Grunwald 1410. Bitwa, która przeszła do legendy

Autor: Witold Mikołajczak

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 220

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Nad powstaniem legendy bitwy grunwaldzkiej pracowało wielu kronikarzy, artystów, pisarzy i polityków. Również uczeni, często mylnie interpretując źródła, przyczynili się do utrwalenia błędnych stereotypów.
Przez stulecia wyobrażenia o bitwie opierano wyłącznie na opisie Jana Długosza. Wiek XIX i epoka romantyzmu przyczyniły się do odkrycia średniowiecza niejako na nowo, a badania nad epoką rycerską i sięganie do źródeł polskiej państwowości były jednymi z elementów utrzymania uczuć patriotycznych pod jarzmem zaborców.
I tak Adam Mickiewicz, tak silnie związany z Litwą, przypomniał w swojej twórczości historię zmagań litewsko-krzyżackich, nie dbając o rzetelność historyczną, lecz przede wszystkim o wartość literacką swych utworów. Znakomite dzieło Karola Szajnochy wydane w 1836 pt. Jadwiga i Jagiełło dało kolejną historyczno-literacką wizję dziejów tamtej bitwy. Wielcy malarze - Jan Matejko, Juliusz Kossak, Adam Popiel - obdarowali Polaków monumentalnymi obrazami przedstawiającymi wojska pod Grunwaldem. Do budowania legendy najbardziej jednak przyczynił się Henryk Sienkiewicz ofiarując narodowi Krzyżaków – romantyczną wizję historii polskiego rycerstwa.

Każdy naród potrzebuje legend, a patriotyzm w dużej mierze opiera się na poczuciu dumy z wielkiej przeszłości. Niniejsza książka jest okazją, aby po raz kolejny pochylić się nad legendą grunwaldzkich pól, zrekonstruować przekaz rozmaitych historycznych i literackich źródeł, poddać je krytyce i wzbogacić o spojrzenie współczesnego historyka.

Spis treści:

Wstęp /5

I. Powstanie i rozwój terytorialny państwa krzyżackiego /9

1. Państwo cystersów czy państwo zakonu krzyżackiego? /9
2. Zagarnięcie Pomorza Gdańskiego w latach 1308-1309 /17
3. Wojna z Królestwem Polskim o Pomorze i ziemię chełmińską w latach 1327-1332 /25
   3.1. Kształtowanie się sojuszy wojskowych /25
   3.2. Walki o dominację nad księstwami mazowieckimi i o ziemię dobrzyńską w latach 1327-1330 /28
   3.3. Walki o Wielkopolskę i Kujawy w latach 1331-1332 /40
   3.4. Uwagi końcowe /55
4. Budowa zaplecza społeczno-gospodarczego w państwie krzyżackim /58

1. Zjednoczenie plemion litewskich i żmudzkich przez króla Mendoga /67
2. Wzrost potęgi Wielkiego Księstwa Litewskiego za Giedymina i Olgierda /72
3. Zawarcie traktatu pokojowego z zakonem nad Dubisą 1 listopada 1382 r. - wojna Jagiełły z Witoldem i Krzyżakami /76
4. Unia polsko-litewska /82
   4.1. Modernizacja Polski za Kazimierza Wielkiego /82
   4.2. Destrukcyjne rządy Ludwika Węgierskiego /85
   4.3. Warunki traktatu w Krewie 1385 /87
5. Druga wojna Jagiełły z Witoldem i Krzyżakami (1390-1392) /93
6. Litwa pod rządami Witolda w latach 1392-1330 /101

1. Walka dyplomatyczna /107
2. Wybuch wojny z zakonem - działania zbrojne 1409 r. /114
3. Wznowienie działań wojennych - bitwa pod Grunwaldem /119
   3.1. Działania grup osłonowych /123
   3.2. Marsz na Malbork /124
   3.3. Bitwa pod Grunwaldem i jej skutki /127
   3.4. Oblężenie Malborka /143
   3.5. Bitwa pod Koronowem /151
   3.6. Zawarcie pokoju w Toruniu /162
4. Rozwój sztuki wojennej w okresie Grunwaldu /166
5. Wojna trzynastoletnia - czyli nieodrobiona lekcja husycka /178
   5.1. Działanie wojenne w latach 1454-1462 /178
   5.2. Działania wojenne w latach 1462-1466 /188
6. Dalsze losy ziem zakonu krzyżackiego za Jagiellonów /194
7. Kształtowanie się legendy grunwaldzkiej bitwy - od Długosza do Sienkiewicza /208