Imigranci polscy we Francji 1939 - 1949. Ciąg dalszy integracji

Autor: Paweł Sękowski

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 448

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Książka stanowi studium procesu integracji imigrantów polskich we Francji w latach 1939–1949. Autor analizuje różnorakie jego aspekty w odniesieniu do kilkusettysięcznej społeczności polskich „pracowników cudzoziemskich” (travailleurs étrangers), którzy osiedlili się nad Sekwaną w czasach międzywojennych. 

(opis wydawcy)

Spis treści: 

Podziękowania /9

Wstęp /11

• Cele książki  /12
• Źródła do problematyki /14
• Literatura naukowa/15
• Konstrukcja książki /19

Rozdział 1. Antecedencje: przybycie Polaków do Francji /21
1.1.  Przed 1919 r. Początki polskiej społeczności we Francji  /21
1.2. Okres międzywojenny. Wielki napływ polskich pracowników /24
Podsumowanie /34

Rozdział 2. Społeczność polska we Francji podczas II wojny światowej /36
2.1. Mobilizacja polskich imigrantów przeciwko niemieckiej agresii (1939-1940)  /36
2.1.1. Odtworzenie Wojska Polskiego we Francji /36
2.1.2. Udział Wojska Polskiego w kampanii francuskiej 1940 r. /44
2.1.3. Zaciąg ochotniczy Polaków do jednostek Legii Cudzoziemskiej /46
2.2. Lata działań wojennych: sytuacja społeczności polskiej we Francji /48
2.2.1. W tzw. strefie wolnej /48
2.2.2. W strefie okupowanej /64
2.2.3. W Alzacji i Mozeli /71 
2.3. Udział Polaków w ruchu oporu na terytorium Francji /74
2.3.1. Ruch oporu lojalny wobec polskiego rządu na uchodźstwie /74
2.3.2. Polscy komunici w ruchu oporu we Francji /86
Podsumowanie /94

Rozdział 3. Położenie społeczności polskiej we Francji po wyzwoleniu spod okupacji hitlerowskiej /96
3.1. Francja i jej ludność po II wojnie światowej /96
3.1.1. Kontekst demograficzny i obecność cudzoziemców /96
3.1.2. Kontekst ekonomiczny i polityczny /108
3.2. Charakterystyka przedwojennej polskiej imigracji we Francji po wyzwoleniu kraju /112
3.2.1. Struktura i rozmieszczenie geograficzne polskiej imigracji przedwojennej /112
3.2.2. Struktura zawodowa polskich pracowników we Francji /124
3.2.3. Społeczna i materialna sytuacja polskich pracowników (z podziałem na obszary aktywności zawodowej)  /133
3.2.4. Sytuacja Polaków należących do szczególnych grup powstałych w okresie wojny: byłych deportowanych do Niemiec i byłych volksdeutschów narodowości polskiej /147
Podsumowanie /156

Rozdział 4. Zmiany wewnątrz społeczności polskiej we Francji w pierwszych latach po II wojnie światowej /157
4.1. Repatriacja przedwojennych polskich imigrantów - akcja zwana "reemigracją" /157
4.1.1. Pierwsze powroty - przed zawarciem konwencji polsko-francuskiej /158
4.1.2. Zorganizowana akcja repatriacji na podstawie konwencji polsko-francuskich (1946-1948): przebieg i bilans /159
4.1.3. Wyjechać do Polski czy pozostać we Francji?Motywacje polskich imigrantów /170
4.1.4. Repatriacja polskich dipisów i uchodźców z Francji - akcja zwana "repatriacją" /175
4.2. Od Polaków do Francuzów pochodzenia polskiego - stopniowa integracja ze społeczeństwem francuskim. Proces integracji społecznej polskich imigrantów /177
4.2.1. Ewolucja obyczajów i tradycji wewnątrz społeczności polskiej mieszkającej od lat we Francji /177
4.2.2. Naturalizacje polskich imigrantów /186
4.2.3. Czynniki wpływające na stopniową integrację Polaków ze społeczeństwem francuskim /194
4.2.4. "Drugie pokolenie" wybiera Francję: główn czynnik postępu imigracji /199
Podsumowanie /202

Rozdział 5. Wyzwanie "kontroli" nad społecznością polską we Francji przez polskie władze na uchodźstwie i w kraju /204
5.1. Funkcjonowanie sieci dyplomatycznej i konsularnej państwa polskiego we Francji /204
5.1.1. Okres uznawania przez Francję Rządu RP w Londnie (wrzesień 1944 r. - czerwiec 1945 r.)  /205
5.1.2. Okres uznawania przez Francję Rządu RP w Warszawie (od 29 czerwca 1945 r.)  /210
5.1.3. Polskie "wychodźstwo" we Francji po wycofaniu uznania dla polskiego rządu emigracyjnego przez władze francuskie /228
5.2. Przedwojenni imigranci polscy wciąż w mundurach wojskowych po wyzwoleniu Francji: dwie nowe mobilizacje oraz demobilizacja obywateli polskich z Francji /234
5.2.1. Nowa mobilizacja zarządzona przez rząd polski na uchodźstwie: zaciąg ochotniczy imigrantów polskich do Polskich Sił Zbrojnych pod dowództwem wojskowym brytyjskim /234
5.2.2. Zaciąg ochotniczy do batalionów polskich podporządkowanych rządowi polskiemu w Warszawie, wchodzących w skład 1. Armii Francuskiej /242
5.2.3. Powrót do Francji ochotników z szeregów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, wywodzących się ze społeczności polskiej z Francji /246
5.3. Akcja socjalna adresowana do potrzebujących obywateli polskich we Francji /252
5.3.1. Działalność przedstawicieli Rządu RP w Londynie (do 29 czerwca 1945 r.)  /252
5.3.2. Działania przedstawicieli Rządu RP w Warszawie /264
5.3.3. Akcja socjalna działaczy polskiego "wychodźstwa" we Francji (po wycofaniu przez Francję uznania dla polskiego rządu emigracyjnego)  /267
Podsumowanie /270

Rozdział 6. Ewolucja postrzegania czynników "utrzymania polskości": od okresu międzywojennego do końca lat czterdziestych  /271
6.1. Zmiana statusu szkolnictwa polskiego we Francji /271
6.1.1. Edukacja na poziomie podstawowym /271
6.1.2. Edukacja na poziomie średnim /290
6.1.3. Edukacja na poziomie wyższym /294
6.1.4. Realne znaczenie zjawiska "szkolnictwa polskiego" we Fracji i jego sytuacja pod koniec lat czterdziestych /296
6.2. Działalność polskich duszpasterzy rzymskokatolickich wśród imigrantów we Francji /299
6.2.1. Ewolucja statusu prawnego polskich księży we Francji /299
6.2.2. Działalność polskiego kleru rzymskokatolickiego i polskich zakonnic we Francji /301
6.3. Życie stowarzyszeniowe polskich imigrantów we Francji /307
6.3.1. Grupa etniczna i organizacje etniczne /307
6.3.2. Narodziny i rozwój życia stowarzyszeniowego imigrantów polskich w okresie międzywojennymm /310
6.3.3. Działalność stowarzyszeń lojalnych wobec polskiego rządu na uchodźstwie, zrzeszonych w Związku Polaków we Francji, a od 1945 r. w Centralnym Związku Polaków we Francji (CZP) /313
6.3.4. Działalność stowarzyszeń uznających rząd warszawski, skupionych w Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego we Francji (PKWN), a następnie Radzie Narodowej Polaków we Francji (RNPF)  /330
6.3.5. Życie stowarzyszeniowe "bloku katolickiego" - działalność Polskiego Zjednoczenia Katolickiego we Francji (PZK) i jego organizacji członkowskich /339
6.3.6. Funkcjonowanie polskich partii politycznych we Francji /344
6.3.7. Polska prasa /349
6.3.8. Rzeczywista skala udziału imigrantów w polskim życiu stowarzyszeniowym we Francji /352
6.3.9. Zmiana charakteru życia stowarzyszeniowego Polaków we Francji po zakończeniu II wojny światowej /356
6.3.10. Aktywność Polaków we francuskich związkach zawodowych /360
Podsumowanie /367

Zakończenie /369
Aneks /375
Bibliografia /401
Wykaz tabel /424
Wykaz map /426
Wykaz skrótów /427
Indeks osób /431
Indeks nazw miejscowych /440