Historia Kaszubów w dziejach Pomorza Tom V Dzieje najnowsze (po 1945 r.)

Autor: Cezary Obracht-Prondzyński

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 1096

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 25,0 cm

Spis treści:

Wstęp  /5

Część I. Pierwsza dekada - od "gorzkiego zwycięstwa" do końca stalinizmu

Rozdział I. "Gorzkie zwycięstwo", "klęska wyzwolenia" i "wielka trwoga" - wariant kaszubski  /21

1. Przejście frontu i zniszczenia wojenne  /21

2. Zróżnicowanie ludności kaszubskiej u progu nowej rzeczywistości /34

3. Armia Czerwona jako czynnik dezintegracji społecznej /47

4. Inne czynniki wpływające na sytuację społeczną na Kaszubach w pierwszych miesiącach po przejściu frontu i różnorodność form zaradności społecznej  /58

Rozdział II. "Swoi" i "obcy", czyli sytuacja ludnościowa na Kaszubach /77

1. Kwestia niemiecka  /77

2. Wywożenie ludności na wschód /90

3. Rehabilitacja i weryfikacja  /95

4. Kaszuby jako terytorium osadnictwa spontanicznego i kierowanego /111

5. Migracje przygraniczne /117

6. Sytuacja ludności kaszubskiej i autochtonicznej w powiatach nowych  /130

7. Relacje międzygrupowe - życie oficjalne a doświadczenie codzienności /147

Rozdział III. Kaszubi w nowych realiach politycznych  /163

1. Nowe podziały administracyjne i tworzenie lokalnych władz  /163

2. Kształtowanie się struktur życia partyjnego  /175

3. Kaszubi w obliczu konfrontacji politycznej - referendum ludowe 30 czerwca 1946 r.  /183

4. Wybory 1947, Kaszubska Lista Wyborcza i rozprawa z PSL-em  /187

5. Powojenne losy pomorskiej konspiracji, opór przeciwko nowej władzy i relacje ze zbrojnym podziemiem /194

6. Przełom polityczny lat 1948-1949 oraz stosunek władz do Kaszubów  /209

7. Okres stalinowski na Kaszubach  /215

Rozdział IV. Sytuacja gospodarcza na Kaszubach w pierwszym okresie po wojnie  /233

1. Przemiany w rolnictwie i rybołówstwie /233

2. Rewolucja własnościowa w handlu, usługach, finansach etc. /251

3. Zmiany własnościowe w rzemiośle i przemyśle  /255

4. Zamierzania i efekty polityki modernizacyjnej w pierwszym okresie powojennym  /260

5. Jakość życia na wsi i w miastach na Kaszubach /265

Rozdział V. Kultura kaszubska w pierwszej dekadzie powojennej /271

1. Straty kultury  i stan dziedzictwa kulturowego Kaszub  /271

2. "Zrzesz Kaszebsko", Kongres Kaszubski oraz kongresy autochtonów /274

3. Odradzanie się kaszubskiego życia kulturalnego  /292

4. Stare i nowe w edukacji na Kaszubach  /313

5. Kultura kaszubska w okresie stalinizmu /323

6. Dokumentacja i badania nad kulturą kaszubską  /340

7. Socjalizm na Kaszubach, czyli o zderzeniu wartości /345

Część II. Między Październikiem`56 a Grudniem`70

Rozdział I. Odwilż, Polski Październik i epoka Gomułki  /359

1. Odwilż oraz przełom Października`56 w warunkach kaszubskich   /359

2. Powstanie Zrzeszenia Kaszubskiego  /369

3. Kaszubi a władza w dobie popaździernikowej  /384

4. Zrzeszenie Kaszubskie w obliczu stabilizacji i regresu /398

5. Kaszubi a kampania antyrewizjonistyczna  /408

6. Ruch kaszubski na początku lat 60. i ewolucja jego formuły programowej  /422

7. Kaszubi we władzach w okresie gomułkowskim /433

8. Grudzień`70  /441

Rozdział II. Zmiany społeczno-ekonomiczne w epoce popaździernikowej /447

1. Zmiany ludnościowe na Kaszubach - demografia i urbanizacja  /447

2. Industrializacja a rozwój gospodarczy Kaszub po 1956 r.  /458

3. Wieś na Kaszubach po Październiku`56  /467

Rozdział III. Problemy integracji grupowej i stan więzi społecznych w epoce Gomułki  /475

1. Czynniki integracji i dezintegracji społecznej  /475

2. Emigracja jako świadectwo kryzysu polityki integracyjnej oraz więzi grupowych /479

3. Edukacja w latach 50. i 60. jako czynnik zmiany społecznej  /495

4. Rola Kościoła w społecznościach kaszubskich  /507

5. Dylematy tożsamościowe Kaszubów w okresie Gomułki i kaszubska kultura pamięci po Październiku`56  /514

Rozdział IV. Kultura kaszubska: pielęgnowanie tradycji i poszukiwanie nowych form    /529

1. Oceny sytuacji kulturowej na Kaszubach   /529

2. Media kaszubskie w epoce gomułkowskiej   /533

3. W kręgu kaszubskiej twórczości - język, wydawnictwa, literatura, teatr, muzyka  /551

4. Proces instytucjonalizacji kultury kaszubskiej po 1956 r.   /564

5. Folklor i sztuka ludowa jako przejaw kultury kaszubskiej w latach 50. i 60.   /576

Część 3. Epoka Gierka, wiosna "Solidarności" i trudne lata 80.

Rozdział I. Lata 70. i 80. - polityczne nadzieje, rozczarowania i konflikty   /587

1. Echa Grudnia w społeczności kaszubskiej i zmiany w ruchu kaszubsko-pomorskim  /587

2. Kaszubi a władza a pierwszych latach pogrudniowych   /591

3. Rok 1975 - zmiany lokalnego modelu władzy i skutki dla społeczności kaszubskich   /598

4. Kryzysy lat 70., opozycja demokratyczna i rola L. Bądkowskiego /607

5. Sierpień`80 i wiosna "Solidarności" w społecznościach kaszubskich /616

6. Stan wojenny i trudne lata 80.  /631

Rozdział II. Zmiany społeczno-ekonomiczne w latach 70. i 80.  /643

1. Wieś kaszubska w obliczu intensywnej socjalistycznej modernizacji oraz kryzysów lat. 70. i 80. /643

2. Miasta w okresie gwałtownej urbanizacji /652

3. Uprzemysłowienie - rozwój i kryzys  /658

4. Skutki społeczne urbanizacji i uprzemysłowienia /668

Rozdział III. Problemy integracji grupowej i stan więzi społecznych /671

1. Emigracja Kaszubów w latach 70. i 80.  /671

2. Edukacja, środowisko akademickie i rozwój badań nad Kaszubami /678

3. Zmiany modelu rodziny  /696

4. Kościół a Kaszubi w ostatnich dwóch dekadach PRL  /702

Rozdział IV. Funkcjonowanie kultury kaszubskiej w latach 70. i 80.  /713

1. Przekształcenia w sferze instytucjonalnej  /713

2. Media kaszubskie i o Kaszubach  /734

3. Życie literackie i teatr na Kaszubach w latach 70. i 80.  /742

4. Słabnąca rola folkloru w życiu kulturalnym na Kaszubach? /753

5. Ewolucja kaszubskiej kultury pamięci  /762

Część IV. W okresie transformacji ustrojowej - starania o upodmiotowienie etniczne i obywatelskie

Rozdział I. Kaszubi wobec demokratycznej polityki i zmian ekonomicznych  /777

1. Kaszubi w polityce. Polityka na Kaszubach /777

2. Rola samorządu terytorialnego na Kaszubach /794

3. Kaszubi a nowa polityka etniczna i regulacje prawne  /807

4. Uwagi o społecznych i ekonomicznych konsekwencjach transformacji /819

Rozdział II. Ruch kaszubsko-pomorski - etnicyzaja i pluralizacja   /827

1. Rozwój Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w nowych warunkach /827

2. Kongresy /838

3. W europejskiej rodzinie grup etnicznych - znaczenie kontaktów międzynarodowych /850

4. Pluralizacja ruchu kaszubsko-pomorskiego /863

Rozdział III. Nowy model funkcjonowania kultury kaszubskiej /869

1. Wymiar instytucjonalny kultury kaszubskiej w okresie transformacji  /869

2. Kaszubskie praktyki kulturowe - między tradycją a innowacją  /883

3. Stare i nowe mechanizmy komunikacji wewnątrzgrupowej  /892

Rozdział IV. Tożsamość, wartości i pamięć po demokratycznym przełomie  /911

1. Grupa etniczna, mniejszość, naród? Kontrowersje wokół statusu Kaszubów i ich tożsamości  /911

2. Kaszubski świat wartości w warunkach transformacji - rodzina, język, religia  /292

3. Kaszubska kultura pamięci w demokratycznych realiach  /942

Rozdział V. Rewolucja edukacyjna i rozwój kaszubskiego środowiska naukowego  /955

1. Rozwój kaszubskiej edukacji  /955

2. Kaszubska edukacja nieformalna  /965

3. Społeczność kaszubska - poziom wykształcenia a tożsamość  /972

4. Kaszubskie środowisko naukowe a popularyzacja wiedzy o Kaszubach  /980

Wykaz skrótów  /991

Spis tabel /994

Bibliografia  /997

Nota o ilustracjach  /1051

Indeks osobowy /1053

Indeks miejscowości  /1071

Streszczenia  /1077