Ksiądz i lekarz. Od świętych uzdrowicieli do bioetyki

Autor: Georges Minois

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 426

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Nowa książka francuskiego historyka Georges’a Minois (ur. 1941) podejmuje tematykę po trosze już obecną w jego "Historii ateizmu"(wydanie polskie: Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2019), mianowicie kwestię relacji Kościoła katolickiego ze światem świeckim. Teraz chodzi konkretnie o medycynę i o niezwykle ważny proces stosunków między „uzdrowicielami duszy” a leczącymi ciało. Minois zaczyna opowieść od starożytności, by pokazać, że od samego początku medycyna uchodziła za domenę boską, nie ludzką. Wyzdrowienie zależało raczej od woli bóstwa niż od umiejętności medyka. Chrześcijaństwo wsparło tę perspektywę swoim doloryzmem, tj. akceptacją choroby jako dopustu Bożego i jej afirmacją jako Bożego daru służącego zbawieniu. Dzięki fascynującej jak zwykle u Minois relacji o niewiarygodnych czasem epizodach wielowiekowych zmagań duchowieństwa z medycyną czytelnik może się zapoznać z przebiegiem jej „emancypacji”. Dzięki postępom nauki i ogólnej zmianie klimatu intelektualnego medycyna zdobyła sobie autonomiczną pozycję w dziedzinie leczenia ciała, a na dodatek sięgnęła do sfery zastrzeżonej uprzednio dla teologii – do sfery jeśli nie duszy, to w każdym razie sfery duchowej, obejmując leczeniem także psychikę. Na pozór ten proces zakończył się (choć dopiero w XX wieku) zwycięstwem medycyny, lecz fundamentalna kontrowersja pozostała i stale daje o sobie znać: jak dalece człowiek może ingerować w porządek, którego nie stworzył, lecz który otrzymał i otrzymuje nadal?

Spis treści: 

Wstęp /7

Rozdział 1. Dziedzictwo: medycyna pogańska i biblijne uzdrowienia /11

Rozdział 2. Debata w Kościele pierwszych wieków: do czego służy medycyna? /49

Rozdział 3. Kościół a średniowieczna medycyna: w zdrowym ciele zdrowy duch /83

Rozdział 4. Lekarz między Bogiem a diabłem /111

Rozdział 5. Dżuma i syfilis: Bóg, diabeł czy ciała niebieskie? (XIV–XVI wiek) /139

Rozdział 6. Humanizm, wiara a medycyna. Nowy pogląd na zdrowie fizyczne (XVI wiek) /167

Rozdział 7. Reformacja i kontrreformacja: czasy herezji w medycynie i religii.(XVI wiek) /181

Rozdział 8. Poglądy medycyny na religię: pragnienie niezależności (XVII wiek) /205

Rozdział 9. Poglądy Kościoła na medycynę: nieufność i sceptycyzm (XVII wiek) /225

Rozdział 10. Kruche przymierze między nauką a sumieniem (XVII wiek) /243

Rozdział 11. Kontekst epoki oświecenia: medycyna ujawnia swoje ambicje (XVIII wiek) /277

Rozdział 12. Wokół człowieka-maszyny: medycyna w awangardzie ateizmu (XVIII wiek) /305

Rozdział 13. Pojedynek inokulacji i wakcynacji: praktyki medyczne a moralność chrześcijańska (XVIII–XIX wiek) /323

Rozdział 14. Wielkie wyrównanie rachunków (I). Ksiądz: cudowne uzdrowienia a religia katolicka (XIX wiek) /347

Rozdział 15. Wielkie wyrównanie rachunków (II). Lekarz na drodze do zdobycia dominacji socjokulturowej (XIX wiek) /381

Rozdział 16. Epilog. Od moralności chrześcijańskiej do bioetyki. /407