Kasiarze w Drugiej Rzeczypospolitej

Autor: Mateusz Rodak

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 327

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

To znakomita monografia oparta na świetnych badaniach, wyjątkowo oryginalna, wręcz nowatorska i twórcza. Napisana świetnym językiem. Ciekawa i wartościowa nie tylko dla historyków czy historyczek, ale także dla szerszego grona osób zajmujących się badaniami nad przestępczością - kryminologów i kryminolożek czy socjologów i socjolożek. Z uwagi na przystępność języka oraz atrakcyjność tematu może być także po prostu ciekawą lekturą dla każdego [...], kto interesuje się przestępczością, kasiarzami czy historią II RP.

(z recenzji dr. hab. W. Klausa, prof. INP PAN)

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział 1. Fenomen kasiarstwa od końca XIX w. do 1939 r. Rys historyczny  /23

1.1. Preludium: przed 1918 r.  /23

1.2. „Złoty wiek” kasiarstwa: 1918–1939  /26

1.2.1. Warszawa – początek  /26

1.2.2. Kraj („prowincja”) – rozwinięcie /43

1.2.3. Warszawa – zakończenie   /59

Rozdział 2. Kasiarze i ich środowisko. Próba charakterystyki   /71

2.1. Raz jeszcze o szacunkach  /71

2.2. Czas niewinności. Zanim stali się przestępcami   /73

2.2.1. Pokolenia  /73

2.2.2. Pochodzenie społeczne   /77

2.2.3. Edukacja, pierwsza praca, służba wojskowa i… pierwsze przestępstwa  /88

2.2.3.1. Edukacja  /88

2.2.3.2. Samodzielność? Przestępcze debiuty   /91

2.2.3.3. Służba wojskowa   /100

2.3. Codzienność. O życiu kasiarzy między włamaniem a wyrokiem   /105

2.3.1. Życie prywatne i rodzinne  /106

2.3.2. Nie tylko kradzież, czyli alternatywne – nie zawsze legalne – formy akumulacji kapitału  /116 

2.3.3. Strategie mieszkaniowe  /126

2.3.4. Powszednie dzień i noc złodziejskiej „arystokracji”  /137

2.3.4.1. Używki  /146

2.3.4.2. Przemoc  /152

2.4. Schyłek. Rzecz o kasiarskiej „emeryturze”   /161

2.4.1. Życie po zakończeniu „kariery”   /161

2.4.2. Zdrowie i kondycja fizyczna kasiarzy   /163

2.4.3. Tragiczny epilog. Okupacja i czasy powojenne   /167

Rozdział 3. Szajki, nadawcy, włamania, narzędzia… Kasiarze „na robocie”  /177

3.1. Szajki. Relacje w środowisku kasiarskim  /177

3.1.1. Wyznanie   /177

3.1.2. Ulica, dzielnica, więzienie  /185

3.1.3. Rodzina  /190 

3.1.4. Pokolenia  /194

3.1.5. Szajki międzymiastowe i międzynarodowe  /197

3.2. Przed, w trakcie i po włamaniu. Kasiarze przy „pracy”   /214

3.2.1. Nadawcy  /214

3.2.2. Banki, jubilerzy, urzędy, a może raczej… miejsca kradzieży   /219

3.2.3. Przebieg włamania  /236

3.2.3.1. Transport i obserwacja  /236

3.2.3.2. W drodze do kasy   /241

3.2.3.3. Metody i narzędzia włamań  /247

3.2.3.4. Gdy nie zawsze wszystko idzie zgodnie z planem  /252

3.3. Śledztwa. Kryminalistyka na usługach policji  /257

Rozdział 4. W poszukiwaniu źródeł kasiarskiego mitu, czyli próba dekonstrukcji  / 267

Zakończenie   /286

Wykaz skrótów  /294

Bibliografia  /295

Abstract  /307

Spis tabel, wykresów, map i ilustracji  /310

Indeks osób  /313

 Indeks nazw topograficznych  /322