Mit państwa i narodu. Idea państwowo-narodowa na przykładzie wybranych krajów Europy Środkowej

Autor: Michał Jarnecki

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 310

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Książka stanowi podsumowanie badań własnych autora dotyczących historii Europy Środkowej w trójkącie polsko-czesko-ukraińskim oraz dziedzictwa kulturowego Polski, Ukrainy i Białorusi. Porusza żywą i aktualną problematykę państwowego mitu, idei narodowej oraz nacjonalizmu w wybranych państwach Europy Środkowo-Wschodniej (w Polsce, państwach bałtyckich, Czechach, na Słowacji, Węgrzech, Ukrainie, Białorusi). Państwa te, choć niejedno dzieli, to jednak też wiele łączy. Wspólnie zaistniały jako samodzielne po I wojnie światowej i zetknęły się z dwoma totalitaryzmami. Przystąpiły do budowy systemu liberalnej demokracji, mimo że nacisk bieżących problemów i cień historii dają szansę populizmowi. 

Autor, wychodząc od kwestii definicyjno-pojęciowych, śledzi na konkretnych przykładach dzieje najnowsze, skupia się na XX wieku, sięga tam, gdzie należy: we wcześniejszą przeszłość. Prezentuje, w jaki sposób dążenie do zdobycia lub odzyskania niepodległości, idea narodowa wraz z mitem państwa etnicznego kształtowały i umacniały świadomość analizowanych społeczności. W ostatnich rozdziałach ukazuje problematykę ukraińską i białoruską, dwie drogi wyjścia ze sfery rosyjskiego wpływu, w tym jedną – białoruską nieudaną. Ukraina zaś, choć skąpana we krwi wskutek napaści sąsiada ze wschodu, wydaje się, że przetrwa oraz umocni swoją państwowość i zbuduje wreszcie naród.

(opis wydawcy)

Spis treści: 

Wstęp  /7

Rozdział 1. Państwo i naród  /19

Rozdział 2. Państwa i narody – przypadki Europy Zachodniej i Bałkanów – garść refleksji  /29

Rozdział 3. Polska  /39

Rozdział 4. Państwa nadbałtyckie  /71

4.1. Litwa  /75
4.2. Łotwa  /95
4.3. Estonia /108
4.4. Bałtyckie konkluzje /120   

Rozdział 5. Czechosłowacja /123     

5.1. Słowacja /141
5.2. Po raz drugi razem. Trzecia Republika Czechosłowacka i aksamitny rozwód  /162

Rozdział 6. Bratankowie, czyli Węgry /177

Rozdział 7. Nasi najbliżsi wschodni sąsiedzi  /211

7.1. Ukraina /211
7.2. Białoruś /242

Zakończenie /269

Bibliografia /277

Indeks osobowy  /301

Summary. The myth of state and nation. The nation-state idea using the example of selected Central European countries /309