Inwentaryzacja zabytków architektury w lwowskim okręgu konserwatorskim 1920-1939. Szkice z dziejów

Autor: Piotr Lasek

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 162

Okładka: zintegrowana

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

W 2020 roku przypadła setna rocznica utworzenia na południowo-wschodnich terenach II Rzeczypospolitej lwowskiego okręgu konserwatorskiego, obejmującego trzy południowo-wschodnie województwa: lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie. Fakt ten skłonił autora do podjęcia próby przybliżenia czytelnikowi fragmentu zaledwie z rozległej i ważkiej działalności lwowskiego konserwatora okręgowego, a mianowicie jego dorobku w dziedzinie inwentaryzacji zabytków architektury. Niniejsza publikacja w przeważającej mierze została opracowana w oparciu o materiały źródłowe, częściowo dotąd nieznane i niepublikowane, jak też zachowane w IS PAN pomiary i negatywy. Materiały te umożliwiły podsumowanie specyfiki oraz szczegółów organizacyjnych działań inwentaryzacyjnych, prowadzonych na terenie południowo-wschodnich województw II RP. Każdy z rozdziałów zawiera zarys kolejnych etapów akcji inwentaryzacyjnej, z uwzględnieniem najważniejszych czynników politycznych, społecznych i gospodarczych. Omawiane terytoria, stanowiące obecnie część niepodległego państwa ukraińskiego, są silnie związane z historią Polski, i nasycone jej pamiątkami oraz pomnikami, wobec czego zasługują na szczególną uwagę polskich badaczy. Podobnie rzecz się ma z działaniami przedwojennych polskich urzędów konserwatorskich, przejawiających troskę zarówno o zachowanie dziedzictwa kulturowego, jak i możliwie pełną jego inwentaryzacje. Działania te, w obliczu późniejszych zawieruch dziejowych i zniszczeń, okazały się szczególnie istotnymi. Opublikowane w niniejszej książce materiały dokumentacyjne – zdjęcia, rysunki pomiarowe, karty katalogowe, spisy – w intencji autora mają choć w części wypełnić zamierzenia swych twórców, służąc lepszemu poznaniu i zachowaniu dla przyszłych pokoleń polskiego dziedzictwa kulturowego na obszarze Ukrainy.

Spis treści:

Wstęp  /5

1. Inwentaryzacja w cieniu wojny (lata 1919-1920)   /11

2. Trudne początki - działalność Józefa Piotrowskiego (1920-1929)   /32

3. Zbigniew Hornung, lwowski okręg konserwatorski Centralne Biuro Inwentaryzacji Zabytków Sztuki   /63

Zakończenie  /104

Summary  /111

Aneksy   /113

Bibliografia   /143

Spis ilustracji  /149

Indeks osób  /156

Indeks miejscowości   /159