Freud i nowoczesność

Redakcja: Zofia Rosińska, Joanna Michalik, Przemysław Bursztyka

Rok wydania: 2009

Ilość stron: 319

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

"Być nowoczesnym to żyć życiem pełnym paradoksów i sprzeczności" - jest dobrym mottem dla antologii tekstów poświęconych interpretacjom psychoanalizy. Po pierwsze dlatego, że psychoanaliza pokazuje, że paradoksy i sprzeczności stanowią istotę psychiki człowieka i kultury. Po drugie dlatego, że sama w paradoksy i sprzeczności się wikła. Psychoanalizę charakteryzuje bowiem specyficzna pozycja na mapie myśli współczesnej. Pozycja wynikająca z rodowodu teorii Freuda - z jej aspiracji do modelu nauk przyrodniczych od początku splecionych z aspiracjami natury metafizycznej. Te drugie również nie są jednoznaczne. Wydają się dawać podstawy do traktowania Freuda jako naturalisty bądź antynaturalisty, jako dłużnika tradycyjnej metafizyki bądź jej burzyciela. Paradoksalność nie stanowi jednak stanu chorobowego, z którego teorię psychoanalityczną należałoby wyleczy? Przeciwnie, wskazuje na jej pojemność. Na jej zdolność do opisywania problemów i napić charakterystycznych dla nowoczesności i ponowoczesności, analizowanych również przez inne nurty równolegle do psychoanalizy bądź w nawiązaniach do niej.

Paralele i nawiązania, jakie czytelnik odnajdzie w tej książce, krążą między innymi wokół tematów podmiotowości, cielesności, seksualności, ekonomii rodzinnej, zwierzęcości, urzeczowienia, fetyszyzacji i estetyzacji. W ich ujmowaniu psychoanaliza podąża często w parze z marksizmem, hermeneutyką, fenomenologią, dekonstrukcją, feminizmem.

Spis treści:

Zofia Rosińska - Wstęp. Sigmund Freud: pomiędzy kulturoznawstwem a filozofią kultury /VII

I. INTERPRETACJE

Szymon Wróbel - Freud wobec projektu Czarnego Oświecenia /3

Maciej Kociuba - Freudowski kompleks Renę" Girarda - między apologią a odrzuceniem /17

Jerzy Prokopiuk - Freud w cieniu gnozy /33

Andrzej Leder - Psychoanaliza a politeizm /45

Stanisław Waszczak - Kontrowersje wokół ricoeurowskiej interpretacji Freuda /57

Zofia Rosińska - Spór o metapsychologię Sigmunda Freuda /73

II. PYTANIE O PODMIOT

Przemysław Bursztyka - Subiektywność" w okowach. O freudowskim (de)konstruowaniu podmiotu /95

Agata Bielik-Robson - Niesamowite, fetysz, alegoria. O kondycji urzeczowienia u Freuda, Lacana i Benjamina /107

Adam Lipszyc -Znaczenie, siła, granice; Gadamer, Heidegger, Freud /119

Joanna Michalik - Anagramy ciała. Psychoanalityczne źródła estetyzacji cielesności /129

Paweł Mościcki - Figury zwierzęce u Freuda /149

III. O PŁCI

Paweł Dybel - Freud i seksualność /165

Lena Magnone - Wokół "żony rzeźnika". Modele histerii u Freuda i Lacana /175

Ewa Majewska - Histeryczka w rodzinnej ekonomii Sigmunda Freuda /191

IV. DOŚWIADCZENIE SZTUKI

Luiza Nader - Narracje pamięci. Silvii Kolbowski An Inadeąuate History of Conceptual Art /209

Katarzyna Bojarska - Żałoba i melancholia w Tworkach, czyli na co badaczowi Zagłady freudowska psychoanaliza /221

V. PSYCHOTERAPIA I PSYCHOLOGIA W KULTURZE

Katarzyna Walewska - Terapia psychoanalityczna w Polsce /233

Piotr Szalek - Sigmund Freud, Wilhelm Reich. Dwie psychoterapie, jedna kultura /245

Wojciech Hańbowski - Trudna miłość. Pomiędzy wstrzemięźliwością a nadużyciem /257

Zenon W.Dudek - Racjonalistyczny i mitocentryczny aspekt psychologii Freuda /269

Dorota Karwowska -Pojęcie nieświadomości we współczesnej psychologii empirycznej /281

Andrzej Guzek - Świat bez Freuda. Demitologizacja ortodoksyjnej psychoanalizy z punktu widzenia psychoterapii przełomu XX i XXI wieku /293

VI...

Aleksandra Burek - Objaśnianie marzeń kuchennych   /309

Indeks /313