Grodziska wczesnośredniowieczne w dorzeczu Regi

Autor: Andrzej Janowski

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 500

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria: Scripta Historica Europaea 3

[...] Zakres przestrzenny został ujęty w tytule pracy - jest nim dorzecze Regi, trzeciej co do długości rzeki uchodzącej z ziem polskim do Morza Bałtyckiego. Wybór granicy w oparciu o naturalne podziały fizjograficzne, a nie historyczne wynika z braku wiedzy o istnieniu takowych we wczesnym średniowieczu. Bezzasadny wydawał się również zakres oparty o współczesne granice administracyjne, który mógłby prowadzić do sztucznych, ahistorycznych podziałów. 

Ramy czasowe niniejszego opracowania obejmują wczesne średniowiecze. W starszych pracach za dolną granicę tego okresu nad Wisłą i Odrą wielokrotnie przyjmoawno albo wydarzenie historyczne (np. pojawienie się Awarów na obszarze środkowo-naddunajskim), albo przyjętą arbitralnie datę, na ogół okrągłą - 400 r., 500 r. lub 600 r. [...]. Zarówno pojawienie się Awarów, jak i jakaś sztuczna data nie mają bliższego związku z rozwojem grodów i nadreskich struktur osadniczych. Dolną granicą jest natomiast na pewno pojawienie się na terenach dorzecza społeczności o kulturze słowiańskiej, co w świetle ostatnich badań nastąpiło prawdopodobnie w VII w. 

(fragment Wprowadzenia)

Spis treści:

Wprowadzenie /7

Cel, problematyka i zakres pracy  /10

Charakterystyka obszaru badań  /13

Historia badań grodzisk w dorzeczu Regi  /15

Podstawy chronologii  /41

Ceramika /42

Monety  /50

Militaria  /50

Ozdoby  /53

Grzebienie z poroża /53

Datowanie radiowęglowe  /54

Chronologia nadreskich grodzisk  /56

Środowisko geograficzne i formy grodzisk  /91

Połżenie grodzisk  /91

Typy grodzisk  /92

Wielkość grodzisk  /101

Umocnienia  /102

Relikty zabudowy  /107

Grody nadreńskie na tle przemian osadniczych w regionie  /109

Funckje grodów nadreskich /129

Uwagi podsumowujące  /139

Katalog stanowisk  /143

Część 1. Grodziska wczesnośredniowieczne pewne, badane w ramach projektu w latach 2015-2019  /143

Część 2. Grodziska wczesnośredniowieczne niebadane w ramach projektu /305

Część 3. Grodziska domniemane - o niepewnej chronologii lub funkcji  /385

Część 4. Grodziska zweryfikowane negatywnie  /429

Bibliografia /477

Summary  /497