Historie pazurem wojny kreślone

Autorka: Krystyna Gudel

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 130

Okładka: miękka

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Seria: Ocalić od zapomnienia

Książka zawiera skromnie rozbudowane biogramy z fragmentami relacji. Sąsiedzi niemal, przede wszystkim z okolic Suchowoli, dziewczęta i młodzieńcy okresu okupacji niemieckiej. Zły los chciał, że zostali wywiezieni z domów rodzinnych, trafili w większości do bauerów w Prusach Wschodnich, do innych miejsc pracy przy-musowej. Utarło się określać ich wszystkich mianem niewolników III Rzeszy. Najpierw było zaskoczenie, potem krótkie przygotowanie do podróży, jazda furmankami do Grodna, tu skoszarowanie w oczekiwaniu na transport. Nie zdawali sobie w pełni sprawy, co ich może spotkać. Łzy rozstania, niepewność, strach, ale i domieszka ciekawości. Dalej jazda w wagonach towarowych, „targ niewolników” i tak trafiali do gospodarstw niemieckich, rzadziej do zakładów produkcyjnych. Praca, praca, głodno, tęsknota. O tym już wiemy z innych relacji. Można powiedzieć, że bohaterowie tego tomiku zostali w większości potraktowani przez swych „panów” bezwzględnie, ale bez drastycznych szykan, bez znęcania się. Ucieszyło mnie, że są to relacje niezbyt obszerne, ale prawdziwe, pisane bez nadmiernego patosu, nie tylko dla ukazania martyrologii. Na przykład ówcześni młodzi mieszkańcy ziemi nadbiebrzańskiej nie taili, że zaskoczyły ich nowinki cywilizacyjne, sprzęty gospodarskie, których nie widzieli w stronach rodzinnych.

Spis treści:

Wspomnienie Ireny Bezubik  /1

Wspomnienie Stanisławy Godlewskiej  /9

Wspomnienie Henryka Koźbiela  /19

Wspomnienie Eugenii Cieśluk  /29

Wspomnienie Jadwigi Matyskiel  /36

Wspomnienie Stanisławy Mikuckiej /47

Wspomnienie Wacławy Hońko  /59

Wspomnienie o Adamie Skolimowskim  /71

Katyń w archiwalnych dokumentach i prasie /93

Nota o Autorce  /107

Indeks osób  /117

Indeks miejscowości  /121