Formowanie się wczesnośredniowiecznego państwa niemieckiego w latach 919-962

Autor: Jarosław Sochacki

Rok wydania: 2014

Ilość stron: 354

Oprawa: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm


Całość rozprawy składa się z pięciu rozdziałów. W pierwszym poruszono kwestię idei jedności państwa karolińskiego do śmierci Ludwika Dziecię w 911 r., zarówno na tle ideologicznym, jak i praktycznym, czyli polityki podziałów wewnątrzdynastycznych, co pozwala na łatwiejsze zrozumienie zjawiska wyłonienia się nowych dynastii, a także opowiadania się ich za tradycją frankijską. W rozdziale drugim rozpatrzono zagadnienie zasięgu geograficznego monarchii Henryka I i Ottona I, rekonstruujących dawne granice państwa wschodniofrankijskiego, a na odcinku wschodnim przechodzących nawet do ofensywy, w wyniku czego doszło do opanowania ziem Słowiańszczyzny połabskiej. Punkt trzeci niniejszej rozprawy dotyka kwestii ustrojowych i strukturalnych formującego się państwa niemieckiego. Szczególny nacisk w tym rozdziale został położony na dziedziczenie tronu królewskiego i związane z tym kwestie obioru nowego władcy, rytuału koronacyjnego oraz wyłonienie się zasady niepodzielności państwa; a także na genezę zjawiska określonego w literaturze przedmiotu jako młodsze księstwa szczepowe. W punkcie tym nie poruszono instytucji tak zwanego kościoła państwowego, ponieważ upatrywanie przez starsze opracowania źródeł jego powstania w dążeniach Ottona I zmierzających do wzmocnienia władzy centralnej po buntach książąt, uczyniło zasadniejszym rozpatrzenie tego problemu w rozdziale następnym, poświęconym polityce wewnętrznej Henryka I i jego następcy na tronie królewskim. W ostatnim, piątym rozdziale zajęto się polityką zewnętrzną dwóch pierwszych władców z dynastii saskiej. Zastrzec się tu jednak wypada, że jest to określenie umowne, ponieważ, jak już zaznaczono wyżej, ówczesne państwo wschodniofrankijskie orientowało się w tradycji karolińskiej, podobnie jak i jego główni partnerzy na zachodzie i południu, co w zasadzie nakazywałoby mówić o polityce wewnątrz dawnego państwa Karola Wielkiego. W niniejszej rozprawie zdecydowano się unikać nazw Niemcy, niemiecki oraz Francja, francuski, wprowadzając natomiast w to miejsce takie określenia, jak państwo wschodniofrankijskie oraz państwo zachodniofrankijskie, natomiast nazwy Frankonia, frankoński odnoszą się tylko do obszaru plemienia Franków wschodnich. Wyjątek został uczyniony tylko dla Italii, gdzie często pojawia się nazwa współczesna. W związku z tym w pracy nie została omówiona kwestia pojawienia się terminu państwo niemieckie, ustalonego ostatecznie dopiero w XII w., oraz korespondujące z tym zagadnienie świadomości plemiennej czy też ponadplemiennej. Tak samo postąpiono w kwestii problemu określenia symbolicznej daty powstania państwa niemieckiego.

(ze Wstępu)

Spis treści:

Wstęp

I. Idea politycznej jedności państwa karolińskiego do  911 r.

II. Zasięg geograficzny państwa wschodniofrankijskiego

III. Elementy ustroju i struktury państwa wschodniofrankijskiego

IV. Polityka wewnętrzna Henryka I i Ottona I

V. Polityka zewnętrzna Henryka I i Ottona I

Zakończenie

Wykaz skrótów częściej cytowanych źródeł i czasopism

Bibliografia

Indeks nazw osobowych

Indeks nazw miejscowych