Franciszka Urszula Radziwiłłowa - w poszukiwaniu własnego głosu. Propozyche interpretacyjne, dokumentacyjne i edytorskie

Autorka: Barbara Judkowiak

Rok wydania: 2013

Liczba stron:  448

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria Filologia Polska nr 156

W monografii podjęto zagadnienie narodzin ekspresji literackiej specyficznie kobiecej w dziełach księżnej Radziwiłłowej, które dotychczas opisywane były z punktu widzenia zasług dla historii kultury literackiej i teatralnej ośrodka dworskiego w Nieświeżu oraz znaczenia we wczesnym oświeceniu polskim. Brak wśród współczesnych badaczy polskich czytelnika jej utworów, szukającego zapisy indywidalnego doświadczenia egzystencjalnego czy świadectw zmagań o możliwość wyrażenia stanów serca, ciała i ducha, dla których brakowało wówczas języka. Problemy te przedstawiono we wstępnym eseju, opierając się na nieznanych, dotąd niewydanych utworów liryki osobistej oraz twórczości dla teatru, a następnie zamieszczono edycję czterech dramatów nie wznawianych od XVIII wieku, ukazujących m.in. zależność od francuskiej powieści Mlle de Scudery oraz antologię wydobytych z rękopisów ineditów: przykład prozy romansowej, okruchy poetyckie, projekty scenariuszy oraz fragmenty tłumaczeń.

Spis treści:

Wstęp. Pisarstwo księżnej Radziwiłłowej jako poszukiwanie własnego głosu  /7

Franciszka Urszula Radziwiłłowa i "inny głos"  /7

Konteksty historyczne życia i twórczości księżnej Radziwiłłowej  /15

Część I. Poetka

Liryka osobista Franciszki Urszuli Radziwiłłowej  /31\

Poza konwencjami  /31, Małe prace niewieściej prostoty /33, Autobiografizm jako hipoteza konieczna /35, Nic to żyć w miłości, a doznawać wzajemności  /40, Gdy prawo mówić zakazuje, ja w piórze folguję /42, Rozkazowi zadość czynić męża, jest to najpierwsze prawo żon prawo /44, Francuska szkoła uczuć  i literatury kobiecej /47, Darmo oponować przeciw sentymentom /48, Serce z rozumem w utarczce ustawnej /49, Od wyznania do pouczającej reprezentacji /51

Wybór twórczości poetyckiej Pani na Nieświeżu  /55

Nota edytorska  /55

• Przekazy rękopiśmienne i ich filiacje /55
• Zasady edycji /59
• Zasady transkrypcji na tle właściwości grafii autorskiej  /59

Edycja  /69

• Inedita  /69
• Dubia  /85

Część II. Dramatopisarka

Propozycje interpretacyjne  /93

Przepustka do historii literatury. Radziwiłłowa jako tłumaczka Moliera  /93

Rokokowe miniatury. Jednoaktówki z paryskiej Opera Comique w Nieświeżu i inne małe formy  /101

Komedia Cnota wypróbowana znana jako Złoto w ogniu. Moralne zwycięstwo cierpliwej Gryzeldy  /110

Edycja dramatów Franciszki Urszuli Radziwiłłowej  /123

Dramaty wybrane  /123

Miłość dowcipna  /123

• Apel o większą wolność dla dziewcząt  /123
• Miłość dowcipna  /129

Sędzia bez rozsądku  /171

• Martyrologiczna Tragedia trzech sióstr  /171
• Sędzia bez rozsądku  /179

Konsolacja po kłopotach  /225

• Miłość, historia i fikcja w udramatyzowanych opowiadaniach z powieści Madeleine de Scudery  /225
• Konsolacja po kłopotach  /245

Z oczu się miłość rodzi  /295

• Gdy amantka staje się heroiną  /295
• Z oczu się miłość rodzi /301

Inedita. Okruchy z warsztatu teatralnego księżnej  /363

• Fragment jednoaktowej arlekinady  /363
• Antoine Bret, Podwójna niedorzeczność - tłumaczenie fragmentu pierwszej sceny  /367
• Początek drugiej komedii Fadlalacha i Zemrody  /371
• Szkic scenariusza. Komedia Wizerunek niestatecznych afektów  /382
• Historia Tymanta i Partenii  /388

Zakończenie  /401

Aneks /409

Tabela 1. Przekazy utworów poetyckich księżnej Franciszki Urszuli Radziwiłłowej  /409

Tabela 2. Tytulatura dramatów Franciszki Urszuli Radziwiłłowej /418

Bibliografia  /419

Nota bibliograficzna  /431

Wykaz skrótów  /433

Indeks osób  /435

Franciszka Urszula Radziwiłłowa - in Search of One`s Own Voice: Proposals form Interpretation, Documentation and Publishing. Summary  /445