Księżna Franciszka Urszula z Wiśniowieckich ks. Radziwiłłowa

Opracowanie, wstęp naukowy, przygotowanie do druku: Maciej Franz

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 195

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Fasci Radziwilliani

Franciszka Urszula z Wiśniowieckich Radziwiłłowa jest w polskiej historii postacią wyjątkową. Była jedną z pierwszych, a z pewnością najbardziej znaną polską dramatopisarką i poetką późnego baroku. Urodzona w wielkim rodzie magnackim, który swoją potęgę wzniósł na ziemiach ukrainnych, związana małżeństwem, a prawdopodobnie i wielką miłością z przedstawicielem jednego z największych litewskich rodów magnackich, stała się symbolem nowoczesności w Rzeczypospolitej pogrążonej w cieniach nocy saskiej.

Swoje życie związała z Michałem Kazimierzem Rybeńko Radziwiłłem, z którym wzięła ślub w 1725 roku. Była matką jego dzieci, w tym Karola Radziwiłła Panie Kochanku. Mąż był hetmanem wielkim litewskim i wojewodą wileńskim, ale to syn został  najzamożniejszym z polsko-litewskich magnatów, kolekcjonującym wręcz kolejne urzędy i godności, wśród których wojewoda wileński był tylko jednym z wielu. Życie i działalność Franciszki Urszuli Radziwiłłowej miały duży wpływ na ówczesną rzeczywistość państwa polsko-litewskiego. Księżna zmarła 23 maja 1753 roku w Pucewiczach koło Nowogródka.

Była gruntownie oczytana i jednocześnie posiadała wrodzoną wrażliwość na sztukę, nie tylko doprowadziła do powstania prywatnego teatru w Nieświeżu, dla którego pozyskiwała artystów i przekłady dzieł, ale także sama tworzyła, Jej twórczość jest dziś doceniana przez historyków literatury. To oni właśnie podkreślają, że była niezwykłą kobietą, dramatopisarką żyjącą i tworzącą na pograniczu baroku i oświecenia, która dzięki swojej twórczości tchnęła odświeżający powiew w kulturę Rzeczypospolitej.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /7

Część I. Opracowanie

Zasady edycji źródłowej /13

Na dworze Michała Kazimierza Radziwiłła zwanego "Rybeńko"  /17

Księżna Franciszka Urszula Radziwiłłowa w literaturze /27

Rękopis i jego autorka  /45

Część II. Rękopis

Fania Besenówna - Księżna Franciszka Urszula z Wiśniowieckich Radziwiłłowa /61

Kilka słów podsumowania /169

Bibliografia  /173

Indeks nazw geograficznych /181

Indeks nazwisk /183

Summary /190