Królowa Brunhilda

Autor: Bruno Dumezil

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 582

Okładka: twarda

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Seria: Biblioteka Historyczna

Książka francuskiego historyka opowiada historię wyjątkowej kobiety z zamierzchłych czasów "pierwszej królowej Francji", którą ze względu na sposób sprawowania władzy można uznać za jedną z twórczyń średniowiecznej cywilizacji. Śródziemnomorskie korzenie, a zarazem umiejętność przystosowania się do nowej, barbarzyńskiej rzeczywistości czynią z niej postać na granicy dwóch światów, starożytnego i średniowiecznego, dlatego autor nie waha się porównać jej do papieża Grzegorza Wielkiego - ostatniego papieża starożytności i pierwszego papieża średniowiecza. Królowa Brunhilda została po blisko 1500 latach zrehabilitowana. 

Przyjaciółka papieży i zakonników reformatorów symbolicznie pośredniczyła w narodzinach europejskiej średniowiecznej cywilizacji, a jej męczeńska śmierć w 613 roku wyznaczyła na całe stulecia etos władzy monarszej - z woli Bożej. Zmagania i rywalizacja Brunhildy z Fredegundą uważane są przez wielu historyków za podłoże historyczne niemieckiego eposu narodowego Pieśni o Nibelungach. 

Spis treści:

Przedmowa wydawcy  /3

KRÓLOWA BRUNHILDA

Używane skróty  /10

Wstęp  /11

Brunchilda, Brunenhilde, Brunehaut  /12

Źródła dotyczące panowania  /14

Czy można napisać biografię Brunhildy?  /19

Rozdział I. Narodziny barbarzyńskiej Europy  /23

Trwałość cywilizacji rzymskiej  /24

• Cesarstwo i rzymskość  /24
• Kryzys III wieku  /29

Pojawienie się Barbarzyńców  /32

• Nieznani przybysze /32
• Pierwsze wejście Barbarzyńców do Europy /36

Przemiany świata rzymskiego  /38

• Nowe społeczeństwo późnego Cesarstwa  /38
• Kościół, spadkobierca Cesarstwa  /42
• Załamanie się polityczne  /45
• Pojawienie się barbarzyńskiego Zachodu  /49

Rozdział II. Cesarstwo kontratakuje  /55

Na Wschodzie bez zmian  /57

• Bizancjum, kontynuacja Cesarstwa  /57
• Pułapki uniwersalizmu  /61
• Justynian  /64

Barbarzyński Zachód między ugodą i oporem  /66

• Bolączki rekonkwisty  /66
• Trzy Rozdziały  /67
• Hiszpania Wizygotów  /71

Młodość Brunhildy  /75

• Księżniczka mało znana /75
• Pierwsze zetknięcie z Cesarstwem  /77
• Wielka dyplomacja Atanagilda  /79

Rozdział III. W królestwie Franków  /83

Rasa zdobywców /83

• Frankowie i ich ród królewski  /84
• Skomplikowane reguły dziedziczenia  /86
• Rozszerzenie się królestwa  /89

Królestwo rządców  /95

• Administracja terytorialna  /95
• Przychody państwa  /98

Społeczeństwo konkurencji  /102

• Władza arystokracji  /102
• Władza kościelna  /104
• Uspokoić społeczeństwo  /109

Czterech królów i jedno królestwo, podział w 561 roku  /115

Rozdział IV. Cesarski ślub  /121

Przygotowania do wielkiego dnia  /122

• Posag i kiesa /122
• Przygotowania do ślubu państwowego  /123

Uroczystość bardzo polityczna  /127

Nazajutrz po zaślubinach  /133

• Morgengabe  /133
• Nawrócenie  /139

Rozdział V. Nauka panowania  /142

Młoda matka i jej dzieci  /143

Personel i intrygi na dworze Austrazji  /146

• Wysocy urzędnicy i doradcy  /147
• Arystokratyczne powiązania  /150

Chwiejna równowaga Regnum Francorum  /154

• Zawiść Chariberta  /154
• Niespełnione nadzieje Sigeberta  /155
• Pierwszy pojedynek z Bizancjum  /160

Rozdział VI. Początek wojny domowej (568-569)  /166

Koniec równowagi   /166

• Nowy podział w latach 567-568  /166
• Pierwsze starcia  /170

Sprawa Galswinty  /174

• Małżeństwo Chilperyka  /174
• Skarga Brunhildy  /177
• Cena krwi: mistyfikacja  /181

Marsz ku wojnie  /185

• Wątpliwości Guntrama  /185
• Zdobycie Paryża  /190
• Śmierć bohatera  /193

Rozdział VII. Zdobycie regencji (575-584)  /197

Przygoda z Neustrią (575-577)  /198

• Niewola  /198
• Małżeństwo w Rouen  /201
• Porażka Meroweusza  /204

Królowa i regenci (577-583)  /212

• Lata Gogo (577-581)  /212
• Sprzymierzeńcy Brunhildy w Neustrii w zawierusze  /215
• Lata Egidiusza (581-583)  /222

Zdobycie niezależności (583-584)  /230

• Przejęcie władzy w Austrazji /230
• Chilperyk schodzi ze sceny  /232

Rozdział VIII. Królowa matka Austrazji (584-592)  /237

Sukcesja po Chilperyku  /239

• Wyścig do Paryża  /239
• Guntram przeprowadza sukcesję na swoją korzyść  /242
• Groby i procesy  /245

Starcia z Guntramem  (585-586)  /250

• Pełnoletność Childeberta II  /250
• Sukcesy króla Burgundii  /253
• Przebudzenie Neustrii  /257

Przymierze między Austrazją i Burgundią (587-588)  /263

• Memento mori  /263
• Pakt w Andelot  /266
• Wykonanie paktu  /270

Powrót równowagi (589-592)  /273

• Czy renegocjować Andelot?  /273
• Opanowanie Austrazji  /275
• Guntram nie zgadza się zejść ze sceny  /278

Rozdział IX/ Polityka międzynarodowa (575-592)  /285

Brunhilda i bizantyjskie Śródziemnomorze  /286

• Włoskie gniazdo os (575-582)  /286
• Odyseja Grundobalda   /289
• Sprawa Hermenegilda: temat zdrajcy i bohatera  /303
• Ingunda i początki bizantyjskiego szantażu  /307
• Na ratunek Atanagildowi  /310

Nowe obszary dyplomacji  /320

• Pokojowe stosunki z Wizygotami  /320
• Anglosasi  /324

Rozdział X. Niemożliwość stabilizacji (592-610)  /329

Unia Austrazji z Burgundią  (592-595)  /331

• Regulacja sukcesji po śmierci Guntrama  /331
• Dzieło wojskowe  /333
• Dzieło prawodawcze   /337
• Podatki bezpośrednie  /340
• Wymiar sprawiedliwości Brunhildy  /343

Druga regencja (596-602)  /346

• Śmierć Childeberta II i podział z 596 roku  /346
• Ostatnie starcie z Fredegundą  /348
• Królowa wobec możnych  /352
• Utrzymanie wielkiej dyplomacji  /358

Wycofanie się do Burgundii (602-610)  /361

• Zerwanie między Burgundią i Austrazją  /361
• Na nowej pozycji (602-605)  /363
• Czy powrót do wojny trzech królestw (605-608)?  /368
• Małżeństwo Teuderyka II  /372

Rozdział XI. Reforma Kościoła  /375

Kościół świecki  /377

• Wybór biskupów pod królewską kontrolą  /377
• Rzymski projekt  /379
• Dyscyplina kościelna: sprawa Dezyderego z Vienne  /381
• Awantura o paliusz  /387
• Galia wobec schizmy  /388

Brunhilda i nawrócenie Zachodu  /391

• Poczucie misji  /391
• Dziedzictwo Galów /392
• Przybycie rzymskich misjonarzy  /394

Ruch monastyczny  /398

• Tradycyjny monastycyzm galijski  /398
• Klasztory żeńskie  /401
• Fundacje w Autun  /403
• Monastycyzm irlandzki: spotkanie z Kolumbanem  /405

Przygotowanie do ostatniej podróży   /416

Rozdział XII. Upadek (610-613)  /419

Konflikt z Austrazją  /420

• Wojna w 610 roku  /420
• Ostatni sojusz  /423
• Bratobójcza wojna (612-613)  /426
• Królowanie Sigeberta II  /430
• Zdrada możnych  /432

Koniec gry  /436

• Eliminacja rywalizującej gałęzi rodu  /436
• Męka Brunhildy  /439

Rozdział XIII. Legenda  /445

Czas potęgi Neustrii  /445

• Zażegnanie kryzysu roku 613  /446
• Przywrócenie Regnum Francorum   /450
• Stworzenie czarnej legendy  /456

Postać Brunhildy w epoce Pepino-Karolingów  /460

• Czasy Fredegara  /460
• Zmyślenia Liber Historiae Francorum  /464
• "Renesans" karoliński"  /468

Brunhilda w klasycznym Średniowieczu  /474

• Narodziny królowej Francji  /474
• Opracowanie formy heroicznej  /477
• Losy dwoistej postaci  /479

Epilog  /483

Aneksy  /489

Aneks I. Chronologia  /490

[Aneks II. Genealogia]  /495

[Aneks III. Mapy]  /500

Aneks IV. Listy  /506

Bibliografia  /547

• Źródła  /547
• Opracowania  /552

Indeks osób  /563