Legalizacja Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej

Autor: Piotr Niwiński

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 272 + 40 s. wkł. zdj.

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Niniejsza publikacja ukazuje proces powstania i działalności Legalizacji w Okręgu Wileńskim Armii Krajowej. Komórka ta, utworzona w październiku 1939 r., działała nieprzerwanie aż do listopada roku 1948. Legalizacja zajmowała się fabrykowaniem i fałszowaniem dokumentów: metryk, dowodów osobistych, paszportów, świadectw zatrudnienia, meldunków i innych. Dzięki dobrze podrobionym dokumentom możliwe było ukrycie tożsamości konspiratora czy prowadzenie łączności. Pracownicy Legalizacji z narażeniem własnego życia ocalili przed represjami obu okupantów – niemieckiego i sowieckiego ‒ dziesiątki tysięcy osób. Książka stanowi efekt wieloletnich badań autora, który kwerendą objął zarówno archiwa krajowe, jak i zagraniczne: w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i na Litwie. Jest to pierwsze naukowe opracowanie tego aspektu działalności Polskiego Państwa Podziemnego, zazwyczaj pomijanego w relacjach i dokumentach, a tak ważnego w codziennej działalności konspiracyjnej.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wprowadzenie  /7

Krótki zarys historii Okręgu Wileńskiego 1939-1948  /18

Początki. Wilno 1939-1941  /25

Na pełnych obrotach. Wilno 1941-1944  /43

Ewakuacja. Wilno 1944-1945  /64

"Auszra". Wilno 1945-1946  /90

Legalizacja eksterytorialna. Warszawa 1945-1948  /107

Podsumowanie  /134

Biogramy  /139

Aneks źródłowy  /199

Nr 1. 1944 sierpień 4, Wilno - Rozkaz wydany przez Michała Warakomskiego "Piotra" w celu podtrzymania nastrojów współpracowników, pogarszających się po zdradzie Związku Sowieckiego i aresztowaniach trwających od 17 lipca 1944 r/  /201

Nr 2. 1946 lipiec 17, Warszawa - Upoważnienie wystawione por. Michałowi Warakomskiemu "Piotrowi" przez komendanta Okręgu Wileńskiego AK mjr. Antoniego Olechnowicza "Pohoreckiego"  /203

Nr 3. 1946 lipiec 17, Warszawa - Zaświadczenie wystawione por. Edmundowi Bukowskiemu "Zbyszkowi" przez komendanta Okręgu Wileńskiego AK mjr. Antoniego Olechnowicza "Pohoreckiego"  /204

Nr 4. 1947 styczeń 4, Warszawa - Upoważnienie dla Janiny Kurk "Laryssy" wydane przez por. Wacława Walickiego "Tessaro"  /205

Nr 5. 1947 maj 7, Warszawa - Pismo Janiny Kruk "Laryssy" do por. Wacława Walickiego "Tessaro" dotyczące wykonania zamówienia na dokumenty  /206

Nr 6. Wnioski oficerskie i odznaczeniowe znalezione przez funkcjonariuszy MBP podczas rewizji w listopadzie 1948 r. w lokalu Legalizacji przy ul. Marii Skłodowskiej 18 na Targówku w Warszawie  /207

Wykaz skrótów  /240 

Bibliografia /242

Indeks osób  /260