- Kategorie
-
Historia z wiedźmami Procesy o czary w ukraińskich województwach Rzeczpospolitej XVII i XVIII wieku
Wysyłka w ciągu | 24 godziny |
Cena przesyłki | 11 |
Dostępność | Mała ilość 2 szt. |
Kod kreskowy | |
ISBN | 9788367957410 |
EAN | 9788367957410 |
Zostaw telefon |
Autor: Kateryna Dysa
Rok wydania: 2024
Liczba stron: 221
Okładka: miękka ze skrzydełkami
Format: 16,0 cm x 23,0 cm
Zimą 1753 roku we wsi Szczurowczyki doszło do strasznego wydarzenia. Dzieci Iwana Petrowycza znalazły w chlewie martwego noworodka i pobiegły opowiedzieć tacie o swoim makabrycznym odkryciu. Plotki wskazywały na nowoprzybyłą Jewkę Stanorychę. Tłum ruszył do karczmy, gdzie kobieta zamieszkała.
Kateryna Dysa w książce "Historia z wiedźmami" zajęła się w nowatorski sposób badaniem procesów o czary w dawnych województwach ukraińskich Rzeczpospolitej. Autorka zwraca uwagę na nowe konteksty i zadaje nowe pytania źródłom będącym od dawna przedmiotem badań – takim jak na przykład zgromadzone w wydanej w 1877 książce "Czary. Dokumenty – procesy – badania ukraińskiego archeologa i etnografa Wołodymyra Antonowycza". Dociera także do dokumentów, których nikt przed nią nie badał, takich jak "Księga Czarna Krzemieniecka 1747–1777". Łącznie analizuje 198 przypadków procesów o czary, przede wszystkim z XVII i XVIII wieku. W książce zajmuje się także dyskursami naukowymi wokół czarów i ich związkiem ze współczesnymi debatami na ten temat. Przekonująco dowodzi, że w Ukrainie procesy o czary intensyfikowały się przede wszystkim wtedy, kiedy przedstawiciele władzy czuli się zagrożeni i chcieli skorzystać z sądu jako instytucji mogącej uciszyć niepokornych.
Kateryna Dysa jest profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Historii Narodowego Uniwersytetu Akademia Kijowsko-Mohylańska. Była stypendystką Harvardu, Stanforda, Paryża i Oksfordu, a także profesorem wizytującym na Uniwersytecie w Bazylei. Obecnie jest stypendystką Wydziału Historii i All Souls College, która prowadzi badania w Oksfordzie za pośrednictwem British Academy. Jest autorką książki "Ukrainian Witchcraft Trials Volhynia, Podolia and Ruthenia 17th–18th Centuries" (Budapeszt – Nowy Jork, 2020) i autorką licznych artykułów na temat historii czarów, seksualności i medycyny we wczesnonowożytnej Ukrainie. Obecnie pracuje nad projektem dotyczącym wizerunku Kijowa w literaturze podróżniczej od XVIII do początku XX wieku.
(opis wydawcy)
Spis treści:
Do polskich czytelniczek i czytelników /7
Wstęp /9
I. Jak odbywały się procesy o czary? /23
Podstawy prawne /23
Dowód koronny: tortury i rola kata /31
W królestwie plotek: rola codziennych kontaktów i reputacji /38
Kto brał udział w procesach o czary? /45
II. Wyobrażenia elit cerkiewnych na temat diabła, demonów i czarownic /51
Przedstawienia diabła i jego wojowników /53
Pierwiastek demoniczny w utworach ukraińskich autorów prawosławnych /57
Cechy charakterystyczne opętania i egzorcyzmów /68
Pakt z diabłem /76
Demonizacja sąsiadów, oponentów i wrogów /81
III. Za kurtyną oskarżeń albo anatomia procesów o czary /89
Spokojne sąsiedztwo /89
Rodzina i czary /103
Czary w spadku /104
Oskarżenia w rodzinie /110
Wsparcie rodziny /114
Konkurencja i czary /119
Niezbezpieczna bliskość: stosunki między panem i sługą /124
Zaczarowanie pana: procesy o rzucanie czarów na osoby o wyższym statusie społecznym /125
Przykłady lojalności wobec pana w sprawach o czary /132
Subtelne sprawy miłosne /135
Czary i medycyna: umiejętność odbierania i przywracania zdrowia /142
Czarowanie bydła i psucie urodzaju /155
Czarownicy i magia powszednia /161
Osoby praktykujące magię lokalnie /161
Magia codzienna /171
IV. Dzieciobójstwo i czary w Szczurowczykach /177
Dzieciobójstwo w Szczurowczykach. Jewka Stanorycha /177
Czarownica. Oryszka Liczmanicha /183
Nocne loty i spotkania czarownic. Motria Onyszczycha Tkaczycha, Nastia Dzierycka, Handzia Hurkowska, Elżbieta Zawadzka /186
Wyroki /189
Zamiast wniosków: rehabilitacja magiczności we współczesnym świecie /192
Bibliografia /199
Indeks /215