Kultura medialna średniowiecza. Europa łacińska

Autor: Hubert Ossadnik

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 335

Okładka: miękka

Format: 16,0 cm x 23,5 cm

Książka zajmuje się mediami jako siłą kreatywną uczestniczącą w tworzeniu kultury. Na pierwszym miejscu znalazły się media osobowe, oralne, w średniowieczu bowiem liczyły się przede wszystkim żywe słowo i pamięć. Lecz słowo improwizowane, wygłaszane przy wszystkich swoich zaletach, było ulotne, przemijające. Działaniu czasu oparło się inne medium, jakim było pismo. Niniejsza książka tego nośnika znaczeń oczywiście nie pomija. Uwzględnia także rozwijające się paralelnie wizualizacje: portale, malowidła ścienne i stropowe, witraże, także weksylia, pieczęcie i monety. One także przenosiły informacje i budziły emocje, generowały wartości, uczestniczyły w tworzeniu i rozwijaniu kultury. Podobną rolę w procesie komunikacyjnym, w tworzeniu i przekazywaniu informacji, w kształtowaniu porządku społeczno-politycznego i wspólnoty religijnej pełniły realizacje multimedialne. Im także poświęcono jeden z rozdziałów.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Uwagi wstępne. Media przed Gutenbergiem /7

MEDIA OSOBOWE  /21

1. „Pomiędzy ludźmi słowa zajęły zgoła pierwsze miejsce...”  /21

2. Retoryka – ars bene dicendi  /23

3. Mistrz i jego uczniowie /34

4. Wśród oratorów i kaznodziejów  /39

5. Rozmówcy i rozmowy  /51

6. Śpiewacy, minnesängerzy i trubadurzy, waganci (goliardzi) i błazny  /58

PISMO  /68

1. Od słowa mówionego do pisma i książki  /68

2. Pismo: archiwizacja i petryfikacja form  /85

A. Oracje i kazania  /86

B. Poematy, pieśni  /89

C. List i ars dictandi  /94

D. Rocznik, kronika, historia, gesta  /101

E. Vitae sancti, passiones, miracula  /111

3. Pismo i obraz. Intermedia  /119

A. Intermedia komplementarne  /121

B. Intermedia synergiczne  /131

MEDIA WIZUALNE W PRZESTRZENI SAKRALNEJ  /134

1. W poszukiwaniu substytutów słowa pisanego  /134

2. Wśród monumentalnych nośników ikonizacji  /138

A. Portale – drzwi, tympanony, archiwolty  /142

B. Nastawy ołtarzowe – obrazy tablicowe i rzeźby  /170

C. Malowidła ścienne i stropowe  /183

D. Witraże  /190

E. Kolumny  /197

F. Kompozycje typologiczne  /201

G. Paralelizmy medialne. Tańce Śmierci  /204

MEDIA WIZUALNE W PRZESTRZENI WŁADZY  /220

1. W rezydencjach monarszych i „zamkach mieszczańskich”  /220

2.Imagines potestatis  /229

A. Pieczęcie  /229

B. Monety  /237

C. Weksylia  /246

REALIZACJE MULTIMEDIALNE  /253

1. Multimedia  /253

2. Rytuały liturgiczne  /254

A. Modlitwa, gesty i postawy modlitewne  /257

B. Od dramatyzacji liturgicznej do spektaklu  /261

3. Dramat i teatr. Między sacrum i profanum  /268

A. Przedstawienia misteryjne  /269

B. Mirakle sceniczne  /275

C. Komedie elegijne  /277

4. Rytuały w przestrzeni władzy  /278

A. Koronacja – między rytuałem liturgicznym i ceremoniałem dworskim  /280

B. Deditio – rytuał podporządkowania  /286

5. Z rytuałów rycerskich  /290

A. Pasowanie  /292

B. Turnieje  /294

Uwagi końcowe  /309

Indeks  /315