Kobiety i władza w czasach dawnych

Redakcja: Bożena Czwojdrak, Agata A. Kluczek

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 476

Okładka: miękka

Format: 16,8 cm x 24,0 cm

Książka składa się z dwudziestu pięciu studiów poświęconych obecności kobiet w świecie władzy w epokach dawnych od Imperium Rzymskiego – przez Cesarstwo Bizantyjskie i monarchie średniowieczne – po Rzeczpospolitą szlachecką. Zamieszczono w niej rozważania teoretyczne obrazujące możliwości zaistnienia kobiet w życiu politycznym, odwołano się do wykreowanych przez tradycję literacką obrazów kobiet władczych i ambitnych politycznie, jak też pokazano konkretne sytuacje, w których reprezentantki tytułowych czasów dawnych sięgnęły po władzę i ją sprawowały. Rozważania oparte są na różnorodnych źródłach i komentowane przy wykorzystaniu obfitej literatury. Książka może zainteresować liczne grono czytelników, przede wszystkim profesjonalnych historyków, ale także przedstawicieli innych dyscyplin naukowych, a także amatorów „historii kobiecej”.

Spis treści:

Wstęp /9

Agnieszka Dziuba - Kochanka, matka czy wytrawny polityk? Zagadka Serwilii   /12

Andrzej Gillmeister - Cum tacita virgine. Westalki — kobiecość — religia w republikańskim Rzymie  /22

Danuta Musiał - Messalina, czyli w niewoli stereotypu /33

Anna Tatarkiewicz - Konkubina cesarza Wespazjana — Paene iustae uxoris loco   /43

Andrzej Kompa - Kobieta rzymska, kobieta bizantyńska — co studia klasyczne mogą zaoferować dzisiejszym gender studies?   /49

Teresa Wolińska Antonina — „kobieta spośród wszystkich na świecie najbardziej uzdolniona do osiągania rzeczy niemożliwych”   /69

Mirosław J. Leszka - Zoe o oczach czarnych jak węgiel — czwarta żona Leona VI Filozofa   /95

Jerzy Strzelczyk - Oblicza władzy kobiet w zwierciadle ich twórczości w średniowieczu   /113

Jakub Morawiec - Królewska matka, żona i kochanka — Ælfgifu z Northampton   /124 

Marek Smoliński - Mirosława — księżna pomorska, regentka i dyplomatka  /135

Dana Dvořáčková-Malá - Výjimečné osudy žen na dvoře posledních Přemyslovců   /163 

Zofia Brzozowska - „Połocki matriarchat”? Rządy kobiet w jednym z księstw ruskich w latach 30.—50. XII w.   /174

Agnieszka Teterycz-Puzio - …domina et princeps… Władza księżnych na ziemiach polskich w XIII w. w świetle dokumentów  /194

Marek L. Wójcik - Nieznana pieczęć Elżbiety von Parchwitz. Sfragistyczny przyczynek do badań nad życiorysem szlachetnej pani z dynastycznym rodowodem  /217

Grażyna Rutkowska - Status wdów po królach polskich z dynastii Jagiellonów   /229

Sobiesław Szybkowski - Panny posażne nie tylko majątkiem. O roli kobiet z rodzin elitarnych w pozyskiwaniu i utrwalaniu znaczenia politycznego w późnym średniowieczu (na wybranych przykładach środkowopolskich)  /259

Tomasz Rombek - Rola polityczna królowej Elżbiety Rakuszanki (1454—1505)   /281

Bogdan Kloch - Wizerunek kobiety władzy średniowiecza w wybranych dziełach X Muzy   /289

Marek Ferenc - Kobiety w życiu króla Zygmunta Augusta   /301

Анастасія Скеп’ян - Жаночыя двары ў ВКЛ у XVI—XVII стагоддзях: склад і функцыі прыдворных /324

Zuzanna Kowalska-Sobieraj - „Rządy kobiet zgodne są z prawem boskim i naturalnym”. Obrona honoru Marii Stuart Johna Leslie, biskupa Ross   /348

Gabriela Majewska Królowa Krystyna i jej szwedzki dwór   /361

Aleksandra Skrzypietz - „Regentka” Polski — fakty i mity w biografii Marii Kazimiery   /380

Agata Muszyńska - „Małżonków niepodobna pospolitemi opłakać łzami”. Troska Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej i Marii Zofii z Sieniawskich Denhoffowej o świetność rodu   /393

Witold Filipczak - Anna z Pociejów Tyszkiewiczowa, wojewodzina smoleńska. Rola polityczna w czasach Rady Nieustającej   /405

Bibliografia opracowań  /435