Jak narody widzą siebie nawzajem? Stereotypy narodowościowe w Europie na przykładzie Polski i Niemiec

Autor: Zygmunt Radłowski

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 199

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Obiegowe poglądy-opinie o innych narodach są charakterystyczne dla kultury ogólnoludzkiej od czasów antycznych do dziś. Jednakże współczesny rozwój techniki, przenoszenie informacji i sposoby komunikowania się między ludźmi pomnażają ich wzajemne związki. Ludzie poznają się lepiej i dokładniej, konfrontując stan swej wiedzy o kraju ojczystym ze stanem, jaki funkcjonuje w ich świadomości o innych narodach. W poznaniu tym grają rolę czynniki historyczne, społeczne, ekonomiczne, polityczne. (…)

Poznanie źródła powstania uprzedzeń narodowych i postaw społecznych, które mają duży wpływ na nasz stereotypowy sposób patrzenia na świat, to droga do pogłębienia i oczyszczenia z różnych niepożądanych naleciałości związków międzyludzkich oraz zbliżenia narodów do siebie poprzez usunięcie fałszywych uprzedzeń i wskazanie cech wspólnych naturze ludzkiej bez względu na rasę, narodowość i pochodzenie społeczne. W maju 1946 r. Einstein mówił: „atom nie zmienił naszego myślenia”. Często w ogóle nie zastanawiamy się, że określona stereotypowa opinia o narodzie powstała w zupełnie innych warunkach historycznych, w innej epoce, kiedy panowały inne zwyczaje, system moralny, prawny, inny stosunek człowieka do człowieka, do własności prywatnej, społecznej, do wierzeń religijnych.

(ze wstępu)

Spis treści

Wstęp   /7 

Rozdział 1. Ludzie i stereotyp  /11 

1.1. Pojęcie stereotypu   /11 

1.2. Stereotyp jako kategoria społeczno-historyczne   /21 

1.3. Funkcje społeczne stereotypów    /31 

1.4. Autostereotyp    /39

Co Polacy mówią o sobie    /50

Co Niemcy mówią o sobie    /59

1.5. Heterostereotyp    /61

O Niemcach w Europie   /63

Niemcy o innych narodach   /65

Co Polacy mówią o Niemcach   /70

Co Niemcy mówią o Polakach   /71

1.6. Stereotyp jako pojęcie obiegowe – definicja własna   /72

Rozdział 2. Stereotypy a badania historyczno-literackie  /79

Jan III Sobieski pod Wiedniem   /83

Rozdział 3. Mowy historyczne z Tybingi   /95

3.1. Wstęp historyczny   /95

3.2. Mowa Maksymiliana de Mosch na rzecz Polski   /97

3.3. Mowa Akacjusza Akseliusza von Görholm przeciw Polsce   /110

3.4. Mowa Mikołaja Buwinckhausena von Walmerod na rzecz Germanii   /126

3.5. Mowa Jana Wilhelma von Retwitz przeciw Germanii   /150

Pochwała i krytyka Germanii   /177

Zakończenie  /179

Stereotyp a dyfamacja   /179

Indeks   /187

Tablica barwna: Krótki opis narodów mieszkających w Europie oraz ich charakterystyka