Historia Księstwa Wołoszczyzny

Autorka: Ilona Czamańska

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 460

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Historia Księstwa Wołoskiego jako dzieje odrębnego państwa to temat właściwie niepodejmowany w nowoczesnej historiografii ani w Polsce, ani w Rumunii, ani w ogóle na świecie.

Polscy historycy ze względu na związki historyczne interesowali się przede wszystkim Mołdawią, dalej od polskich granic położona Wołoszczyzna nie budziła specjalnego zainteresowania. Opracowania samych dziejów wołoskich nie podejmują się też historycy rumuńscy, są oni bowiem już od XIX wieku nastawieni na podkreślanie elementów wspólnych dla budowy i umocnienia rumuńskiej świadomości, łączących księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny, a później także i Siedmiogród. Tę samą optykę powielają polskie prace poświęcone dziejom Rumunii. Powstały opracowania rumuńskie dotyczące konkretnych problemów czy epok, jednak nie dają one jasnego obrazu ewolucji uwarunkowań geopolitycznych i specyfiki funkcjonowania Księstwa Wołoskiego. Uznałam za potrzebne przygotowanie opracowania, które pokazałoby Wołoszczyznę jako odrębną i samodzielną państwowość, ze specyficznym składem etnicznym i społecznym, charakterystycznymi związkami kulturowymi, powiązaniami dynastycznymi i rolą w południowo-wschodniej Europie. Z drugiej strony starałam się też pokazać ewolucję świadomościową, która mieszkańców istniejącego przez kilkaset lat samodzielnego państwa przywiodła do w pełni świadomej rezygnacji z odrębności w imię budowy silniejszego tworu państwowego – zjednoczonego państwa rumuńskiego.

(od Autorki)

Spis treści:

Wstęp /11

Kilka praktycznych informacji na temat czytania i zapisu nazw rumuńskich /14

Rozdział 1. Początki państwowości Wołoszczyzny  /17

Między legendą a interpretacją skromnych źródeł, czyli o dziejach terytorium Wołoszczyzny przed powstaniem Księstwa Wołoskiego /17a 

Pierwsi hospodarowie Wołoszczyzny. Kształtowanie się terytorialne i polityczne państwa wołoskiego /24

Rozdział 2. Wołoszczyzna między Węgrami a Imperium Osmańskim (1386-1528)  /37

"Mocarstwowa" polityka Mirczy Starego /37

Walka po schedę po Mirczy Starym. Potomkowie Mirczy i Dana I /49

Wołoszczyzna w czasach Draculów /55

Kształtowanie się dominacji osmańskiej  /93

Rozdział 3. Państwo i społeczeństwo wołoskie od XIV do początku XVI wieku /112

Organizacja państwa  /112

Społeczeństwo wołoskie w XV-XVI wieku /116

Rozdział 4. Wołoszczyzna w latach 1529-1593  /118

Wzrost zależności politycznej i wyzysku ekonomicznego od Imperium Osmańskiego /118

Organizacja państwa wołoskiego w XVI wieku /140

Rozdział 5. Kultura Wołoszczyzny z XIV-XVI wieku  /143

Rozdział 6. Wołoszczyzna w czasach Michała Walecznego /159

Rozdział 7. Wołoszczyzna w XVII i na początku XVIII wieku /175

Sytuacja polityczna Wołoszczyzny w pierwszym trzydziestoleciu XVII wieku  /175

Wołoszczyzna w dobie dominacji Siedmiogrodu /192

Wołoszczyzna w dobie wojen Imperium Osmańskiego z Cesarstwem i Rzeczpospolitą /212

Rozdział 8. Państwo, społeczeństwo i kultura Wołoszczyzny w XVII i na początku XVIII wieku /234

Państwo /234

• Hospodar (Domnul)  /234
• Obowiązki wobec osmańskiego suzerena /237
• Wojsko  /238
• System administracyjny i sądowniczy /239
• Gospodarka państwowa - monopole władcy /240

Społeczeństwo /241

Kultura /243

Cerkiew wołoska  /253

Rozdział 9. Epoka fanariotów /257

1. Sytuacja polityczna Wołoszczyzny w latach 1716-1821  /257

Pierwsi fanarioci  /259

Oltenia pod zwierzchnictwem Habsburgów /264

Wołoszczyzna w latach 1718-1741  /266

Wołoszczyzna w latach 1741-1748 /276

Wołoszczyzna w latach wojny rosyjsko-tureckiej 1806-1812  /305

Ostatnie lata rządów fanariotów (1812-1821) i rewolucja 1812 roku /311

2. Państwo i społeczeństwo w dobie fanariotów /319

Organizacja społeczeństwa /319

System społeczny /232

• Reformy Konstantego Mavrocordata /323
• Kodeksy prawne Aleksandra Ipsilantiego i Jana Caragii /326

Gospodarka /327

3. Kultura Wołoszczyzny w dobie farariotów /329

Rozdział 10. Kształtowanie się nowoczesnego państwa i rumuńskiej świadomości narodowej /338

1. Przemiany polityczne, społeczne i gospodarcze w latach 1822-1848 /338

Wołoszczyzna  w latach 1822-1828 /338

Okupacja rosyjska 1828-1834. Regulacja Organiczna /340

Przemiany polityczne, społeczne i gospodarcze w latach 1834-1848  /345

• Sytuacja polityczna /345
• Sytuacja gospodarczo-społeczna /350

Kultura wołoska w latach 1822-1848  /351

2. Epoka pasoptista /355

Rewolucja 1848 roku /355

Wołoszczyzna w latach 1848-1858 /361

Wybory 1858-1859 i zjednoczenie księstw rumuńskich /367

Zakończenie /370

Hospodarowie Wołoszczyzny (przed 1324-1862) /372

Bibliografia /379

Wykaz skrótów /390

Spis ilustracji /391