Historia Pomorza Tom V (1918-1939) Województwo pomorskie i Wolne Miasto Gdańsk. Część II. Polityka i kultura

Redakcja: Szczepan Wierzchosławski, Przemysław Olstowski

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 450 + fotografie

Oprawa: twarda

Format: 17,0  cm x 24,5 cm

"Najważniejszym od początku czynnikiem kształtowania się stosunków politycznych na terenie województwa pomorskiego był z pewnością sam fakt odzyskania niepodległości. Ludności polskiej stwarzał szansę szerszego niż dotąd zaistnienia w przestrzeni publicznej, możliwość kształcenia się i obejmowania posad w państwowej i komunalnej administracji, jak też obywatelskiej i politycznej aktywności. Znaczący udział społeczeństwa polskiego w różnych formach działań na rzecz sprawy polskiej w ciągu ostatnich kilku lat przed powrotem Pomorza do Polski wpłynął bez wątpienia na wzrost liczebności i demokratyzację ruchu polskiego. Z kolei wyraźna już w tym okresie plebejskość znacznej części tego ruchu, także w sensie jego emancypowania się spod wpływu dotychczasowych warstw i grup kierowniczych, była też wynikiem wzrostu poczucia własnej wartości i ważności w społeczeństwie polskim ze strony przedstawicieli warstw w niewielkim stopniu do tej pory politycznie aktywnych."

(fragment Życie polityczne. Czynniki kształtowania się stosunków politycznych)

Spis treści:

Przedmowa (Sz. Wierzchosławski, P. Olstowski)  /7

WOJEWÓDZTWO POMORSKIE

Rozdział I. Życie polityczne (P. Olstowski)  /11

1. Czynniki kształtowania się stosunków politycznych /11

2. Infrastruktura życia politycznego Pomorza  /18

3. Partie polityczne. Struktura organizacyjna i metody działania  /23

4. Ewolucja układu sił politycznych w latach 1920-1939  /34

4.1. Uwagi ogólne  /34

4.2. W latach rządów parlamentarnych (1920-1926)  /36

4.3. W okresie kształtowania się systemu autorytarnego (1926-1939)  /48

Rozdział II. Mniejszości narodowe i wyznaniowe (P. Hauser, M. Wołos)  /75

1. Mniejszość niemiecka (P. Hauser)  /75

2. Mniejszość żydowska (M. Wołos)  /102

2.1. Stan badań i podstawa źródłowa  /103

2.2. Liczebność i rozmieszczenie  /105

2.3. Gminy wyznaniowe  /110

2.4. Życie gospodarcze i struktura zawodowa /114

2.5. Życie polityczne  /117

2.6. Antysemityzm  /121

2.7. Życie kulturalne i materialne, zabytki kultury żydowskiej  /128

2.8. Podsumowanie  /130

Rozdział III. Kościoły i religie (J. Walkusz, E. Alabrudzińska)  /132

1. Kościół katolicki (J. Walkusz)  /132

1.1. Terytorialna organizacja kościelna  /132

1.2. Hierarchia i duchowieństwo  /135

1.3. Formy duszpasterskiej aktywności  /143

1.4. Aktywność stowarzyszeniowo-organizacyjna  /147

1.5. Formy czynnej obecności w życiu pozaduszpastersko-publicznym  /150

2. Kościoły ewangelickie (E. Alabrudzińska)  /157

Rozdział IV. Szkolnictwo i oświata, ruch naukowy, biblioteki i muzea (P. Olstowski)  /176

1. Szkolnictwo i oświata  /176

2. Ruch naukowy  /197

3. Biblioteki i muzea  /205

Rozdział V. Życie literackie (P. Olstowski)  /222

Rozdział VI. Ruch wydawniczy (P. Olstowski)  /241

Rozdział VII. Czasopiśmiennictwo (W. Pepliński, R. Stopikowski)  /250

1. Uwarunkowania społeczno-polityczne i wydawniczo-ekonomiczne /250

1.1. Uwagi ogólne /250

1.2. Wydawcy prasy  /257

1.3. Zaplecze drukarskie  /261

1.4. Ramy wolności prasy  /263

2. Prasa większych ośrodków miejskich /270

2.1. Toruń  /270

2.2. Grudziądz  /275

2.3. Gdynia  /279

3. Prasa małych ośrodków miejskich  /281

4. Prasa kaszubska  /286

5. Funkcje prasy  /288

5.1. Kształtowanie więzi państwowych  /289

5.2. Problem niemiecki  /290

5.3. Prasa jako element kultury na Pomorzu  /292

Rozdział VIII. Życie teatralne (J. Skuczyński) /294

Rozdział IX. Życie muzyczne (E. Gawrońska)  /304

Rozdział X. Życie codzienne (P. Olstowski, T. Łaszkiewicz, T. Krzemiński)  /318

1. Uwagi wstępne /318

2. Życie codzienne mieszkańców miast pomorskich  /324

3. Życie codzienne mieszkańców wsi pomorskiej  /338

Rozdział XI. Sztuka (B. Mansfeld)  /351

1. Krajobraz kulturowy  /351

2. Malarstwo  /356

3. Rzeźba  /362

4. Architektura  /367

5. W kręgu sztuki  /372

WOLNE MIASTO GDAŃSK 

Rozdział XII. Życie polityczne (M. Andrzejewski)  /376

1. Krajobraz polityczny  /376

2. Stosunki polsko-gdańskie w latach 1920-1926  /377

3. Rządy centrowo-lewicowe  /279

4. Polskie organizacje społeczno-polityczne /380

5. Ujednolicenie życia politycznego  /380

6. Ku wojnie  /383

Rozdział XIII. Kultura i życie umysłowe (M. Andrzejewski)  /386

1. Oświata i nauka  /386

2. Życie literackie, biblioteki, archiwum /390

3. Prasa, radio /394

4. Teatr, muzyka i kino  /398

5. Sztuki plastyczne, konserwatorstwo i muzea  /401

6. Sport i rekreacja  /402

Rozdział XIV. Sztuka (B. Mansfeld)  /405

1. Krajobraz kulturowy  /405

2. Malarstwo  /408

3. Rzeźba  /413

4. Architektura  /414

5. Wokół sztuki  /418

Refleksje końcowe (Sz. Wierzchosławski, P. Olstowski)  /422

Indeks nazwisk (T. Krzemiński) /429

Indeks nazw geograficznych (T. Krzemiński)  /439

Spis ilustracji  /445