Historia gwałtu od XVI do XX wieku

Autor: Georges Vigarello

Rok wydania: 2010

Ilość stron: 448

Oprawa: miękka

Format: 12,0 cm x 19,5 cm

Uwaga - przybrudzona okładka i grzbiet, delikatnie zagięcia okładki

Georges Vigarello (ur. 1941) kontynuuje dziś zainicjowane przez wcześniejszych francuskich historyków badania nad życiem codziennym w dziejach. Vigarella można by nazwać historykiem ciała - pięknego i upiększanego, zdrowego i chorego, czystego i brudnego. I właśnie ciałem zbrukanym zajmuje się on w tym studium o gwałcie i stosunku prawa do niego w epoce nowożytnej i współczesnej. Stosunek ten okazuje się wyrazem szerszych kwestii moralno-obyczajowych determinujących dawne społeczeństwa. W stosunku do gwałtu tkwi nie tylko pogląd na miejsce kobiety w społeczeństwie, lecz także na naturę prawa i na rozumienie przestępstwa. Wszystko to Vigarello rozważa w swej pionierskiej "historii gwałtu", czyli historii rozumienia przemocy seksualnej, a w konsekwencji przemocy w ogóle. Przedstawia żmudny trud teoretyków prawa zdefiniowania zbrodni dziś oczywistej, dawniej wcale nie. Przywołując drastyczne przykłady z historii ostatnich stuleci, pokazuje przy tym ku naszemu pouczeniu i przestrodze, jak bardzo prawo, praktyka jurysprudencji uzależniona jest od dominującej w społeczeństwie obyczajowości, od jego poglądów - i przesądów.

Spis treści:

Wprowadzenie  /5

CZĘŚĆ PIERWSZA. Ancien Regme: przemoc i bluźnierstwo

1. Przemoc jak każda inna?  /15

Pobłażliwość i surowość sędziów - 16, Bezwzględność i zwodniczość tekstów - 22, Bezkarność społeczna - 31, Ugoda za wszelką cenę - 38, Dawna hierarchia zbrodni - 41

2. Poniżenie maskujące przemoc  /44

Nie do końca świadomy napastnik - 45, Znikoma liczba skarg - 50, Okryte hańbą - 52, Specyficzna zbrodnia moralna - 55, Sodomia, zbrodnia modelowa - 57, Siła świętokradztwa - 63

3. Nieobecność podmiotu maskującego przemoc  /66

Dobór znaków - 67, Przekonanie o przyzwoleniu - 74, Model raptu - 81, Dziewczęta uwiedzione i dziewczęta napadnięte - 88, Gwałt na dziecku, gwałt dominujący - 96

CZĘŚĆ DRUGA. Rewolucja i bezsilność kodeksów

1. Opinia publiczna, "libertyni" i ofiary u schyłku XVIII wieku  /108

Wyodrębnić przemoc - 109, Okrucieństwo wieśniaków - 116, Okrucieństwo możnych - 120, Sprawa Arcueil - 125, "Szał erotyczny" - 131

2. Wyodrębnienie gwałtu na dziecku  /134

Dziecięca słabość -136, Błona dziewicza i matematyczna precyzja - 146, Usprawiedliwienie dla winnego, współczucie dla ofiary - 147, Dziecko "libertyńskie" - 151

3. Rewolucja w kodeksach  /154

Gwałt, a nie rapt - 154, "Uwiedzenie" przemilczane? - 162, Przestępstwo przeciw społeczeństwu, a nie przeciw moralności - 165, Nazwać zbrodnię po imieniu - 172, Procesy a opinia publiczna - 179

CZĘŚĆ TRZECIA. Prawo nowożytne i skala czynów

1. Pierwsze przejawy zainteresowania na początku XIX wieku  /188

Przekonanie o archaiczności - 190, Odrzucenie dawnej przestępczości - 193, Ciekawość między wyliczeniami a opisem -196, Hierarchia krwi - 202

2. Zdefiniować zniewagę i czyn nierządny  /205

"Czyn nierządny" - 206, Penalizować samo usiłowanie -213, Gwałt na dorosłej kobiecie, czy nierządny na dziecku -216, Kodeks i chorzy psychicznie - 219, Czyn przeciwko obyczajowości, nowa jednostka przestępcza - 224

3. Dostrzec "przemoc psychiczną"  /228

"Pewnego rodzaju przemoc" - 229, Początki "niewidocznej" brutalności - 234, Rozpoznać przemoc psychiczną -239, Dwa rodzaje uwiedzenia - 245, Nowa forma podejrzliwości - 248, Medycyna sądowa, nauka i podejrzliwość - 251

4. Więcej gwałtów, mniej przemocy?

Wzrost w połowie XIX stulecia -261, Gwałt na dorosłej kobiecie, przestrzeń publiczna, przestrzeń prywatna - 264, Napaści na dzieci a wrażliwość miejska -270, Skutki miejskiej patologii? - 275, Przemoc "kulturalnych" ludzi -288

CZĘŚĆ CZWARTA. Stworzyć gwałciciela

1. Gwałt- zabójstwo: koniec XIX wieku  /296

Specyfika czynów przeciwko dzieciom - 297, Od kazirodztwa do samobójstwa - 301, "Przerażające odkrycie" - 304, Maltretowanie psychiczne: obraz dominujący pod koniec XIX wieku - 307

2. Zbadać gwałciciela  /310

Czaszka a przemoc seksualna - 311, Człowiek zdegenerowany - 316, Odkrycie perwersji - 322

3. Niepokój i margines  /326

Niepokojące podobieństwo do napastnika - 326, Rozkosz uprawomocniona - 330, Nędzne nory i włóczędzy - 336, "Pierwsi" seryjni przestępcy seksualni - 338, Sędzia i lekarz: przesłanki zagrożenia  -344

4. Raczkująca psychologia  /348

Fascynacja hipnozą? - 348, Krzywda moralna czy psychiczna? - 352, Kontrola i umoralnianie - 358

Ku współczesnej wizji przemocy seksualnej?  /362

CZĘŚĆ PIĄTA. Debata obyczajowa: gwałt i społeczeństwo dzisiaj

1. Od sądu nad gwałcicielem do sądu nad gwałtem  /368

Symboliczny proces z 1978 roku - 370, Prawo definiuje gwałt - 377, Obyczajowość stawia opór - 381

2. Rozpad dawnego porządku  / 384

Obyczajność znika z horyzontu - 385, Ukarać molestowanie - 387, Nowa przemoc? - 393, Przemoc ujawniona - 396

3. Groźba odpowiedzialności karnej: karać czy leczyć?  /404

Rosnące liczby: dzieci "w grupie ryzyka", dzieci wykorzystywane - 405, Przekonanie o nieuleczalnej traumie - 412, Od zbrodni psychicznej do zbrodni absolutnej  -422, Skazać na leczenie? Brutalność czynu, brutalność człowieka - 429

Zakończenie  /437