Ludobójstwo Niemiec na narodzie polskim (1939-1945). Studium historycznoprawne

75 lat od zakończenia II wojny światowej wielu z nas wciąż nie potrafi jednoznacznie określić, jaki charakter miały zbrodnie popełnione wówczas przeciwko Polakom. Skupiając się zwykle na poszczególnych aktach okrucieństwa, liczni autorzy zdają się nie odnosić ich do całości zagadnienia.

Niemcy, kierując się planem zagłady narodu polskiego, zorganizowały aparat eksterminacji i systematycznie realizowały ją do 1945 r. Ich wybór środków i metod wyniszczania Polaków pozostawał niezwykle zróżnicowany geograficznie, a proces unicestwiania – rozłożony w czasie.

Nie powinno to jednak przesłaniać zamiaru i istoty dokonanych zbrodni.

Proponowana teoretyczna ocena czynów Niemiec w perspektywie prawa międzynarodowego uwzględnia koncepcję zakazu zbrodni ludobójstwa autorstwa polsko- żydowskiego prawnika Rafała Lemkina. Porządkuje też dotychczasowe ustalenia historyków, a jednocześnie aktualizuje zarzucone niegdyś badania prawnicze.

Publikacja ma więc za zadanie zainicjować w kraju i za granicą dyskusję (nie tylko) akademicką o zagładzie Polaków i uwrażliwiać na los narodu polskiego w latach okupacji. Lektura ta, przekazana do rąk Czytelników, krok po kroku wyjaśnia, jak doszło do jednego z największych, choć dotąd nienazwanych ludobójstw XX w.

Spis treści:

Wstęp /13

Wybór tematu pracy i jego uzasadnienie /14

Główne założenie badawcze /16

Hipotezy badawcze studium /17

Problemy badawcze /18

Cele badawcze /19

Przedmiot badań, źródła i opracowania /22

Konstrukcja opracowania /31

Metodologia badań /33

Uwagi edytorskie /34

Rozdział I. Prolegomena: poglądy dominujące w niemieckiej doktrynie prawa międzynarodowego publicznego i doktrynie politycznej (od XIX w. do 1945 r.) w ocenach wybranych niemieckich i polskich teoretyków prawa /37

Prawniczy spór wokół przedmiotu i pojęcia prawa międzynarodowego publicznego /37

Problem samoistnego prawnego charakteru norm prawnomiędzynarodowych /42

Relacje między prawem międzynarodowym publicznym a prawem wewnętrznym /44

Początki prawa międzynarodowego karnego /47

Międzynarodowy wymiar niemieckich przepisów karnych /51

Narodowy socjalizm a prawo międzynarodowe publiczne /55

Rozdział II. Źródła prawa międzynarodowego z zobowiązanie Niemiec wobec Polski w 1939 r. /69

Pojęcie i katalog źródeł prawa międzynarodowego /69

Wybrane problemy prawa traktatów w stosunkach polsko-niemieckich /77

Obowiązek rejestracji umów międzynarodowych /78

Zasady interpretacji traktatów /80

Nieważność traktatu z powodu przymusu  /81

Wygaśnięcie traktatu wskutek zasadniczej zmiany okoliczności /81

Wpływ wojny na obowiązywania umów międzynarodowych /86

Rozdział III. Prawnomiędzynarodowe zobowiązania Niemiec wobec Polski w 1939 r. /93

Prawo przeciwwojenne /93

Normy dotyczące pokojowego rozstrzygania sporów /93

Procedury w I konwencji haskiej z 1907 r. /93

Procedury w traktacie arbitrażowym z 1925 r. /94

Zakaz wojny /98

Zakaz wojny w traktacie przeciwwojennym z 1928 r, /99

Zakaz wojny w Deklaracji o niestosowaniu przemocy z 1943 r, /107

Zakaz wojny agresywnej /113

Zakaz zbrodni przeciwko pokojowi w Karcie MTW z 1945 r. /117

Nakaz notyfikacji wypowiedzenia wojny /120

Nakaz w III konwencji haskiej z 1907 r. /120

Prawo wojenne /122

Ochrona ludności strony wojującej /122

Nakazy i zakazy w VI konwencji haskiej z 1907 r. /122

Zakaz zbrodni wojennych w Karcie MTW z 1945 r. /131

Ochrona pozostałej ludności cywilnej /136

Zakaz zbrodni ludobójstwa /146

Zakaz w konwencji ONZ z 1948 r. a pozatraktatowy zakaz ludobójstwa /146

Rozdział IV. Systematyzacja oraz przegląd czynów Niemiec wobec Polski w latach 1939-1945 /179

Planowanie naruszeń prawa międzynarodowego i przygotowania do nich /179

Koncepcje wojny z Polską i aneksji Wolnego Miasta Gdańska oraz ich konkretyzacja /180

Zamierzenie depolonizacyjne i germanizacyjne /195

Program eksterminacji polskich elit i wyniszczenia pozostałej części narodu polskiego oraz przygotowania do jego realizacji /195

Generalny Plan Wschodni /235

Sposoby, przebieg i skutki depolonizacji /251

Likwidacja państwowości polskiej i administracyjnej odrębności Wolnego Miasta Gdańska /251

Ustanowienie administracji okupacyjnej i struktur policji /251

Niemiecki zarząd wojskowy ziem polskich i aneksja Wolnego Miasta Gdańska /251

Tak zwane ziemie polskie wcielone do Rzeszy Niemieckiej /259

Tak zwane Generalne Gubernatorstwo /263

Okupowane Kresy /271

Wprowadzanie niemieckiego prawa i wymiaru sprawiedliwości /275

Eliminacja polskich elit /291

Rzesza Niemiecka /291

Wolne Miasto Gdańsk przed aneksją i po niej /299

Tak zwane ziemie polskie wcielone do Rzeszy Niemieckiej /302

Tak zwane Generalne Gubernatorstwo /306

Kresy /310

Niszczenie pozostałej części narodu polskiego  /321

Rzesza Niemiecka /321

Wolne Miasto Gdańsk przed aneksją i po niej /332

Okupowane ziemie polskie /342

Rozdział V. Odpowiedzialność Niemiec za zbrodnie na Polsce popełnione w latach 1939-1945 /379

Zbrodnie prawa przeciwwojennego /379

Zbrodnie prawa wojennego /384

Zbrodnia ludobójstwa /389

Zakończenie /395

Summary /400

Table od Contents /403

Zusammenfassung /406

Inhaltsverzeichnis /409

Słowniczek pojęć /412

Wykaz skrótów i skrótowców /414

Bibliografia /418

Indeks osobowy /497

Indeks miejscowy /513