Kult św. Jakuba Większego Apostoła w Europie Środkowo-Wschodniej

Pod redakcją: ks. Ryszarda Knapińskiego

Rok wydania: 2002

Liczba stron: 288

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Seria: Źródła i monografie 241

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, brzegi stron nieznacznie przykurzone

Ruch pielgrzymkowy był w średniowieczu i wczesnej nowożytności - obok podróży kupców, wędrówek rzemieślników, duchownych i studentów - jednym z ważnych czynników rozwoju cywilizacyjnego i tworzenia jedności kulturowej Europy. Tą drogą następowało bowiem przemieszczenie i wymiana nie tylko dóbr materialnych i rozwiązań technicznych. Dzięki peregrynacjom do miejsc świętych rozpowszechniały się również idee i wyobrażenia religijne, wzorce zachowań, nawet wątki literackie i motywy ikonograficzne. Pielgrzymki były nadto - szczególnie dla człowieka średniowiecznego – konkretyzacją idei jedności chrześcijańskiej. Pozwalały wreszcie wielu przeciętnym ludziom poznać „świat zewnętrzny”, nie ograniczony do matecznika najbliższej okolicy. Publikowane rozprawy dotyczą ważnej dla kultury polskiej i religijności problematyki: kultu św. Jakuba Apostoła i polskich peregrynacji do jego grobu w Composteli. Została ona ukazana w szerszym kontekście europejskim. Autorzy poświęcają także wiele uwagi metodologii badań nad kultem i pątnictwem, postulują nowe programy badawcze i sposoby ich realizacji.

Spis treści:

Wprowadzenie (ks. Ryszard Knapiński, Klaus Herbers)     /5

Halina Manikowska, Badania nad kultem św. Jakuba na ziemiach polskich - problemy i perspektywy /9 

Henryk Wąsowicz, Kult Św. Jakuba Apostoła w Polsce do połowy XVI wieku w świetle ksiąg liturgicznych     /25 

Robert Plotz, Święty Jakub Apostoł w europejskim krajobrazie patrociniów ze szczególnym uwzględnieniem Frankonii     /47 

Gerhard Graf, Patrocinium Św. Jakuba w Saksonii. Zarys problematyki      /101

Aleksandra Witkowska, Wezwania św. Jakuba Większego Apostoła w diecezji krakowskiej w średniowieczu    /107

Henryk Samsonowicz, Kult św. Jakuba i szlaki Jakubowe w Polsce     /125

Detlev Kraak, Pielgrzymki i podróże z Zachodu na Wschód i ze Wschodu na Zachód. Ruch podróżniczy szlachty w późnym średniowieczu z perspektywy historii związków i oddziaływań    /131

Teresa Dunin-Wąsowicz, Polskie drogi do Composteli (XII-XIV wiek)     /147

Renate Wibuwa, Dawne szlaki komunikacyjne, ruch wędrówkowy i procesy wymiany. Warunki komunikacyjne ruchu pielgrzymkowego w Saksonii     /161

Thomas Szabó, Sieć dróg pomiędzy Europą Środkową i Wschodnią. Droga do Santiago   /175

Ilja Mieck, Polska a pielgrzymka do Santiago de Compostela na początku epoki nowożytnej    /187

Jacek Wiesiołowski, Podróże Polaków do Composteli w XIV i XV wieku - stosunki dyplomatyczne i szlachecki model wykształcenia    /201

Hartmut Bettin, Dietmar Volksdorf, Pielgrzymki w testamentach mieszczan stralsundzkich jako zwierciadło mieszczańskiej religijności    /211

Edward Potkowski, Ślady kultu św. Jakuba w piśmiennictwie: przykład wczesnych druków w Polsce   /235

Ryszard Knapiński, Od Apostoła do Patrona pielgrzymów. Ikonografia św. Jakuba w sztuce polskiej   /241

Gunhild Roth, „Grób Święty" w Zgorzelcu    /269