Kupcy, arendarze i rzemieślnicy. Różnorodność zawodowa Żydów w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII i XVIII w.

Autorka: Maria Cieśla

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 323

Oprawa: miękka

Format: 14,5 cm x 21,0 cm

W książce podjęto próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie o zróżnicowanie wewnętrzne społeczności żydowskiej Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVII i XVIII w. Przeprowadzono w tym celu analizę dywersyfikacji zawodowej Żydów, pokazując także różnice w statusie finansowym i społecznym osób pracujących w tych samych profesjach. W polu zainteresowania mieści się również sposób, w jaki żydowscy przedsiębiorcy organizowali sobie codzienną pracę, z kim współpracowali. Na tyle, na ile pozwalają źródła przybliżono też działalność konkretnych osób. Książka ma kilku „głównych bohaterów”, są to: bracia Mojżeszowicze, bracia Ickowicze, wielu przedstawicieli rodziny Gordonów, Hercyk Szlomowicz, Howsiej Michajłowicz.

Zaprezentowane w książce badania są z jednej strony przyczynkiem do historii stosunków żydowsko-chrześcijańskich w epoce nowożytnej, z drugiej zaś uzupełnieniem badań nad gospodarką oraz życiem społecznym Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział I. Ramy prawne żydowskiej działalności gospodarczej w Wielkim Księstwie Litewskim  /21

Prawa i przywileje funkcjonujące w mieście królewskim na przykładzie Wilna  /29

Prawa i przywileje funkcjonujące w mieście prywatnym na przykładzie Słucka  /42

Regulacje prawne dotyczące arendy dochodów i dóbr ziemskich  /58

Prawa religijne oraz zarządzenia Waadu dotyczące działalności gospodarczej Żydów  /61

Rozdział II. Dzierżawcy, arendarze, karczmarze i mytnicy. Zaangażowanie Żydów w arendy dóbr i dochodów /79

Żydowskie arendy - ujęcie statystyczne  /81

Żydowscy dzierżawcy i arendarze generalni  /88

Organizacja pracy przy dzierżawach i arendach  /106

Karczmarze i szynkarze wiejscy  /116

Arendarze dochodów państwowych  /124

Organizacja pracy przy arendach dochodów państwowych   /133

Konflikty związane z wykonywaniem obowiązków żydowskich poborców podatkowych  /140

Rozdział III. Kupcy, kramarze i pośrednicy. Działalność handlowa Żydów litewskich - ujęcie statystyczne  /148

Litewscy kupcy żydowscy na rynkach międzynarodowych   /156

Oferta kupców żydowskich w handlu międzynarodowym    /183

Udział w jarmarkach i targach  /194

Kupcy i kramarze na rynkach lokalnych  /202

Kredytodawcy żydowskich przedsiębiorców  /211

ROZDZIAŁ IV. Żydowscy rzemieślnicy w Wielkim Księstwie Litewskim  /218

Rzemiosło żydowskie - ujęcie statystyczne   /218

Żydowscy rzemieślnicy w miastach i miasteczkach  /229

Organizacja rzemiosła żydowskiego  /236

Rozdział V. Pozostałe sfery żydowskiej aktywności zawodowej   /255

Zawody usługowe  /255

Zajęcia rolnicze  /262

Działalność kredytowa  /265

Podsumowanie   /268

Słownik terminów występujących w tekście  /275

Wykaz skrótów   /279

Bibliografia   /281

Summary  /308

Indeks osób   /311

Indeks nazw geograficznych   /321