Mężowie stanu, awanturnicy czy zdrajcy? Dzieje rodu Zborowskich w XVI wieku

Autor: Ewa Dubas-Urwanowicz

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 780

Oprawa: twarda

Format: 17,0 cm x 24,5 cm

Spis treści:

Wstęp /11

1. Problematyka badawcza /11

2. Struktura pracy /16

3. Źródła /16

Wykaz skrótów /23

Rozdział I. Przodkowie szesnastowiecznych Zborowskich /25

Rozdział II. Koligacje. Urzędy. Wykształcenie. Majątek /38

1. Synowie w rodzie Zborowskich w XVI w.  Potomstwo Andrzeja i jego syna Marcina /38

2. Córki w rodzie Zborowskich w XVI w. /51

2.1. Potomstwo Andrzeja i Elżbiety z Szydłowieckich /51

2.2. Córki Marcina Zborowskiego i Anny z Góry Konarskiej i ich potomstwo /53

3. Pozycja ekonomiczna rodu w XVI stuleciu i początkach XVII w. /63

3.1. Starostwa /63

3.2. Zastawy. Dzierżawy /65

3.3. Dobra dziedziczne Zborowskich /65

3.4. Pożyczki /69

3.5. Inwestycje w dobrach /70

3.6. Wydatki /70

4. Wykształcenie. Kontakty intelektualne dzieci i wnucząt Marcina Zborowskiego, kasztelana krakowskiego /71

5. Wykształcenie i aktywność pań Zborowskich /77

Rozdział III. Zborowscy podczas panowania Jana Olbrachta, Aleksandra i Zygmunta I Jagiellończyków /80

1. Rządy Jana Olbrachta i Aleksandra a Zborowscy /80

2. Preludium do kariery. Losy domu Zborowskich podczas panowania Zygmunta I /88

Rozdział IV. Panowanie Zygmunta Augusta. Stabilizacja pozycji rodu /142

1. Aktywność polityczna Piotra i Marcina Zborowskich, synów Andrzeja i Elżbiety z Szydłowieckich, podczas panowania ostatniego Jagiellona /142

1.1. Działalność Marcina i Piotra Zborowskich na sejmach /142

1.2. Sprawa Halszki Ostrogskiej /157

1.3. Marcin Zborowski na sejmach egzekucyjnych /168

1.4. Zborowscy i ich powinowaci wobec unii z Wielkim Księstwem Litewskim /185

2. Aktywność potomstwa Marcina i Anny z Góry Konarskiej podczas panowania Zygmunta Augusta /198

3. Zborowscy wobec zagadnień wyznaniowych /212

4. Cechy charakterologiczne Zborowskich /224

5. Schyłek panowania Zygmunta August. Preludium do pierwszego bezkrólewia /232

Rozdział V. Zborowscy podczas interregnum po śmierci ostatniego Jagiellona. Panowanie Henryka Walezego: oczekiwania rodu a rzeczywistość /235

1. Działalność braci Zborowskich przed pierwszą konwokacją lipiec 1572 - styczeń 1573 r.) /239

1.1. Piotr Zborowski /239

1.2. Jan Zborowski /254

1.3. Andrzej Zborowski /255

1.4. Pozostali bracia /255

2. Pierwsza konwokacja (6-28.I.1573 r.) /256

3. Starania braci Zborowskich o tron dla Henryka Walezego między pierwszą konwokacją a elekcją /262

4. Bracia Zborowscy podczas pierwszego zjazdu elekcyjnego (3.IV - 20.V.1573 r.) /269

5. W oczekiwaniu na króla /275

6. Bracia Zborowscy podczas panowania Henryka Walezego. Sejm koronacyjny /283

7. Problemy wyznaniowe braci Zborowskich w okresie pierwszego interregnum  i podczas panowania Henryka Walezego /297

Rozdział VI. Drugie interregnum. Ród podzielony - rozłam czy celowa taktyka? /304

1. Zborowscy między ucieczką Henryka Walezego a drugą konwokacją (19.VI-30.VIII.1574 r.) 304

2. Działania braci Zbrowskich między drugim zjazdem konwokacyjnym (30.VIII-18.IX.1574 r.) a drugą elekcją (7.XI-15.XII.1575 r.) /311

2.1. Przed Stężycą (wrzesień 1574 - maj 1575 r.) /311

2.2. Zjazd stężycki (12.V - 4.VI. 1575 r.) /322

2.3. Między Stężycą a elekcją (5.VI - 6.XI.1575 r.) /333

3. Zborowscy podczas drugiej elekcji (7.XI-15.XII.1575 r.) /338

4. Zjazd jędrzejowski (18.I - 1.II. 1576 r.) /347

5. Działalność polityczna braci Zborowskich przed sejmem koronacyjnym Stefana Batorego (luty - 1.V.1576 r.) /358

6. Bilans drugiego bezkrólewia dla pozycji domu Zborowskich /360

Rozdział VII. Zborowscy podczas panowania Stefana Batorego: od podziału rodu do tymczasowej jedności /362

1. Sejm koronacyjny. Nadzieje i rozczarowania /362

2. Zborowscy pomiędzy koronacją Stefana Batorego a egzekucją Samuela (maj 1576 - maj 1584 r.) /365

2.1. Piotr Zborowski podczas rządów Stefana Batorego /366

2.2. Działalność Jana Zborowskiego w okresie od śmierci Samuela (maj 1576 - maj 1584) /369

2.3. Andrzej Zborowski wobec rządów Stefana Batorego /382

2.4. Bezdroża szlaków Samuela Zborowskiego (maj 1576 - maj 1584 r.) /386

2.5. Krzysztof Zborowski za granicą i w kraju /408

3. Bracia Zborowscy po śmierci Samuela /416

4. Stosunek Stefana Batorego do braci Zborowskich /453

5. Zaplecze polityczne króla i kanclerza /481

6. Zaplecze polityczne Zborowskich podczas panowania Stefana Batrego /492

6.1. Opozycja antykrólewska i antykancelarska a zaplecze polityczne Zborowskich /492

6.2. Czołowi opozycjoniści związani ze Zborowskimi. Klienci domu Zborowskich /525

6.3. Krewni i powinowaci domu Zborowskich podczas panowania Stefana Batorego. Reakcja po śmierci Samuela Zborowskiego /530

6.4. Neutraliści /539

7. Bilans pozycji rodu u schyłku panowania Stefana Batorego /541

Rozdział VIII. Zborowscy w trzecim interregnum. Walka o przetrwanie pozycji rodu /543

1. Scena polityczna na początku interregnum /543

2. Zborowscy podczas konwokacji /567

3. Gra polityczna między zjazdem konwokacyjnym a elekcją /587

4. Elekcja /617

4.1. Przebieg elekcji /617

4.2. Zwolennicy kandydatury habsburskiej a grupa wsparcia rodu Zborowskich /544

4.3. Zwolennicy królewicza szwedzkiego /650

4.4. Neutraliści /654

4.5. Publicystyka w służbie sprawy Zborowskich i ich przeciwników /657

5. Zborowscy w walce politycznej i militarnej o  tron dla arcyksięcia Maksymiliana /660

5.1. Między elekcją a walką o Kraków /660

5.2. Oblężenie Krakowa przez wojska arcyksięcia Maksymiliana /669

5.3. Bitwa pod Byczyną /676

Rozdział IX. Zejście ze sceny. Losy rodu w końcu XVI stulecia /678

1. Problemy polityczne początków panowania Zygmunta III Wazy w kontekście sprawy Zborowskich /679

1.1. Sejm koronacyjny Zygmunta III /679

1.2. Sprawa Zborowskich podczas sejmu pacyfikacyjnego /683

2. Losy braci Zborowskich podczas rządów Zygmunta III /684

2.1. Próby odzyskania łaski monarszej przez Jana Zborowskiego /685

2.2. Andrzej Zborowski w latach 1588-1598 /685

2.3. Krzysztof Zborowski po klęsce byczyńskiej /686

Zakończenie /689

Bibliografia /700

Indeks osobowy /728

Drzewo genealogiczne Zborowskich /780