Między wojną a modernizacją. Studia z dziejów kresów południowo-wschodnich Rzeczypospolitej w XVII - XVIII wieku

Autor: Tadeusz Srogosz 

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 268

Oładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwaga! Okładka posiada widoczne, choć nieznaczne zakurzenia

W połowie XVII w. kresy południowo-wschodnie Rzeczypospolitej przeżywały okres powstania Chmielnickiego, wojen z sąsiadami, pacyfikacji, ect. W historiografii polskiej używa się określenia "okres wojen połowy XVII w.", natomiast historycy ukraińscy okres zniszczeń nazywają "ruiną", przesuwając cezurę czasową międy ugodą hadziacką a traktatem z Rosją, sankcjonującym ostatecznie podział Ukrainy (tak zwany pokój Grzymułtowskiego)[...]

W znacznej części rozdziałów głównym bohaterem narracji (integratorem) jest Józef Gabriel Stempkowski, najpierw oboźny koronny, później regimentarz partii ukraińskiej i podolskiej, kasztelan kijowski, generał lejtnant dowodzący dywizją ukraińską i podolską, a wreszcie wojewoda kijowski. Właściwie niemal nie ma zagadnienia dotyczącego prawobrzeżnej Ukrainy (zwłaszcza województwa kijowskiego) w czasach stanisławowskich, w których nie byłaby obecna ta postać. Mało tego, Stempkowski pełnił ważne funkcje w skali całego państwa polsko-litewskiego, chociażby jako senator i konsyliarz Rady Nieustającej, a w pewnym okresie faktycznie kierujący jej Departamentem Wojskowym...

(fragmenty Wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /9

Część I. Spotkania z historiografią 

Postacie Kozaków w historiografii Ludwika Kubali  /19

W kręgu ukraińskich badaczy ruchów hajdamackich: Petro Mirczuk i Grigorij J. Hraban  /33

Modernizacjaa czy zapóźnienie cywilizacyjne szlacheckiej Rzeczypospolitej? Prawobrzeżna Ukraina w ujęciu Walentyna Otamanowskiego i Mykoły Krykuna /47

Dzieje dalekiej i płonącej Ukrainy w ujęciu Władysława Andrzeja Serczyka  /69

Część II. Niespokojna Ukraina

Józef Gabriel Stempkowski - "straszny Józef" czy lojalny regimentarz?  /83

Struktury państwa polsko-litewskiego w sytuacjach nadzwyczajnych. Rzeczpospolita wobec aneksji Krymu przez Rosję w 1783 roku  /101

Zagrożenie bezpieczeństwa na kresach południowo-wschodnich Rzeczypospolitej w końcu lat osiemdziesiątych XVIII wieku w świetle korespondencji wojewody kijowskiego Józefa Gabriela Stempkowskiego /119

Część III. Lokalna polityka

Kariera polityczna i wojskowa Józefa Gabriela Stempkowskiego do początku lat siedemdziesiątych XVIII wieku  /133

Stronnictwo regalistyczne w województwie kijowskim w latach 1783-1788 /145

Działalność polityczna wojewody kijowskiego Józefa Gabriela Stempkowskiego w 1790 roku - zmierzch przywództwa /167

Część IV. Ku modernizacji

Nowożytne lokalne organy administracyjno-samorządowe na prawobrzeżnej Ukrainie w okresie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego /181

Kontakty Rzeczypospolitej z gubernią noworosyjską (do 1783 roku)  /197

Organizowanie walki z epidemiami dżumy przez nowożytną administrację  w okresie panowania Stanisława Zygmunta Poniatowskiego /221

Lekarze pochodzenia niemieckiego w służbie Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVIII wieku  /243

Indeks nazwisk /257