Królewicz Kazimierz Jagiellończyk. Próba portretu

Autorka: Kamila Grzymalska

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 242

Okładka: miękka 

Format: 12,8 cm x 20,5 cm

O świętym królewiczu polskim Kazimierzu Jagiellończyku wybitny włoski pisarz i humanista Filip Kallimach napisał swego czasu: “powinien albo się nie urodzić, albo pozostać wiecznym”. Słowa te mogłyby też posłużyć za motyw przewodni wielu dotychczas już napisanym monografiom tego bodajże najsłynniejszego przedstawiciela dynastii Jagiellonów, jedynego z tego rodu wyniesionego później na ołtarze. Niniejsza monografia ukazuje jednak św. Kazimierza w dużo szerszym aspekcie, jako nie tyle obiekt kultu, co osobę “z krwi i kości”. Przy tym wszechstronnie wykształconego i wybitnie uzdolnionego królewicza, dumnego z przynależności do wielkiego rodu i zaangażowanego w politykę i administrację powierzonych sobie krajów, a tym samym wystawionego na pokusy związane z dostępem do władzy. Czy jego pobożność i zawierzenie swoich losów Matce Bożej wynikało z rozczarowania światem doczesnym lub było rezultatem trawiącej go śmiertelnej choroby? Czy może wynikało z wyznawanej przez tego Jagiellona odmiennej filozofii władzy, stawiania sobie za cel sprostanie dwom pozornie przeciwstawnym tendencjom: obowiązkom wynikającym ze statusu potencjalnego dziedzica korony ziemskiej oraz własnego dążenia do osiągnięcia tej niebiańskiej? Co też sprawiło, że to właśnie on został już przez swoich współczesnych wskazany jako przyszły patron Polski i Litwy? W czym możemy się dzisiaj na nim wzorować i jakie są współczesne aspekty jego legendy, także te odnoszące się do kultury masowej? Na te i inne pytania Autorka udziela wyczerpujących odpowiedzi, skrupulatnie analizując różne warstwy późnośredniowiecznej rzeczywistości, od kultury i myśli filozoficznej poczynając, na religijności i życiu codziennym kończąc.

Spis treści:

Wstęp  /7

I.  Świat królewicza Kazimierza w ujęciu historiograficznym  /13

II. Ród Jagiellonów  /38

III. Dzieciństwo Kazimierza  /67

IV. Po koronę świętego Stefana /97

V. W kręgu polityki  /117

VI. Cień Asklepiosa i skrzydła Tanatosa. W drodze do lepszego świata  /138

VII. Kanonizacja  /179

VIII. Święty Kazimierz w kulturze  /179

Zakończenie  /193

Aneks

Artur Foryt

Hymn Bernarda z Morlas, Omni die dic Mariae niegdyś przypisywany świętemu Kazimierzowi Jagiellończykowi, królewiczowi polskiemu /199

Bibliografia  /221

Indeks nazwisk /229