Historia terroryzmu. Od starożytności do Da`isz

Redakcja: Gerard Chaliand, Arnaud Blin

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 600

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria: Rodowody Cywilizacji CERAM

Pierwsza tak ambitna i szeroko zakrojona historia terroryzmu pozwalająca na głęboką analizę samego zjawiska oraz ewolucji jego postrzegania. Autorzy śledzą skrupulatnie wszystkie przejawy i formy terroryzmu na przestrzeni dziejów - od Zelotów i Asasynów, poprzez XIX-wiecznych anarchistów, terror rosyjski w służbie państwa, współczesne formy wyrosłe po roku 1968, aż po radykalny fundamentalizm muzułmański bojowników Al-Ka`idy i Państwa Islamskiego. Obszerny wykład historyczny został wzbogacony wyborem tekstów źródłowych - wystąpień, manifestów i pism teoretycznych najbardziej wpływowych postaci - od Bakunina po Ibn Ladena i Az-Zawahiriego - w większości niedostępnych dotąd polskim czytelnikom. Rozmach tej publikacji - będącej wynikiem pracy międzynarodowego zespołu specjalistów - pozwala śmiało nazwać ją wielką encyklopedią terroryzmu.

Spis treści: 

Wprowadzenie (Gérard Chaliand i Arnaud Blin)  /13

Wstęp. O terroryzmie jako strategii powstańczej (Ariel Merari)   /23

Robocza definicja terroryzmu  /23

Terroryzm a partyzantka  /27

Metoda i przyczyna: terroryści i bojownicy o wolność  /29

Terroryzm i moralność  /29

Terroryzm jako strategia powstańcza /33

Do jakiego punktu terroryzm może odnieść sukces?  /40

Mieszane formy buntów  /43

CZĘŚĆ PIERWSZA. Prehistoria terroryzmu

Rozdział 1. Zeloci i asasyni (Gérard Chaliand i Arnaud Blin)  /51

Zeloci  /51

Asasyni /54

Rozdział 2. Przejawy terroryzmu poprzez stulecia (Gérard Chaliand i Arnaud Blin)  /73

Tyranobójstwo  /73

U początków terroryzmu państwowego: podbój mongolski  /78

Terror w wojnie: wojna trzydziestoletnia   /80

CZĘŚĆ DRUGA. Okres współczesny: od 1789 do 1968 roku

Rozdział 3. Pojawienie się nowoczesnego terroru (Gérard Chaliand i Arnaud Blin)  /87

Rozdział 4. Terroryści anarchistyczni z XIX wieku (Olivier Hubac-Occhipinti)  /102

Kontekst historyczny sprzyjający pojawieniu się doktryny anarchistycznej  /102

Czym jest anarchizm?   /104

Anarchiści włoscy: u pochodzenia „propagandy przez czyn”  /105

Hiszpańscy terroryści anarchistyczni: od zbrojnego buntu do królobójstwa  /106

Terroryści anarchistyczni z Ameryki Północnej  /109

Francuscy terroryści anarchistyczni: dynamit jako broń  /111

Émile Henry: teoria odwołania się do terroryzmu masowego  /115

Rozdział 5. Terroryzm rosyjski (1878–1908) (Yves Ternon)  /118

Narodnicy  /120

Anarchizm i nihilizm /123

Agitatorzy /125

Druga Ziemla i Wola  /126

Narodna Wola  /130

Rewolucyjni socjaliści /134

Anarchiści rosyjscy (1903–1907)  /143

Partia Socjalistów-Rewolucjonistów po 1905 roku /145

Rozdział 6. „Belle Époque” terroryzmu (Gérard Chaliand i Arnaud Blin)   /154

Zamach stulecia  /156

Nowinki techniczne   /157

Problemy organizacyjne  /160

Przypadek Irlandii  /162

Narodziny terroryzmu w Indiach  /165

Macedończycy, Chorwaci i Ormianie /167

Terroryzm skrajnej prawicy  /172

Rozdział 7. Lenin, Stalin i terroryzm państwowy (Gérard Chaliand i Arnaud Blin)  /174

Lenin i terroryzm strategiczny  /174

Stalin, czyli terror państwa   /181

Rozdział 8. Terroryzm w czasie wojny: od II wojny światowej do wojen o wyzwolenie narodowe (Gérard Chaliand i Arnaud Blin)  /184

Przekształcenie pejzażu strategicznego  /184

Etyka a terroryzm  /187

Od wojny do okresu powojennego  /187

CZĘŚĆ TRZECIA. Terroryzm współczesny od 1968 roku do dzisiaj

Rozdział 9. Od 1968 roku do radykalnego fundamentalizmu (Gérard Chaliand i Arnaud Blin)  /195

Różne oblicza terroryzmu  /199

Grupy i ruchy europejskie i śródziemnomorskie  /208

Organizowanie odpowiedzi na terroryzm  /218

Ruchy mniejszościowe i religijne  /222

Rozdział 10 Korzenie radykalnego fundamentalizmu muzułmańskiego (Philippe Migaux)  /227

Miejsce ruchu dżihadystycznego we współczesnym świecie terrorystycznym   /229

Ideologiczne początki radykalnego islamu: ograniczająca i mylna interpretacja islamu dokonana przez rygorystycznych i marginalnych egzegetów /231

Egipski ruch dżihadystyczny i śmierć faraona  /252

Macierz afgańska: pomoc arabskich mudżahedinów dla dżihadu przeciwko ZSRR  /260

Dżihad algierski i jego konsekwencje dla Europy  /265

Rozdział 11. Al-Ka’ida (Philippe Migaux)   /279

Potajemna walka ruchu mudżahedinów: strategia federacyjna Al-Ka’idy (1989–2001)  /279

Otwarta bitwa ruchu mudżahedinów: zmiana strategii po 11 września  /292

Przejście do nowego wymiaru dżihadu /295

Przejście do wojny globalnej  /296

Od 6 października 2002 roku Al-Ka’ida zmienia sposób działania: zagrożenie obejmuje cały glob /300

Rozdział 12. Przyszłość ruchu fundamentalistycznego (Philippe Migaux)  /312

Dojście do głosu lokalnych i autonomicznych grup dżihadystycznych  /312

Zagrożenia bronią nuklearną, radiologiczną, bakteriologiczną i chemiczną   /313

Terroryzm morski  /315

Poszukiwanie sojuszu z fundamentalizmem palestyńskim /318

Ryzyko sojuszu z radykalnym szyizmem  /320

Wnioski  /323

Rozdział 13. Akcje samobójcze: między wojną a terroryzmem (François Géré)   /325

Podmiot: kim są ochotnicy śmierci?  /325

Wczoraj i dzisiaj: od spontanicznej ofiary do zorganizowanej strategii  /328

Struktury: ideologia i strategie  /345

Rozdział 14 Stany Zjednoczone wobec terroryzmu (Arnaud Blin)  /355

Pierwsze konfrontacje  /355

Nowa lewica  /361

Nowi terroryści  /362

Konfrontacja z terroryzmem międzynarodowym  /364

Szok 11 września i odpowiedź Stanów Zjednoczonych /368

Rozdział 15. Nowy wizerunek Al-Ka’idy: zagrożenie muzułmańskim terroryzmem po 11 września (Rohan Gunaratna)  /374

Al-Ka’ida po 11 września /375

Zagrożenie ideologiczne  /384

Zarządzanie zagrożeniem  /388

Rozdział 16. Panorama sytuacji po 2004 roku (Philippe Migaux) /391

Co się wydarzyło?  /392

Nowy rozwój strategiczny /406

Rozdział 17. Dżihadyzm w czasach Da’isz (Gérard Chaliand) /424

Korzenie Da’isz   /425

Strategia zakorzeniania się Da’isz /429

Dżihadyzm dzisiaj  /432

CZĘŚĆ CZWARTA. Teksty o terrorze

Rozdział 18 Literatura i terroryzm  /439

Alfred de Musset, Lorenzaccio (1834)  /439

Joseph Conrad, Tajny agent (1907)  /444

Jean-Paul Sartre, Brudne ręce (1948)  /448

Albert Camus, Sprawiedliwi (1949)   /451

Fiodor Dostojewski, Biesy (1871–1872)  /455

Rozdział 19 Manifesty, odezwy i teoria (I) /461

Edward Saxby, Killing no murder (1657)  /461

Karl Heinzen, Morderstwo   /464

Michał Bakunin, Rewolucja, terroryzm i bandytyzm  /474

Siergiej Nieczajew, Katechizm rewolucjonisty   /477

Mikołaj Morozow, Walka terrorystyczna   /482

G. Tarnowski, Terroryzm i rutyna   /488

Johann Most, Rady dla terrorysty   /491

Rozdział 20 Manifesty, odezwy i teoria (II)  /498

Bhagwat Charan Vohra, Filozofia bomby /498

Walka o wolność Prowizorycznej Irlandzkiej Armii Republikańskiej /501

Ulster: antyterroryzm   /503

Menahem Begin, Bunt /506

Jehoszafat Harkabi, Doktryna Al-Fatahu  /510

Platforma Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny /513

Abraham Guillen, Partyzantka miejska i tupamaros  /515

Rozdział 21 Fundamentaliści  /520

Hasan al-Banna, Doktryna Braci Muzułmanów  /520

Ajatollah Ruhollah Chomejni, Islam nie jest religią pacyfistystów  /522

Sajjid Kutb, Przygotować drogę  /523

Bizham Dżazani, Walka zbrojna w Iranie  /525

Ajatollah Ruhollah Chomejni, Przemówienie w szkole teologicznej w Fajzijje  /529

Deklaracja Ibn Ladina   /530

Szajch Muhammad Sajjid at-Tantawi6 , Zamachy samobójcze to legalna obrona /531

Muzułmański Front Światowy, Deklaracja: dżihad przeciwko żydom i krzyżowcom  /532

Szajch Hamud al-Ukla asz-Szu’ajbi, Fatwa na talibów  /534

Abd al-Aziz al-Rantissi7 , Chwała kamikadze  /535

Ajman az-Zawahiri, Znaczenie Afganistanu w rewolucji islamu  /536

Przypisy /539

O autorach /551

Bibliografia (Gérard Chaliand) /553

Indeks /559