Między demokracją a oligarchią. Władze gmin żydowskich w Poznaniu i Swarzędzu (od połowy XVII do końca XVIII wieku)

Autorka: Anna Michałowska

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 340

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka z zatarciami, brzegi stron lekko przykurzone

Książka - napisana przede wszystkim na podstawie źródeł żydowskich, przeważnie w języku hebrajskim - stanowi cenny wkład w badania nad dziejami Żydów w Polsce. Na przykładzie gmin w Poznaniu i Swarzędzu pokazuje mechanizmy funkcjonowania i politykę władz gminy żydowskiej w epoce nowożytnej w okresie między zakończeniem wojen szwedzkich a schyłkiem Rzeczypospolitej. Szczegółowy opis oraz analiza struktury władz gminnych, sposobu ich wyłaniania i funkcjonowania pozwala nie tylko zrozumieć, jak gminy funkcjonowały, ale także jakie przyczyny prowadziły do zmian.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /7 

Rozdział I. Zarys dziejów Żydów w Poznaniu i Swarzędzu  /11 

Rozdział II. Źródła do badania wielkopolskich gmin żydowskich w epoce nowożytnej  /23 

Rozdział III. Władze gminy  /31 

1. Urzędnicy i ich zadania  /31 

2. Funkcjonariusze  /52 

3. Zgromadzenia władz  /65 

4. Ostentacja pozycji społecznej  /75 

Rozdział IV. Wybory władz gminy żydowskiej  /84 

1. Elektorzy i sposób wyboru  /84 

2. Wybrani urzędnicy  /99 

3. Drogi awansów urzędniczych (cursus honorum)  /110 

Rozdział V. Rabin gminy  /117

Rozdział VI. Sądownictwo  /130 

Rozdział VII. Cechy i bractwa oraz ich stosunki z władzami gminy  /143 

1. Cechy rzemieślnicze  /144 

2. Bractwo dobroczynności (chewra kadisza)  /150 

3. Inne bractwa  /159 

Rozdział VIII. Kontrola władz gminy nad mieszkańcami  /163 

1. Obywatelstwo i prawo pobytu w gminie  /163 

2. Kontrola działalności ekonomicznej  /173 

3. Ustawy antyzbytkowe  /182 

4. Metody oddziaływania: przysięga i klątwa  /190 

5. Konflikty między władzami a mieszkańcami gminy  /201 

Rozdział IX. Polityka finansowa gminy  /207 

1. Podatki i ich pobór  /207 

2. Dochody i wydatki gminy  /226 

3. Długi gminy   /235 

Rozdział X. Stosunki Poznań – Swarzędz  /241 

Rozdział XI. Stosunki z władzami nieżydowskimi  /250 

1. Kontrola wojewody i właściciela miasta  /259

2. Sądy nieżydowskie  /259 

Zakończenie  /266 

Aneks 1. Urzędnicy gminy swarzędzkiej i ich podatki   /270 

Aneks 2. Osoby pełniące urząd parnasa w gminie swarzędzkiej w latach 1723-1793  /281 

Aneks 3. Przebieg kariery urzędniczej osób występujących najdłużej (powyżej 35 lat) na listachwyborczych w gminie swarzędzkiej  /284 

Skróty  /307 

Bibliografia  /308 

Słowniczek terminów judaistycznych  /321 

Summary  /325