Folklor polski i litewski (Źródła - adaptacje - interpretacje)

Redakcja: Andrzej Baranow, Jarosław Ławski, Violetta Wróblewska

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 404

Oprawa: miękka

Format: 14,8 cm x 23,1 cm

Monografia zbiorowa powstała w efekcie współpracy trzech ośrodków akademickich: polskich – Uniwersytetu w Białymstoku wraz z Działem Naukowym Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – oraz litewskiego – Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Wilnie. W podstawowym założeniu publikacja ma ukazać folklor polski i litewski w ich powiązaniach oraz odrębnościach, jak też formy obecności ludowej tradycji w kulturze obu narodów. Ponieważ już od XIX wieku częściej mowa nie o folklorze czy żywej ludowej tradycji, lecz o adaptacjach, przeróbkach i interpretacjach źródłowego materiału wykorzystywanego przez twórców do celów artystycznych, ideowych, komercyjnych, co nierzadko prowadzi do folkloryzmu, również tym zagadnieniom poświęcono w pracy wiele miejsca.

Spis treści:

Wprowadzenie  /7

Część I. Z badań nad folklorem polskim i litewskim  

Violetta Wróblewska - Litewska bajka ludowa w badaniach folklorystycznych  /17

Andrzej Baranow - Folklor Litwy w kontekście litewsko-polskich związków kulturowych. Wybrane dyskursy  /31

Irena Fedorowicz - Zainteresowania Jana Karłowicza i Michała E. Brensztejna folklorem litewskim – jako obiekt badań naukowych polonistów Uniwersytetu Wileńskiego  /45

Łukasz Zabielski - „Co nie jest drukiem uświęcone”. Zygmunt Gloger a etnografia przedtekstowa  /63

Patryk Suchodolski - „Nieodstępna towarzyszka ludu polskiego”. Rola pieśni w budowie społeczności według Zygmunta Glogera  /81

Henryk Pietkiewicz - ФольклорстарообрядцевЛитвы: Польская и белорусскаясоставляющие  /93

Józef Szostakowski - Legendy, podania, bajki z okolic Wilna  /107

Adrian Mianecki - Podrapane wieko trumny. Opowieści o duchach we współczesnym folklorze słownym  /121

Agnieszka Gołębiowska-Suchorska - Królewna z brodą – realizacje motywu w bajkach polskich, żmudzkich i białoruskich  /135

Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska - Wilk i jego metamorfozy w folklorze polskim  /147

Sara Orzechowska - Ruta w tekstach folkloru i praktykach kobiet w polskiej kulturze ludowej  /161

Robert Piotrowski - Bagno, błoto, kałuża. Topografia demonologiczna w polskich przekazach folklorystycznych i etnograficznych z XIX i początku XX wieku  /175

Część II. Folklor – adaptacje i interpretacje

Jolanta Ługowska - Legendy i baśnie Trok Haliny Bogdel wobec wzoru ludowego  /187

Inesa Szulska - Folklor litewski w powieściach Józefa Ignacego Kraszewskiego i Marii Rodziewiczówny z lat 80. XIX wieku – wyzwanie interpretacyjno-translatologiczne  /205

Helena Nielepko - Motywy folklorystyczne w Nocy rabinowej Tadeusza Micińskiego  /231

Michał Siedlecki - Obraz kultury litewskiej w Połądze Tadeusza Micińskiego  /247

Hanna Ratuszna - Stóg, Chochoł, Pałuba w literaturze i sztuce z przełomu XIX i XX wieku – o wartościach poznawczych ludowych oraz literackich opowieści z Polski i Litwy  /261

Halina Turkiewicz - Inspiracje ludowe we współczesnej polskiej literaturze Litwy  /277

Kamil K. Pilichiewicz - Wokół dziecięcych Wspomnień Stefanii Marii Romer w kontekście folkloru polsko- litewskiego  /295

Elżbieta Kruszyńska - Tajemny język dzieci – twórcze wykorzystanie folkloru dziecięcego w poezji dla młodego odbiorcy (na przykładzie wierszy dla dzieci Danuty Wawiłow)  /309

Nina Taylor-Terlecka - Żmudź święta, Żmudź sielankowa w oczach angielskiej powieściopisarki  /319

Tadeusz Bujnicki, Andrzej Rataj - Potop i Dzwonnik. Zaścianek laudański Sienkiewicza  /339

Dorota Fox - Inspiracje folklorem we współczesnym teatrze amatorskim  /351

Marzenna Wiśniewska - Folklor w polskim teatrze lalek – między ograniczeniem a wyzwoleniem wyobraźni  /367

Paweł Wojciechowski - Wilno w tekstach Adama Kirkora  /385

Spis ilustracji  /403