Między obowiązkami, przywilejami a prawem Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku. Społeczeństwo w obronie państwa polsko-litewskiego

Redakcja naukowa: Anna Kalinowska, Adam Perłakowski, Dariusz Rolnik, Filip Wolański

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 496

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Seria: Studia i materiały VIII

"Książka przedstawia obraz szlachty w Rzeczypospolitej doby wazowskiej. Jest to obraz różnorodny, bo ukazujący między innymi stosunek społeczeństwa szlacheckiego do imperium osmańskiego, funkcjonowanie sejmów, sejmików, edukację młodzieży szlacheckiej oraz problem kozacki. Publikacja ma charakter naukowo-badawczy. W skład książki wchodzi 25 artykułów. Autorzy referatów nie tylko przedstawiają dokładny obraz sytuacji tamtego okresu i definiują nowe problemy badawcze, ale także nawiązują do długiej dyskusji o przyczynach upadku Rzeczypospolitej. Każdy tekst opiera się na rzetelnej podstawie źródłowej, a nowatorskie spojrzenie inspiruje i zachęca do dalszego studiowania tematu. Publikacja jest kolejnym tomem serii „Studia i Materiały"."

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /9

Wprowadzenie  /11

I. Wobec Europy i Orientu  /16

Arkadiusz M. Stasiak. Strach przed wyznawcami Islamu w polskich opisach Imperium Osmańskiego z 2. połowy XVI w.   /17

Abstract   /31

Teresa Malinowska. Oraz wojska polsko-litewskiego we francuskich drukach od końca XVI do schyłku XVIII wieku. Od ideału szlachcica - obrońcy Rzeczypospolitej i chrześcijaństwa - do postulatu wychowania chłopskiego żołnierza obywatela  /33

Abstract  /50

Anna Kalinowska. "Jeden bardzo przykry obowiązek..." Zagraniczne opinie o obronności Rzeczypospolitej w XVI-XVII w.   /51

Abstract   /68

Edward Opaliński. Problem zagrożenia zewnętrznego i wewnętrznego w roku 1607  /69

Abstract   /84

Janusz Dorobisz. Z Wołynia nad Bosfor. Mołdawskie przypadki księcia Samuela Koreckiego  /85

Abstract  /102

Mariusz Sawicki. W obronie ojczyzny i we własnym interesie. Poselstwo Kazimierza Jana Sapiehy do Moskwy w 1678 r.  /103

Abstract  /118

Tomasz Ciesielski. Reczpospolita wobec wybuchu wojny siedmioletniej (jesień 1756-zima 1757)  /119

Abstract   /138

II. Na forum parlamentarnym i rządowym Rzeczypospolitej  /140

Jerzy Urwanowicz. Aktywność Stanisława Żółkiewskiego na sejmach w sprawach obronności państwa (1606-1619)  /141

Abstract  /152

Ewa Dubas-Urwanowicz. Polityczny aspekt uchwał poborowych na sejmach koronnych w latach 1519-1572  /153

Abstract  /163

Tadeusz Srogosz. Sprawy skarbowo-wojskowe w działalności sejmiku województwa łęczyckiego w XVII w.  /165

Abstract   /178

Przemysław Gawron. Sejmiki koronne wobec żołnierzy cudzoziemskich w armii koronnej za panowania Zygmunta III Wazy   /179

Abstract   /192

Artur Gajewski. Szlachta województwa sieradzkiego wobec obronności kraju w latach 1654-1655   /193

Abstract   /206

Mirosław Nagielski. Stanowisko sejmików wiszeńskiego i halickiego wobec cudzoziemców służących w armii koronnej w okresie rządów dwóch ostatnich Wazów (1632-1668)   /207

Abstract  /230

Robert Kołodziej. Przedsejmowe legacje królewskie w propagandzie wojennej Jana III Sobieskiego  /231

Abstract  /242

Andrzej Stroynowski. Między patriotyczną deklaracją a realizacją zobowiązań w świetle diariuszy sejmowych z XVIII w.  /243

Witold Filipczak. Wojsko i obronność Rzeczypospolitej na Sejmie w 1780 r.  /263

Abstract   /280

Dariusz Nawrot. Komitet Wojskowy na Litwie w 1812 r.  /281

Abstract  /297

III. Z Kozakami czy przeciw nim?  /298

Maciej Franz. Szlachta wobec powstań kozackich w 1. połowie XVII w.  /299

Abstract   /311

Piotr Kroll. Rola ideału obrońcy Rzeczypospolitej i jego wpływ na wzrost znaczenia Kozaków w społeczeństwie ziem ruskich wśród Kozaczyzny Zaporoskiej   /313

Abstract   /337

IV. Edukacja społeczeństwa i obronność w sferze publicznej  /338

Marcin Broniarczyk. Postulaty polskich pisarzy renesansowych dotyczące edukacji wojskowej młodzieży szlacheckiej w XVI w. a ówczesna praktyka  /339

Abstract  /356

Aleksandra Skrzypietz. Służba wojskowa królewiczów polskich w XVII w.   /357

Abstract  /376

Marta Kupczewska. "Takie prywatki stoją za trochę publiki", czyli o ochocie Tomasza Zamoyskiego służenia Rzeczypospolitej w latach 1618-1628    /377

Abstract   /395

Aleksander Ziober. W trosce o ojczyznę i Dom Sapieżyński. Postawy Lwa Sapiehy z czasów wojny w Inflantach w latach 1627-1629 w świetle korespondencji  /397

Abstract   /413

Adam Lisek. W obronie świętej wiary katolickiej, wolności i praw Rzeczypospolitej. Obóz Stanisławowski w województwie podlaskim w okresie wojny o tron polski (1733-1736)   /415

Abstract  /446

Adam Kucharski. Kwestia obrony kraju w gazetach rękopiśmiennych epoki Konfederacji Barskiej (1768-1772)   /447

Abstract  /462

Wykaz skrótów   /463

Bibliografia  /465

Indeks osób  /481

Spis ilustracji   /493