Europa i Turcja. Z dziejów wojny i polityki w drugiej połowie XVIII wieku

Autorka: Aleksandra Skrzypietz

Redaktor serii: Leszek Mrozewicz, współpr. Michał Duch

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 33

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0cm

Seria: Opuscula Gnesnensia  9

Wykład wygłoszony 29 października 2014 roku.

Celem serii wydawniczej "Opuscula Gnesnensia. Wykłady Uniwersyteckie w Instytucie Kultury Europejskiej (Gniezno)” jest utrwalanie i propagowanie wykładów badaczy naukowych z kraju i zagranicy, goszczących w murach naszej Uczelni, jak również wystąpień naszych pracowników, adresowanych do gnieźnieńskiego środowiska akademickiego i wszystkich mieszkańców Gniezna.

"Agresja turecka wobec państw europejskich nasiliła się w drugiej połowie XVII wieku. Była ona spowodowana próbą wzmocnienia państwa i podniesienia go z kłopotów, w jakie popadło w latach czterdziestych. Z powodu trudnej sytuacji politycznej i finansowej, wywołanej wojną z Wenecją, prowadzoną bez powodzenia od 1645 roku, pogłębiało się niezadowolenie społeczne. Słabość panowania kilku kolejnych władców, doprowadziła do napięcia wyraźnie odczuwalnego na szczytach władzy. Wiek XVII uważa się w historii Turcji za czas rządów kobiet, gdyż charakteryzowały go poważne wpływy haremu, a zwłaszcza matek sułtańskich, zwanych valide sultan. Na kłopoty wewnętrzne państwa wpływ miała także pogarszająca się sytuacja społeczno-ekonomiczna, wywołana ubożeniem ludności - w XVI wieku Turcja osiągała sukcesy i rozwijała się dzięki ekspansji, w pierwszej połowie XVII stulecia była już takich możliwości pozbawiona.

W 1648 roku został zdjęty z tronu sułtan Ibrahim, którego uznano za mentalnie niezdolnego do dalszego sprawowania władzy. Jako następcę ówczesna valide sultan Kosem, matka Ibrahima, wskazała swego wnuka - siedmioletniego Mehmeda. Oznaczało to, że władza opiekuńcza, powiązana z dużymi wpływami politycznymi, powinna przejść w ręce matki nowego władcy - Turhan Hatice."

(fragment Wykładu)