Fryderyk II Wielki. Król Prus, zaborca Polski, przedmiot sporu i kultu

Autorzy: Hans J. Bomelburg, Matthias Barelkowski

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 424

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 14,8 cm x 20,5 cm

Postać Fryderyka II, zwanego Wielkim, a także dzieje relacji między Polską i Prusami mają dla polskich czytelników znaczenie szczególne. Fryderyk był jednym z pomysłodawców rozbiorów Polski, a zarazem jedna trzecia terytorium współczesnej Polski to ziemie leżące niegdyś w granicach Prus.

Jak pruski król postrzegał Pierwszą Rzeczpospolitą? W jakim stopniu niemieckie opinie o Polsce, często krytyczne, mają swoje źródło w poglądach Fryderyka II? Czy kult, jakim jego osoba jest otaczana w Niemczech, stał się przeszkodą dla polsko-pruskiego zbliżenia i do dziś utrudnia polsko-niemieckie porozumienie? Autorzy analizują ambiwalentne postawy wobec Fryderyka widoczne w Niemczech i w Polsce, oscylujące między uwielbieniem, krytyką i potępieniem.

Hans-Jürgen Bömelburg, profesor historii, specjalizujący się w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej, pracuje na Uniwersytecie im. Justusa Liebiga w Giessen. Przez niemal dziesięć lat mieszkał w Polsce. Zajmuje się historią Polski, Prus oraz stosunków polsko-niemieckich w XV–XXI w.

Matthias Barelkowski, mieszkający w Berlinie historyk, redaktor i tłumacz z języka polskiego. Specjalizuje się w historii relacji polsko-niemiecko-żydowskich w XIX i XX w. Od 2017 r. jest drugim przewodniczącym Komisji ds. Historii Niemców w Polsce.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Edmund Kizik - Wprowadzenie do polskiego wydania  /7

Przedmowa autorów  /17

Wstęp. Fryderyk II i niemiecka opinia publiczna a Polska  /19

Rozdział I. Młody następca tronu a tradycja prusko-polska  /31

Rozdział II. Pruski król i Polska czasów saskich: między Rzeszą a Rzeczpospolitą (1740–1763)  /54

Rozdział III. Fryderyk II i pierwszy rozbiór Rzeczpospolitej (1763–1772)  /84

Rozdział IV. Wykształcenie się negatywnego obrazu Polski w świadomości Fryderyka II po 1763 r.   /105

Rozdział V. Rządy Fryderyka II w Prusach Zachodnich: administrowanie krajem i utrwalanie negatywnego polskiego stereotypu (1772–1786)  /115

Rozdział VI. Postrzeganie Fryderyka II przez współczesnych – Niemców i Polaków   /132

Rozdział VII. Podwójny koniec: upadek Rzeczpospolitej Obojga Narodów i Starej Rzeszy a tradycja fryderycjańska (1786–1815/1830)  /157

Rozdział VIII. Ewolucja prusko-niemieckiego wizerunku Fryderyka i jego antypolskie elementy (1830–1914/1918)  /180

Rozdział IX. Fryderyk II jako inicjator niemiecko-polsko-żydowskiej historii wzajemnych powiązań w XIX i na początku XX w.  /225

Rozdział X. Fryderyk II jako figura pamięci o wielkiej przeszłości Prus i wyobrażenie o przyszłym niemieckim przywództwie (1919–1945)  /255

Rozdział XI. Dwa państwa niemieckie, polski sąsiad i skompromitowany władca (1945–1989)  /289

Rozdział XII. Między kiczem i kulturą, nauką i polityką: obrazy Fryderyka po 1990 r.  /329

Rozdział XIII. Spojrzenie w przyszłość i perspektywa polsko-niemiecka  /350

Tablica chronologiczna /359

Mapy

Europa Środkowa około 1740 roku  /364

Europa Środkowa około 1780 roku /365

Obszar dawnej Rzeczpospolitej w przededniu pokoju w Tylży  /366

Współczesna Europa Środkowa z zaznaczeniem fryderycjańskich Prus /367

Bibliografia  /369

Indeks osobowy  /409