Na granicy przestrzeni. Drzwi z brązu w biografii artystycznej twórcy. Chromy, Zemła, Mitoraj

Autorka: Grażyna Ryba

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 380

Okładka: twarda

Format: 21,5 cm x 27,5 cm

Uwaga - przetarta, zarysowana okładka; przybrudzony grzbiet

Temat książki jest bardzo ważny dla wszelkiej refleksji o sztuce religijnej w dzisiejszych czasach, a także każdej - odnoszącej się do polskiej plastyki współczesnej. Autorka zajmuje się wszak artystami z pierwszego rzędu, choć nieczęsto widzianymi w związku z twórczością sakralną (Bronisław Chromy, Igor Mitoraj, Gustaw Zemła). Zajmuje się też motywem drzwi kościelnych, będących, jak wiadomo, w średniowieczu, epoce renesansu czy wieku XIX polem ważnych dokonań artystycznych. Książka nie została jednak pomyślana jako monografia tego motywu w polskiej sztuce współczesnej, lecz znacznie bardziej oryginalnie - jako refleksja nad specyfiką mierzenia się z tak historycznie uwarunkowanym zadaniem w biografiach artystycznych wymienionych twórców. (…) Warto podkreślić niepodważalne wartości publikacji zarówno dla specjalistycznego grona badaczy współczesnej twórczości religijnej, jak i znacznie szerszego kręgu czytelniczego: to z pewnością wydobycie skali zjawiska, jakim są realizacje brązowych drzwi w sztuce europejskiej XX i XXI wieku; wciągające analizy poszczególnych dzieł; sprawny język, nieprzeciążony fachową terminologią; klarowna konstrukcja książki, z precyzyjnym systemem odsyłaczy; obszerna, bardzo kompetentnie sporządzona i bardzo pomocna bibliografia.

(prof dr hab. Andrzej Pieńkos)

Spis treści:

NA GRANICY PRZESTRZENI - ZARYS PROBLEMATYKI BADAWCZEJ

Wrota kościelne i ich twórca. W kręgu symbolu /9
W przestrzeni granicznej /17
Rzeźbiarz i wątki autobiograficzne dzieła /35
Artyści poprzez ich prace. Wybrani autorzy /49

MISTAGOGIA - BRONISŁAW CHROMY - W POSZUKIWANIU FORMY 
Wprowadzenie /55

REALIZACJE
Włoskie projekty i Brama Pamięci w Nienadówce /63
Pomnik Męczeństwa Narodów w Tarnowie /76
Drzwi Papieskie w Tarnowie /92
Brama Jubileuszowa w Nowym Sączu /97

MISTAGOGIA - OD MARTYROLOGII DO MISTYKI
Obszary graniczne i bramy Chromego /103
Drzwi i przestrzeń graniczna w refleksji autobiograficznej rzeźbiarza /114

METANOIA - GUSTAW ZEMŁA - FORMA I METAFORA
Wprowadzenie /139

REALIZACJE
Drzwi Papieskie w Olsztynie /147
Drzwi do raju, Drzwi do przeszłości. Wrota metaforyczne /157
Caritas i Ave Maria na drzwiach w Konstancinie-Jeziornie /174

METANOIA - RETROSPEKCJE I ZAPIS PAMIĘCI
Bramy Gustawa Zemły. Między formą plastyczną a figurą literacką /189
Drzwi i plastyczna autobiografia rzeźbiarza /196

ANABASIS - IGOR MITORAJ - PRZESTRZEŃ ZNACZĄCA
Wprowadzenie /221

REALIZACJE
Drzwi Anielskie w Rzymie /229
Drzwi Anielskie w Warszawie /244
Drzwi w Chateau-Confoux /257

ANABASIS - SYMBOL I GRANICA /265
Mitoraj i jego bramy. Przenikanie przestrzeni /265
Identyfikacja i substytucja. Od sakralności formy do ikonografii chrześcijańskiej /277

WSPÓŁCZESNE DRZWI Z BRĄZU - W POSZUKIWANIU ANALOGII

Rozwiązania formalne. Inspiracje i innowacje /297
Opowieści autobiograficzne artystów na drzwiach zapisane. Autobiografia duchowa /312

Podsumowanie /334

ANEKSY
Chromy. Z biografii artysty /339
Zemła. Elementy biografii /343
Mitoraj. Rys biograficzny /347

Bibliografia /351
Spis ilustracji /365
Summary /375