Flebotomia i purgowanie, czyli o leczeniu w wiekach średnich

Autorka: Beata Wojciechowska

Rok wydania: 2019

Ilość stron: 187

Oprawa: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Średniowieczna medycyna nawiązywała do klasycznych koncepcji fizjologii i patologii człowieka, akceptując starożytną naukę o czterech temperamentach i teorię humoralną Hipokratesa, rozbudowaną następnie przez Galena. Tworzyły one spójny system według którego w ludzkim ciele sąsiadują obok siebie, stanowiące odpowiedniki czterech elementów kosmosu (powietrza, wody, ziemi i ognia), płyny ustrojowe (humory), będące efektem kombinacji czterech tzw. jakości: ciepła i zimna, suchości i wilgoci. W organizmie zdrowego człowieka wszystkie te elementy i jakości pozostawały w stanie równowagi (crasias), a jej brak (dyscrasias) objawiał się niemocą. Nadmiaru humorów można się było pozbyć poprzez zastosowanie odpowiednich zabiegów, z których od XIII wieku najbardziej popularna była flebotomia, czyli upuszczanie krwi, a także przyjmowanie medykamentów przeczyszczających, moczopędnych lub wymiotnych. Praktykowano również kąpiele i stawianie baniek.

Choroby dzielono na „ciepłe” (passiones calidae) i „zimne” (passiones frigidae) w zależności od nadmiaru danych humorów. Również surowce lecznicze dzielono w tym systemie na „ciepłe” – rozgrzewające i „zimne” – oziębiające, a także „suche” – wysuszające i „wilgotne” – nawilżające. Terapia polegała na rozpoznaniu własności choroby (czy „zimna” czy „gorąca”) i na zastosowaniu medykamentu o przeciwnych właściwościach.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział I. Teoria humoralna  /13

Rozdział II. Flebotomia  /57

Rozdział III. Purgowanie i inne środki lecznicze  /109

Zakończenie  /157

Bibliografia  /163

Indeks osobowy  175

Indeks rzeczowy  /181

Phlebotomy and purging, or about medical treatment in the Middle Ages (Summary)  /185