Fantazje, zboczenia, ekstrawagancje

Praca zbiorowa

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 120

Okładka: miękka

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Seria: Colloquia Anthropologica et Communicativa

Tom gromadzi rozważania poświęcone różnym formom odstępstw od zastanego, obowiązującego i powszechnie aprobowanego kształtu rzeczywistości, w której często brakuje zrozumienia dla zjawisk z pogranicza: fantazji, zboczeń i ekstrawagancji. O ile fantazje i ekstrawagancje wydają się być kategoriami rozumianymi i pożądanymi, jako budujące przeciwwagę dla ładu formy różnie konceptualizowanego buntu, o tyle zboczenia mogą przywodzić na myśl konotacje wyłącznie pejoratywne. Rozpatrywane są tu jednak jako zboczenia w sensie zbaczania z utartej drogi, wyjścia z ram tak zwanej normalności, niekoniecznie powiązane z dewiacjami natury seksualnej. W tak zróżnicowanej i nieoczywistej współczesności trudno dziś jednoznacznie zdefiniować ład normatywny, ale jednocześnie w wielu przypadkach określone zjawiska bezdyskusyjnie wpisuje się w porządek fantazji, zboczeń czy ekstrawagancji. Można powiedzieć za Michaelem Foucaultem, że ustalony w dyskursie określony kodeks normalizacji równocześnie będzie definiował nienormalność. Szczególną rolę w podważaniu, a nawet ośmieszaniu tego odgrywa sztuka. Nikt nie wyraził tego piękniej niż Jean Dubuffet, który broniąc sztuki marginesu, pytał: “Pokażcie mi tego waszego normalnego człowieka! […] Czy akt twórczy, z towarzyszącym mu krańcowym napięciem, jakiego wymaga, z wysoką gorączką, która mu towarzyszy, może być kiedykolwiek normalny? […] Od sztuki nie można oczekiwać , żeby była normalna. Odwrotnie, nie można mieć co do tego wątpliwości, że sztuka powinna być w największej mierze oryginalna i nieoczekiwana, oparta na twórczej wyobraźni. Nonsensem jest więc stawianie zarzutów, że jakieś dzieła są zbyt szokujące i stanowią produkt chorej wyobraźni. Trzeba to wyraźnie powiedzieć- każda prawdziwie twórcza sztuka, gdzie by nie powstała, jest patologiczna. 

(opis wydawcy)

Spis treści:

Fantazje teoretyków
M. Rydlewski - Pigmalionizm — posthumanistyczne zboczenie /9

Ekstrawagancje ducha i ciała
M. Kępiński - Zboczenie, choroba czy styl życia? Kulturystyka od czasów Arnolda Schwarzeneggera do dziś /33
M. Czapiga-Klag - Ekstrawagancje post mortem — o fotografii mortualnej dzieci  /45
S. Herczyńska - „Epidemia psychiczna” w Słupi, czyli objawienia z perspektywy międzywojennej psychiatrii /55

Ekscentryzmy w literackiej odsłonie
K.Modrzejewska - Przyczynek do ekstrawagancji Molierowskiego Don Juana  /67
P. Bohuszewicz - Camp, sublimacja, plebeizacja. O trzech formach reafirmacji kultury szlacheckiej w Barbarze Radziwiłłównie z Jaworzna-Szczakowej Michała
Witkowskiego /77
M. Kolankowska - Bizarne postacie w twórczości Olgi Tokarczuk — próba kategoryzacji /91

Wcielenia artystycznych odstępstw
V. Korsakova - Perwersja jest w oku patrzącego. Impresjonizm i surrealizm w polskiej historiografii artystycznej lat 1949–1955 /103
A. Dwojnych-Kajkowska - Od Sade’a do Kafki. Figura ofiary w filmach Larsa von Triera /111