmunta III  i Władysława Wazy: list Jakuba Zadzika do Wawrzyńca Gembickiego ze Smoleńska, 8 stycznia 1613 roku  /437

V. Constantinov - Wpływ najazdów tatarskich i kozackich na sytuację Mołdawii w czasach pierwszego hospodarstwa Stefana Tomszy II (1613-1614)  /447

K. Kościelniak - Przyznanie i wydatkowanie kwoty z tytułu hiberny przez chorągiew husarską królewicza Augusta w latach 1703-1709. Przyczynek do dziejów skarbowości koronnej  /457

A. K. Link-Lenczowski - Hetman Adam Mikołaj Sieniawksi a elity Rzeczypospolitej między konfederacją sandomierską a tarnogrodzką  /473

A. Perłakowski - Ziemie białoruskie Wielkiego Księstwa Litewskiego w dobie Wielkiej Wojny Północnej (1700-1721)/ Rzut oka na dorobek polskiej historiografii  /487

P. Krokosz - Koniec wojny - początek imperium. Rosyjsko-szwedzki traktat pokojowy z 1721 roku  /509

M. Trąbski - "Hajdamacy na Litwie". Obawy przed buntem ludności prawosławnej na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasie obrad Sejmu Czteroletniego  /527

A. Smoliński - Szwadrony wojewódzkie Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej (koniec 1918 - marzec 1919 r.) oraz ich historyczne pierwowzory  /551

IV. Wokół oświaty i sądownictwa /549

T. A. Nowak - Regulacje zawarte w statucie cechu tkaczy wieluńskich z 1579 r.  /581

J. Łosowski - Przejaw świadomości prawnej chłopów w dawnej Rzeczypospolitej. Kat lubelski na usługach wiejskiego poddanego w roku 1617  /587

M. Broniarczyk - Kilka uwag o edukacji rawskiej elity politycznej wXVII wieku na przykładzie Lipskich h. Łada  /599

J. Spyra - Księżna cieszyńśka Urszula Bokum (Lubomirska) a Ius incolatus. Przyczynek do problematyki  /609

Ł. Kopera - Nauczyciele szkoły parafialnej kanoników regularnych laterańskich w Mstowie w czasach saskich i stanisławowskich  /617

B. Burda, B. Husak - Gotthelf (Gotthilf) Samuel Steinbart (1738-1809) - propagator nowoczesnej idei nauczania i wychowania w drugiej połowie XVIII wieku na pograniczu Brandenburgii i Śląska  /629

K. Milik - Szkoła Rycerska jako przykład kontynuacji idei wychowawczych Stanisława Konarskiego  /643

B. Rok - Studia medyczne Jakuba Lanhausa w Rzymie 1768-1769  /659

Z. Kiaupa - Mężowie z Połągi w drugiej połowie XVIII wieku  /669

S. Godek, K. Łopatecki - Prace nad kodyfikacją prawa Obwodu Białostockiego  /679

I. Robak, G. Democzko - Historyczne miejsce Charkowskiego Uniwersytetu Medycznego w zakładaniu i rozwoju ukraińskiej wyższej szkoły medycznej: aspekt historyczno-prawny  /701

A. Zawadzka - Prof. Kazimierz Michałowski - twórca polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej i pionier polskich badań w Nubii  /721

B. Bednarczyk, A. Kowalińska - W przededniu 100-lecia Szkoły Podstawowej nr 10 im. Św. Stanisława Kostki w Częstochowie (cz. I, lata 1919-1947)  /733

V. W stronę wielkiej polityki  /747

Ł. Donaj - Wojna - uzasadniona konieczność czy dowód potwierdzający, iż "historia uczy, że ludzkość niczego się z niej nie nauczyła"? Rozważania w kontekście prognozologii  /749

M. Karkocha - Ostatnia faza wojny rosyjsko-tureckiej (1790-1792) na łamach "Pamiętnika Historyczno-Polityczno-Ekonomicznego"  /767

J.A. Daszyńska - Od Deklaracji Niepodległości, przez Artykuły Konfederacji i Wiecznej Unii do Konstytucji federalnej. Refleksje na temat trzech najważniejszych amerykańskich dokumentów  /783

A. Dubicki - Kwestia powołania księcia Karola Hohenzollern-Sigmaringen na tron rumuński  /797

J. Sinkiewycz - Walka wyzwoleńcza narodów ukraińskiego i polskiego w latach 1918-1921 w polskich zbiorach archiwalnych dotyczących internowanych Petlurowców  /813

I. Mironowa - Kwestie narodowe w Ukrainie (1917-1922) - problemy i sposoby ich rozwiązania  /821

B. Urbanowicz - "Pod flagą papieską"  - biskup Teodor Filip Kubina wobec wychodźstwa polskiego w Ameryce Południowej  /833

T. Dubicki - Honor i polityka (płk Józef Beck 1939-1944) /843

VI. W kręgu kultury słowa pisanego  /857

M. Cetwiński - Piast w krainie kangurów. Oświeceniowa fantazja o Bolesławie Śmiałym w służbie realnego socjalizmu  /859

M. Franz - Zespół archiwum Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie a badania nad dziejami nowożytnymi  /871

M. Wichowa - Epitafia prymasa Andrzeja Olszowskiego (1621(23?) - 1677)   /883

B. Manyś - Wileńscy cyrulicy w pierwszej poł. XVIII w. w świetle regestrów taks podatkowych. Wstęp do badań  /907

J. Związek - Opis bibliograficzny księgi wizytacji kanonicznej kapituły kolegiackiej w Wieluniu biskupa Ignacego Augustyna Kozierowskiego z 1766 r.  /921

A. M. Stasiak - Patriotyzm w pismach "Konfederackich" Adama Stanisława Krasińskiego  /947

K. Maksimowicz - Wiersze okolicznościowe czasu konfederacji barskiej wobec Nikołaja Wasilewicza Repnina  /957

M. Janik - The Old-Polish Calendar as a picture of the life of multi-national Poland. Kalendarz staropolski jako obraz życia wielonarodowej Polski  /971

N. Morawiec - Historie historyka w historiach historyków. Dziejopisarstwo Michała Kojałowicza we współczesnej refleksji historiograficznej Europy Środkowej i Wschodniej  /999

B. Zawadzka - Patriotyzm w utworach dla dzieci Ludmiły Marjańskiej  /1023