Formuła datalna w średniowiecznych dokumentach śląskich do końca XIII wieku

Autor: Ewa Psyk

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 309

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Badania poświęcone charakterystyce formuły datalnej średniowiecznych dokumentów śląskich nie zostały jak dotąd przeprowadzone w polskiej literaturze naukowej. (...) Ich celem jest przede wszystkim dążenie do jak najpełniejszego scharakteryzowania rozmaitości stosowanej datacji dokumentów i ukazanie powiązań datacji z odbiorcami i treścią prawną dyplomów różnych wystawców.(...) Podstawą analizy jest 1227 dokumentów z lat 1110 – 1300, pochodzących z terenów Śląska. Stanowią one wytwór kancelarii różnych wystawców, wśród nich: książąt i księżnych śląskich, biskupów wrocławskich, opatów klasztorów, a także: kasztelanów, wójtów, komesów, protonotariuszy (...)

Spis treści:

Wstęp

I. Przedmiot rozprawy i granice chronologiczne /5

II. Cele pracy /5

III. Dorobek piśmiennictwa naukowego dotyczącego formuły datalnej dokumentów średniowiecznych na ziemiach polskich

III.1. Literatura traktująca o datacji dokumentów średniowiecznych /6

III. 2. Literatura z zakresu dyplomatyki polskiej wieków średnich /9

III. 3. Literatura dotycząca działalności kancelarii i stosowanej tam datacji /11

IV. Struktura rozprawy

Rozdział I. Istota i funkcje formuły datalnej w dokumencie średniowiecznym

1.1. Istota formuły datalnej /31

1.2. Kształtowanie się formularza dokumentu średniowiecznego i percepcja dokumentu na ziemiach polskich /31

1.3. Kształtowanie się formuły datalnej i jej funkcje w dokumencie średniowiecznym  /33

1.3.1. Formuła datalna dokumentów XII-wiecznych /33

1.3.2. Różnorodność stylów określania roku /35

1.3.3.  Formuła datalna dokumentów wystawców nieśląskich w dokumentach dla śląskich odbiorców /35

1.3.4. Datacja podwójna w dokumentach śląskich /37

1.4. Istota i znaczenie w dokumencie średniowiecznym formuły "datum per manus" /38

1.5. Związki formuły datalnej z treścią prawną i odbiorcami dokumentów śląskich /42

1.6. Datacja i formularz książęcych wyroków sądowych /52

1.7. Kalendarz opactwa św. Wincentego we Wrocławiu jako przykład zastosowana datacji w praktyce /54

Podsumowanie /53

Rozdział II. Elementy chronologiczne i topograficzne formuły datalnej w dokumentach śląskich do końca XII wieku

2.1. Elementy chronologiczne formuły datalnej /55

2.1.1. Dokumenty nieposiadające daty /55

2.1.2. Dokumenty datowane wg kalendarza rzymskiego /57

2.1.3. Dokumenty datowane wg kalendarza chrześcijańskiego /60

2.1.4. Dokumenty z datacją niejednolitą /61

2.2.Elementy topofraficzne formuły datalnej /61

2.2.1. Dokumenty nieposiadające miejsca wystawienia /62

2.2.2.  Wystawione w poszczególnych miastach śląskich /62

2.2.3. W klasztorach śląskich lub opactwach /66

2.2.4. We wrocławskiej kurii biskupiej lub innych siedzibach biskupa /67

2.2.5. W kościołach przy okazji konsekracji kościoła /67

2.2.6. Na zamku /69

2.2.7. W siedzibach władz miejskich /70

2.2.8. Nietypowe miejsca wystawienia /70

Podsumowanie /71

Rozdział III. Prawidłowości i differentia specifica w stosowaniu formuły datalnej  w praktyce kancelarii śląskich do końca XIII wieku 

3.1. Prawidłowości w stosowaniu formuły datalnej  w praktyce kancelarii śląskich  /72

3.1.1. Datacja wg roku pontyfikatu biskupów wrocławskich /73

3.1.2. Dyplomy z tzw. datacją podwójną: wg roku panowania księcia i pontyfikatu biskupa wrocławskiego /76

3.1.3. Datacja wg roku pontyfikatu opata klasztoru /77

3.1.4. Prawidłowości w stosowaniu datacji w dyplomach ks. Konrada I Głogowskiego /77

3.1.5. Prawidłowości w stosowaniu datacji w dyplomach Władysława - ks. śląskiego, abpa salzburskiego /78

3.1.6. Prawidłowości w stosowaniu datacji w dokumentach księcia Henryka V /78

3.2. "differentia specifica" w stosowaniu datacji w praktyce kancelarii śląskich /78

3.2.1. W dokumentach księcia Henryka Brodatego  /78

3.2.2. W dokumentach  księcia Bolesława II Rogatki   /80

3.2.3. W dokumentach księcia Henryka III Białego /80

3.2.4. W dyplomach księcia Władysława, abpa salzburskiego /82

3.2.5. W dyplomach księcia Henryka IV - księcia śląska  pana Wrocławia /83

3.2.6. W dyplomach Henryka V  /84

3.2.7. Cechy specyficzne dokumentów biskupa Tomasza I /84

3.2.8. Cechy specyficzne dokumentów biskupa Tomasza II /85

3.3. "differentia specifica" w dokumentach wystawców nieśląskich /86

3.4.  "differentia specifica" w falsyfikatach różnych wystawców /88

3.5. Dokumenty z datacją w języku niemieckim /90

Podsumowanie /93

Wykaz skrótów /97

Aneks /99

Bibliografia /281

Indeks opracowań autorów /287

Indeks osób /191

Zusammenfassung /307