Kmitowie. Studium kariery politycznej i społecznej w późnośredniowiecznej Polsce

Autorka: Renata Trawka

Rok wydania: 2005

Liczba stron: 551

Okładka: twarda z obwolutą

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga! Obwoluta posiada nieznaczne przybrudzenia

Ani ród Szreniawitów, ani sama rodzina Kmitów nie doczekały się wcześniej opracowania monograficznego, pozostając aż dotąd na uboczu coraz popularniejszego nurtu studiów nad elitami możnowładczymi. Renata Trawka jako pierwsza przedstawia w zasadzie wszystkie aspekty funkcjonowania tej rodziny - jej związki krewniacze, kształtowanie się majątku i rozwój kariery (tak całej rodziny, jak i poszczególnych jej członków), prezentując je na szerszym tle rozgrywających się wydarzeń oraz politycznych układów. Autorka nie zaniedbuje przy tym kwestii roli Kmitów w sferze kultury. Zarówno chronologiczno-rzeczowy układ książki, jak i liczne zamieszczone w niej zestawienia (dóbr, klienteli, itineraria), tablica genealogiczna, mapy oraz indeks nazw osobowych i miejscowych, a także dopełniające całość ilustracje przynoszą klarowny obraz rodziny Kmitów, dynamiki zmian wielkości jej majątku oraz pozycji wśród elity władzy w okresie od połowy XIV do początku XVI w. Na tym przykładzie, mamy szansę prześledzić drogę awansu społecznego drobnego rycerstwa oraz karierę polityczną, rozumianą nie tylko jako obejmowanie coraz wyższego urzędu, lecz także jako ogół podejmowanych działań w życiu publicznym, zajmowanie odpowiednio wysokiej pozycji wśród elit rządzących i stosunek do pojawiających się tendencji społecznych oraz programów politycznych.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział 1. Pochodzenie rodziny Kmitów  /17

1.1. Tradycja rodowa. Herb  /17

1.2. Pierwsi przedstawiciele  /33

Rozdział 2. Wzrost znaczenia rodziny w końcu XIV i na początku XV wieku  /49

2.1. Awans Jana Kmity z Wiśnicza  /49

2.2. Kariera polityczna Piotra Kmity z Wiśnicza  /59

Rozdział 3. Pozycja społeczna i majątkowa Kmitów w I połowie XV wieku  /109

3.1. Spadek politycznego znaczenia rodziny  /109

3.2. Majątek i gospodarka Piotra Lunaka i jego spadkobierców  /119

3.2.1. Dobra dziedziczne Piotra Lunaka /119

3.2.2. Sukcesorzy majątku Piotra Lunaka: Jan Tępy i Małgorzata /128

3.3. Majątek i gospodarka Mikołaja (I) i jego sukcesorów  /132

3.3.1. Dobra odziedziczone i pozyskane przez Mikołaja (I)  /132

3.3.2. Sukcesorzy Mikołaja (I) - linia na Dubiecku  /137

3.3.3. Sukcesorzy Mikołaja (I) - linia na Wiśniczu i Sobieniu  /141

3.4. Pozycja społeczna Kmitów - więzi rodzinne, rodowe i sąsiedzkie  /146

Rozdział 4. Miejsce Kmitów w elicie władzy Jagiellonów od połowy XV do początku XVI wieku  /153

4.1. Działalność polityczna Jana Noska i Dobiesława /153

4.1.1. Jan Nosek  /153

4.1.2. Dobiesław /170

4.2. Działalność polityczna Piotra (III), Stanisława i Andrzeja  /209

4.2.1. U progu kariery  /209

4.2.2. W służbie Jana Olbrachta  /222

4.2.3. "Senatorskie rządy"   /249

4.2.4. Ostatnie lata działalności Stanisława /288

Rozdział 5. Potencjał majątkowy rodziny Kmitów w II połowie XV i na początku XVI wieku /307

5.1. Majątek i gospodarka Dobiesława z Wiśnicza  /307

5.1.1. Dobra dziedziczne w ziemi krakowskiej i sandomierskiej  /307

5.1.2. Dobra dziedziczne w ziemi sanockiej i przemyskiej  /310

5.1.3. Wsie królewskie, tenuty i inne źródła dochodu  /313

5.2. Majątek sukcesorów Jana Noska do 1484 roku  /317

5.3. Majątek i gospodarka Andrzeja  /322

5.3.1. Dobra dziedziczne w ziemi krakowskiej  /322

5.3.2. Dobra dziedziczne w ziemi sanockiej  /322

5.3.3. Wsie królewskie, tenuty, uposażenie urzędnicze i inne źródła dochodu /324

5.4. Majtek i gospodarka Piotra (III) /326

5.4.1. Dobra dziedziczne w ziemi krakowskiej i sandomierskiej  /326

5.4.2. Wsie królewskie, tenuty, uposażenie urzędnicze i inne źródła dochodu /331

5.5. Majątek i gospodarka Stanisława  /338

5.5.1. Dobra dziedziczone w ziemi sanockiej  /338

5.5.2. Dobra dziedziczone w ziemi przemyskiej  /346

5.5.3. Dobra dziedziczone w ziemi krakowskiej /350

5.5.4. Wsie królewskie, tenuty, uposażenie urzędnicze i inne źródła dochodu  /352

5.6. Podsumowanie  /357

Zakończenie  /359

Aneks 1. Objaśnienia do tablicy genealogicznej  /369

Aneks 2. Itineraria /381

A. Itinerarium Piotra, kasztelana lubelskiego, wojewody sandomierskiej i krakowskiego  /381

B. Itinerarium Jana Noska, kasztelana przemyskiego i lwowskiego  /387

C. Itinerarium Dobiesława, kasztelana lubelskiego, wojewody lubelskiego i sandomierskiego  /389

D. Itinerarium Piotra, marszałka koronnego, kasztelana sandomierskiego, wojewody krakowskiego, starosty spiskiego i  sądeckiego /396

E. Itinerarium Stanisława, podkomorzego przemyskiego, kasztelana sanockiego i przemyskiego, wojewody bełskiego i ruskiego, starosty przemyskiego  /404

Aneks 3. Klientela i obsługa dworów Kmitów od II połowy XIV do początku XVI wieku  /413

Aneks 4. Dobra rodziny Kmitów od drugiej połowy XIV do XV wieku  /437

Spis ilustracji na wklejkach  /485

Spis map /485

Wykaz skrótów dokumentacyjnych i rzeczowych  /487

Bibliografia  /493

Indeks nazw osobowych i miejscowych  /513