Miłość i strach. Dzieje uczuć kobiet i mężczyzn - Tom II Cywilizacje starożytne

Autor: Jerzy Besala

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 456

Okładka: twarda

Format: 17 cm x 22,5 cm

Opowieść Jerzego Besali przenosi nas tym razem w czasy antycznej Grecji, Rzymu i kultur barbarzyńskich, które zaznaczyły się decydująco w dziejach Europy: Celtów, Germanów i pierwszych Słowian.
Na przestrzeni wieków uczucia determinowały wiele posunięć politycznych: wpływały na kierunek zdarzeń, prowadzenie wojen, prawo, ekonomię, były przyczyną szaleństwa ludzi władzy, stanowiły źródło mniej lub bardziej sensownych decyzji. Czasy starożytne były okresem szczególnym dla biegu dziejów świata, gdyż wówczas właśnie pojawiła się filozofia, także uczuć, i próby jego praktycznego zastosowania w życiu. Przyjrzyjmy się więc temu ważnemu okresowi w historii cywilizacji europejskiej przez szkiełko powiększające relacji damsko-męskich, miłości-nienawiści, radości-smutku, pogody-depresji i wielu innych uczuć.
W kulturze grecko-rzymskiej uczucia raczej redukowano lub represjonowano jako niewygodne w społecznym i politycznym działaniu. Ale choć Grecy i Rzymianie bardzo się starali, by wyprzeć uczucia i emocje na rzecz arete i virtutis, czyli maski dzielności, one mimo to wracały - często jako kosztującą fortunę, niewytłumaczalna miłość do heter lub uzależnienie od miłości przybierające niekiedy równie dziwaczne, obsesyjne formy. Tak bywało kiedyś i tak jest do dziś.

Spis treści:

Wprowadzenie /9

I. Cywilizacja grecka

ILLIADA I ODYSEJA
1. Helena, branki i ich adoratorzy /13
2. Odys, czyli nagrodzona iluzja tęsknej miłości /33

OBLUBIEŃCY.
3. Zagadka powszechności praktyk homoseksualnych /42
4. Pederastia, czyli jak zbudować społeczność /50
5. Kochać arete czy kobietę? /56
6. Miłość po platońsku /62

NIEKOCHANE ŻONY
7. Grecki obraz kobiety /76
8. "Utrapienia małżeńskie" /86
9. Obrazy z życia rodzinnego /94
10. "Dwa światy" /100
11. Miłość jako choroba, seks jako antidotum /108
12. "Nowa żona" helleńska /113

HETERY I SZAŁY
13. Fatalizm wyboru: seks publiczny czy za pieniądze? /119
14. Potrzeba zbliżenia: sympozjony i święte szały /129
15. Hetery, czyli system kupowania "uczuć" /133
16. Głód miłości pod nierządnymi maskami /139

OBRONA I REWANŻ KOBIET GRECKICH
17. Broń kobieca /151
18. Odmowa seksu po grecku /153
19. Płać albo spadaj /163
20. Bunt misteryjny /170
21. Szpile, miecze, zasłony /175
22. Amazonki, czyli "Krainy Kobiet" /180
23. Safona, trybady, poetki /185

II. Cywilizacja rzymska

CZASY MITYCZNE, KRÓLEWSKIE, REPUBLIKI
1. Mity i matrony /193
2. Matrimonium, fallus et vinum /198
3. Niedoposzczalna namiętność: miłość małżeńska /205
4. "Kobieta majętna", czyli cichy kres męskiej dominacji /215
5. Plaga rozwodów: efekt wolności kobiet? /219
6. Pani swobodna /223
7. Zimne wychowanie w cieple miłości /228
8. Arystokratki wchodzą w świat polityki /235
9. Walka Plutarcha o dobre matrimonium /239
10. Nadzieja zwyczajnej i niezwyczajnej miłości /246
11. Pomoc Seneki dla małżeństw /253

CESARSKIE CIĘCIE
12. "Męska choroba" Rzymianek /257
13. Galeria potworów /264
14. Miłość w "lodowatym niepokoju" /270
15. "Rewolucja partnerstwa i uczuć" /282
16. Reakcja Rzymian: konkubiny i ulubieńcy /289
17. Nierządnice i nierządni /298
18. Kobieta jako obiekt męskich /311

OBRONA I REWANŻ KOBIET RZYMSKICH
19. Walka o kobiecą wolność w czasach republiki /321
20. Manipulacja seksem, nienawistna starość /329
21. Broń obosieczna: losy kurtyzan i ich klientów /337
22. Matrona-demona i jej obrona /343
23. Wpływy i władza kobiet w cesarstwie /349
24. Oswajanie matron /357
25. Poetki rzymski, czyli niedosyt /361
26. Pomieszanie płci i ról w amfiteatrach /366

III. Cywilizacje "barbarzyńskie"

CELTOWIE /377

GERMANIE
1. "Tłumy kudłatych Germanów", czyli rzymski wizerunek barbarzyńców /390
2. Eddy, związki bogów i ludzi /398

SŁOWIANIE
1. Spóźnieni mistrzowie przetrwania? /405
2. Wierność i monogamia /414
3. Kłopoty z mitologią słowiańską /426

Wybrana bibliografia /431
Indeks osobowy /441