Ktistes i inni. Bohaterowie mitów i legend w rzymskim mennictwie prowincjonalnym (235–276)

Autorka: Agata A. Kluczek

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 368 

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,5 cm 

W książce omówiono postacie mitycznych założycieli i eponimów miast na rzymskim Wschodzie jako symbole-personifikacje tradycji założycielskiej. Pokazano, że szerokie rozpowszechnienie wątku założycielskiego w rzymskim mennictwie prowincjonalnym lat 235–276 (mennictwo miejskie, kolonialne, koina, pseudoautonomiczne itd.), motywy ikonograficzne oraz napisy monetarne to odpowiedź lokalnych elit na zjawiska kryzysowe III wieku. Temat założycielski przedstawiono w książce w trzech różnych perspektywach: mitu fundacyjnego i jego bohaterów, monet jako środka do zdefiniowania idei fundacyjnej oraz związku mitów fundacyjnych z polityką. 

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział 1. Założyciele w pamięci numizmatycznej: instrumenta

Epitety ktistes i conditor w napisach na montach prowincjonalnych /21

Ktistai i eponymoi: exempla numizmatycznych kompletów /33

• Solymos /35
• Temenos /41
• Parios /48

Heroes minores: galeria eponimów /52

Kyzikos, Midas, Teios  /53

Nimfy /56

Nikomedes i Astakos /66

Pod dyktatem boskich omina /68

• Aryas i Kandos /70
• Akmon /72
• Dorylaos i Akamas /76

Rozdział 2. Numizmatyczne ktiseis: mityczno-legendarna panorama

2.1. Bohaterowie wojny trojańskiej  /79

2.2. Fenicki - i nie tylko - rodowód, czyli Dydona i inni /88

2.3. Heros, dzik i przeszłość mityczna /104

• Androklos /105
• Ankajos i inni /112

2.4. Dodekathlos. Herakles: bohater na trudne czasy /120

Rozdział 3. Numiznatyczny rachunek III wieku 

3.1. Siła rozpędu? /135

3.1.1. Aleksander Macedoński i inni /140

• W Macedonii. Pod znakiem Aleksandra /144
• Wykresowany założyciel. Jeden z wielu /148
• Smyrna i Aleksander. Rywalizacja? /155
• Przybycie Aleksandra do Azji - historia (re)interpretacji /164

3.1.2. W gąszczu bogów, bóstw i herosów /170

• Możliwości, prawidłowości i wyjątki: przykłady /170
• Labirynt skojarzeń Apamei frygijskiej: między Noem a Zeusem /177
• Perseusz i spotkanie mitycznych wędrowców w Tarsie /182

3.2. Jądro: Rzym i cesarz /191

Remus, Romulus ... /198

...i Roma /204

Cesarz pośród założycieli /211

3.3. Bohaterowie w agonii /223

Cesarscy poprzednicy /234

Sława polis Ateńczyków /238

Septem sapientes Graeciae /242

Zakończenie /251

Aneks. Mennice prowincjonalne pracujące w latach 235-276  /263NuBibliografia /287

Wykaz skrótów /313

Indeksy 

Indeks 1. Postacie historyczne, bóstwa, herosi, postacie mitologiczne, personifikacje /319

Indeks 2. Autorzy starożytni i późnoantyczni wraz z informacją o ich dziełach /331

Indeks 3. Autorzy i współtwórcy opracowań /337

Indeks 4. Nazwy geograficzne (miasta i mennice) /345 

Wykaz ilustracji, tabel i wykresów  /353

Summary /363