Na Mazurach w XIX i XX wieku. Prace historyczne

Autor: Grzegorz Jasiński

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 370

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Niniejszy tom zawiera wybór prac powstałych w ciągu trzydziestu lat działalności naukowej Grzegorza Jasińskiego. Czytelnik znajdzie tu m.in. biografie mazurskich duchownych, działaczy, literatów (Jana Jenczio, Marcina Gerssa, Otto Hermanna Gerssa), teksty poświęcone kulturze i zagadnieniom społecznym: dziejom czasopiśmiennictwa historycznego Mazur i Warmii, wizji losów Prus Krzyżackich i Książęcych na łamach  rasy i kalendarzy mazurskich XIX wieku; historii jednego z największych pruskich zakładów opiekuńczych i leczniczych w Karolewie pod Kętrzynem; pierwszej mazurskiej organizacji politycznej – Mazurskiej Partii Ludowej oraz wychodźstwu mazurskiemu w Niemczech w XIX wieku. Mazury powojenne odnaleźć zaś tu można m.in. w pracach o losach mormonów i Świadków Jehowy w województwie olsztyńskim, postawach władz państwowych i aparatu przymusu wobec duchownych i działaczy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, traktowaniu ludności autochtonicznej czy stosunku władz PRL do odwiedzających rodzinne strony dawnych mieszkańców Prus Wschodnich.

Spis treści:

Wprowazenie /5

Sylwetki

Jan Jenczio (1797-1884) - mazurski gospodarz z Markowskich /21

Marcin Gerss - zasłużony mieszkaniec Leca /42

Otto Hermann Gerrs (1830-1923) - mrągowski superintendent, wydawca czasopism polskojęzycznych /55

Kultura i zagadnienia społeczne 

Czasopiśmiennictwo historyczne Warmii i Mazur od drugiej połowy XIX wieku po czasy współczesne (do 1998 roku) /63

Obraz dziejów Prus Krzyżackich i Książęcych na łamach prasy i kalendarzy mazurskich w XIX wieku /84

Zakłady opiekuńcze i lecznicze w Karolewie (powiat kętrzyński) w latach 1882-1945 /112

Mazurska Partia Ludowa - próba oceny roli i znaczenia /163

Wśród swoich czy obcych? Wychodźctwo Mazurów do zachodnich Niemiec w XIX wieku /176

Wydarzenia wojenne z lat 1914-1915 w Prusach Wschodnich w perspektywie wspomnień "urzędowych" /187

Sprawy wyznaniowe i narodowe po 1945 roku

"Po linii mormonów wrogiej działalności nie odnotowano...". Władze państwowe wobec wiernych Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w Zełwągach (194501971) /209

Wyznanie Świadków Jehowy na Warmii i Mazurach po drugiej wojnie światowej (do 1950 roku)  /237

Kryptonim "Rezydent". Działania urzędu bezpieczeństwa publicznego wobec księdza Edmunda Friszke w latach 1946-1951 /270

Akcja represyjna wobec ludności niemieckiej w województwie olsztyńskim przed wyborami do sejmu w 1952 roku /298

Służba bezpieczeństwa  na tropie Bernharda Maxina. Przyczynek do walki z "niemieckim rewizjonizmem" w województwie olsztyńskim w latach siedemdziesiątych XX wieku /320

Wybrana bibliografia prac Grzegorza Jasińskiego /340

Indeks osób /351

Indeks nazw geograficznych /363