Mało znana I wojna światowa. Szkice i studia z dziejów Wielkiej Wojny na froncie wschodnim

Od dłuższego czasu, w związku z rocznicowymi obchodami wybuchu i zakończenia I wojny światowej, jej dzieje budzą żywe i jak się wydaje rosnące zainteresowanie polskiej historiografii. Pojawiają się też, co należy odnotować z dużym zadowoleniem, prace podejmujące tematy rzadko do tej pory poruszane przez badaczy, a dotyczące choćby szeroko rozumianych społecznych aspektów tego konfliktu. Poza tym od pewnego czasu kolejnym ważnym obszarem studiów historyków oraz publicystów polskich - i nie tylko - jest przebieg Wielkiej Wojny na froncie wschodnim, a więc na tym teatrze działań wojennych, który objął również ziemie etniczne polskie, przyczyniając się do ich wyniszczenia ekonomicznego i znaczących strat demograficznych, a w ostatecznej konsekwencji również do istotnych zmian politycznych i społecznych. Nie należy też zapomnieć, że są to kwestie nadal niedostateczne przebadane i opisane.

W nurcie wspomnianych powyżej zainteresowań badawczych współczesnej historiografii polskiej mieści się prezentowany tutaj tom studiów. W jego skład weszło sześć studiów bądź skromniejszych opracowań dotyczących dość różnorodnej problematyki związanej z przebiegiem Wielkiej Wojny na froncie wschodnim w latach 1914-1918. W efekcie starań podjętych przez autorów oraz redaktora powstał tom, w którym zawarto szereg ciekawych tekstów przedstawiających różnorodne, słabo dotychczas przebadane i opisane aspekty przebiegu Wielkiej Wojny na froncie wschodnim. Wydaje się więc, iż będzie on mógł stanowić ważne uzupełnienie badań prowadzonych współcześnie w tych kwestiach zarówno przez historyków i publicystów polskich, jak też badaczy z krajów ościennych, głównie zaś z Rosji, Białorusi i Ukrainy.

Spis treści:

Wstęp (Aleksander Smoliński)  /7

Walki II Brygady Legionów Polskich pod Kirlibabą w styczniu 1915 r. Historia i pamięć (Aleksander Smoliński)  /9

Dezercje, brak dyscypliny i nieposłuszeństwo rozkazowi żołnierzy Ukraińskich Strzelców Siczowych w latach 1914-1918 (Marek Bogdan Kozubel)  /33

W cieniu Wielkiej Wojny - powiat szczuczyński w trakcie pierwszowojennej okupacji niemieckiej (Tomasz Dudziński)  /51

Opieka sanitarna i medyczna w Armii Rosyjskiej - lata 1914-197 (Stanisław Czerep) /73

Wizerunek piechura, kawalerzysty i Kozaka Armii Rosyjskiej oraz jeńca rosyjskiego z czasów Wielkiej Wojny w dziennikach, pamiętnikach i wspomnieniach żołnierzy Legionów Polskich (Aleksander Smoliński) /95

Jeńcy polskiego pochodzenia z armii niemieckiej i austro-węgierskiej w Rosji w latach 1914-1919 (Stanisław Czerep)  /177

Wykaz ilustracji i szkiców sytuacyjnych /199